تحلیل کیفیت زندگی در دو بافت قدیم و جدید شهر مراغه با بهره گیری از مدل های آنتروپی و الکتره

محورهای موضوعی : آمایش محیط

عیسی ابراهیم زاده ¹ (دانشیار دانشگاه سیستان وبلوچستان)
حسن آهار ² (کارشناس ارشد شهرسازی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات قزوین)
فرخ طهماسبی ³ ((کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی)
ایوب منوچهری میاندوآب ⁴ ((دانشجوی دکترا جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران))
علی اکبر شهناز ⁵ ((کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوچستان))

تاریخ دریافت : 1391/01/20 تاریخ پذیرش : 1391/12/07 تاریخ انتشار : 1393/09/30

کلید واژه: کیفیت زندگی, شهر مراغه, بافت قدیم, بافت جدید, مدل های آنتروپی و الکتره,

چکیده مقاله :

مفهوم کیفیت زندگی شهری، از مهم ترین جریان های فکری اخیر است که برنامه ریزی را تحت تاثیر خود قرار داده است. از دهه ی 1970، مطالعه ی شاخص های اجتماعی به عنوان حوزه ای از علوم اجتماعی دانشگاهی مقبولیت به دست آورد و موجب تلاش هایی برای گزارش های اجتماعی منظم و تولید داده های ویژه، برای پایش اجتماعی شد. هدف این مقاله تبیین سطوح کیفیت زندگی در دو بافت قدیم و جدید شهر مراغه بر مبنای عوامل اقتصادی، اجتماعی، مسکونی، بهداشت محیطی، دسترسی به خدمات و تسهیلات شهری و کیفیت حمل نقل عمومی می باشد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی می باشد. ابتدا مطالعات اکتشافی به صورت کتابخانه ای و بازدید مقدماتی صورت گرفته و سپس مطالعه میدانی با استفاده از روش پرسشنامه ای انجام شده است. در نهایت برای تحلیل و رتبه بندی محلات، روش آنتروپی و ELECTRE به کار گرفته شده است. بر مبنای بررسی های صورت گرفته، با استفاده از آنتروپی شاخص دسترسی به فضای سبز با امتیاز بالا و اختلاف چشمگیری به ویژه در بافت قدیم نسبت به بقیه ی شاخص ها در رتبه ی اول قرار دارد. شاخص های کیفیت حمل و نقل عمومی، کیفیت دسترسی سواره به واحد مسکونی، کیفیت خیابان ها و معابر در بافت قدیم حائز اهمیت بودند، شاخص های دسترسی به تسهیلات و خدمات عمومی، متوسط قیمت زمین در سطح محلات بیش ترین اهمیت را داشتند. براساس نتایج به دست آمده از تکنیک ELECTRE محلات 3-6، 2-6 و 1-6 از نظر شاخص های مورد مطالعه در بهترین شرایط و محلات 2-2، 1-3و 4-4 در بدترین شرایط و پایین ترین رتبه قرار دارند.

چکیده انگلیسی:

The quality of urban life, as the most recent intellectual current,  has influenced urban  planning. Since the 1970s, the study of social indicators as a field of academic social science has gained acceptance. Some attempts have resulted in the production of regular and special reports. This article aims to assess quality of life in both old and new textures of Maragheh  city based on economic factors, social, housing, environmental health, access to services and facilities and the quality of urban public transport. The deployed research methodology is descriptive - analytical. Rudimentary library studies were conducted which were later followed in the field using questionnaire. For analysis and ranking of sites, Entropy and ELECTRE methods were used. Based on surveys conducted more points of access to green space was found to be in the first place. Public transport quality indicators, quality roadway access to the residential units, the quality of streets and alleys in the old context were recognized important and occupying latter positions in the ranking continuum. Based on the results of the ELECTRE techniques, Districts 3-6, 2-6 and 1-6  were located in the best of circumstances and localities studied and districts  2-2, 1-3 and 4-4 were the worst and lowest ranks.