بررسی محدودیت‌های ژئومورفولوژیک برای توسعه‌ی فیزیکی شهر کرمانشاه
محورهای موضوعی : آمایش محیطمحمدمهدی حسین‌زاده 1 , محمدرضا ثروتی 2 , مظفر صرافی 3 , رضا اسماعیلی 4 , رویا پناهی 5
1 - (دانشیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی)
2 - (استاد دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی)
3 - (استادیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی)
4 - (استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه مازندران)
5 - (کارشناس ارشد ژئومورفولوژی در برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه شهید بهشتی)
کلید واژه: توسعه‌ی فیزیکی, محدودیت ژئومورفولوژیک, شهر کرمانشاه,
چکیده مقاله :
عوارض و پدیده های طبیعی در مکان گزینی، پراکندگی، حوزه ی نفوذ، توسعه ی فیزیکی، و مورفولوژی شهری تاثیر بسزایی دارند. روند رشد شهر نشینی در ایران در پی تحولات اجتماعی و اقتصادی دهه های قبل، بدون تناسب با ظرفیت ها و امکانات طبیعی، پیامد های ناخوشایندی را در فضای کالبدی- زیستی درون شهری به وجود آورده است. با توجه به این موارد، هدف از پژوهش حاضر بررسی محدودیت های ژئومورفولوژیک توسعه ی فیزیکی شهر کرمانشاه و مکان یابی مناسب آن در توسعه ی آینده می باشد. برای رسیدن به این هدف از نقشه ی توپوگرافی، زمین شناسی، زمین لغزش، کاربری اراضی، داده های سازمان هواشناسی، منابع کتابخانه ای و تحقیقات میدانی بهره گرفته شده است. با استفاده از مدل رقوم ارتفاع(DEM)1:25000 سازمان نقشه برداری کشور اطلاعات مربوط به شیب، جهت شیب، طبقات ارتفاعی منطقه مورد مطالعه به دست آمده است، سپس بر اساس مدل فازی در نرم افزار ARC GIS اقدام به پهنه بندی زمین برای توسعه ی فیزیکی شهر کرمانشاه بر پایه عوامل طبیعی و انسانی (طبقات ارتفاعی، شیب، جهت شیب، زمین شناسی، گسل، سیل، زمین لغزش، شدت فرسایش، کاربری اراضی و مناطق حفاظتی چهارگانه، خطوط انتقال نیرو، مناطق نظامی) شده است. در نقشه نهایی حاصل از ضرب فازی، سه محدوده به دست آمده است. محدوده ی نامناسب با مساحتی 51617 هکتار، منطقه ی متوسط با مساحت 1372 هکتار و منطقه ی مناسب با مساحت 1126 هکتار می باشد. عمده مناطق مناسب منطقه در قسمت های بالاتر از رودخانه ی قره سو در قسمت غرب محدوده در مسیر جاده کرمانشاه به سنندج شروع و تا شرق محدوده به صورت خطی ادامه پیدا کرده است. محدوده ی دیگر در قسمت جنوب غرب در مسیر جاده جوانرود- کرمانشاه قراردارد.
The emergence and establishment of cities is subjected to environmental and natural phenomena more than any other factor. The reason is that natural phenomena have certain effect on location finding, dispersion, penetration and prevalence area, physical development and urban morphology. Following economic and social evolution in the last decades, the trend of urbanization in Iran has led to ungovernable development of cities. This development, improper and incongruence with capacities and natural facilities, has created unsightly consequences in bio-skeletal space of cities. Considering the points mentioned, the purpose of this study is to examine geomorphological limitations for physical development of Kermanshah and its proper location in future development .To achieve this purpose of a topographic map, geology , landslide, land use, erosion, meteorological data, and field research using library resources is taken. Using DEM 1:25000 from Iran Mapping Organization, the information related to slope, the aspect and altitude height of the area have been obtained, then based on fuzzy GIS ARC, the earth has been zoned for physical development of Kermanshah based on two factors including natural factors (altitude height, slope, aspect, geology, fault, flood, landslide, land use, erosion and quadruplet protecting areas) and human factors (highway, power transmission lines, army areas) .The final result of fuzzy multiplying of final map has been obtained from the location tree. Improper area which is 51617 hectare, average area which is 1372 hectare and proper area which is 1126 hectare were recognized. The major proper area is located in areas higher than Ghareh So River which ends up to Kermanshah- Sanandaj road in western part and it continues linear to the eastern part. Another area has been located in south western in Javanrood- Kermanshah road and a polygon has been located in south part of Kermanshah near Islam Abad road. The major part of improper area has been found to be located in north, south and south eastern and in the central part, on Ghare So River due to flooding and fault.