دلایل تغییر کاربری ها در طرح‌های تفصیلی شهری و تبعات آن در کاربری‌های عمومی ( مطالعه موردی: منطقه یک شهر همدان)
محورهای موضوعی : آمایش محیطکمال محمدی 1 , کیومرث حبیبی 2 , محمدرضا بمانیان 3
1 - (کارشناس ارشد شهرسازی گرایش برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان)
2 - (استادیار گروه شهرسازی و عضوهیات علمی دانشگاه کردستان)
3 - (استادیار گروه معماری وعضوهیات علمی دانشگاه شهید مدرس تهران)
کلید واژه: تغییر کاربری, طرح تفصیلی, اصلاحات اراضی, عدم توانایی, قوانین و مقررات شهرسازی,
چکیده مقاله :
به دنبال اصلاحات اراضی در دهه 40 شمسی و رشد جمعیت و به تبع آن رشد شهرها، شهرها شاهد رشد فراوانی در زمینه شهرسازی شدند وبه همین دلیل طرح های جامع شهری تهیه و تصویب شدند. اما از آنجایی که این طرح ها به دلیل عدم پرداختن دقیق و صحیح به مشکلات شهری، توانایی لازم را برای حل این مشکلات نداشتند در نتیجه در دهه 50 طرح های تفصیلی تهیه و تصویب شدند. طرح تفصیلی شهری بیشتر به منظورترویج ضوابط شهرسازی،کنترل توسعه شهرها و هماهنگ سازی بخش های مختلف شهر تهیه می شود. ناکارآمدی طرح های توسعه شهری از جمله طرح های تفصیلی شهرها با واقعیت های موجود در جامعه در قالب پدیده های اجتماعی در شهرها بروز می کند. یکی از این معضلات تغییرات کاربری اراضی شهرهاست که برخلاف ضوابط و مقررات طرح های تفصیلی به صورت قانونی و غیرقانونی در شهرها شکل گرفته است. حاصل این تغییرات به وجود آمدن عدم تعادل در خدمات شهری و نزول مستمر کیفیت محیط شهرهاست. این نشان از عدم توانایی طرح تفصیلی در پیشبرد توسعه بر اساس برنامه ریزی موجود است. در این تحقیق سعی شده است که از طریق بررسی های کتابخانه ای، توزیع پرسشنامه بین جامعه هدف، موارد تغییرات صورت گرفته در کاربری های مصوب شهرهمدان(منطقه یک) در فاصله سال های 1381 تا 1391 و علل آنها با استفاده از نرم افزارهای spss و ARC GIS , AUTO CAD مشخص گردد. در بررسی علل تغییر کاربری اراضی شهرها بیشترین سهم متعلق به عوامل اقتصادی و قانونی است که به موضوع عدم وجود منابع پایدار درآمدی در شهرداری ها و فقدان عوامل قوی ضمانت اجرایی در قوانین و مقررات شهرسازی مرتبط است.
Following the land revisions acts in 1960s and the consequent urban growth, cities observed high growth in building cities following which comprehensive urban plans were prepared and approved. But since these plans had not enough ability to solve these problems because of the lack of accurate and correct attention to urban problems detailed plans were prepared and approved in 1970s. Urban detailed plans were prepared for extending building city criteria, development of cities and harmonizing different parts of city. Inefficiency of urban development plans including detailed urban plans with existing realities emerges in social phenomenon of cities. One of these problems is changing land uses which are formed in contrary with criteria and regulations of detailed planes, legally and illegally followed in cities. Result of these changes are imbalance in urban services and continued decline of urban environment quality. This shows inability of detailed plan in development based on the existing planning. This research tries to determine changes in approved land uses in Hamadan through library studies, distributing questionnaire between target society during 2002 to 2012 and their causes were analyzed using SPSS, ARC GIS and AUTO CAD software. In studying causes of changing urban land uses the highest share belongs to economic and legal factors which could be because of lack of sustainable income resources in municipalities and strong administrative guarantee in urbanization regulations.