تدوین برنامهریزی استراتژیک فضای شهری با رویکرد توسعه پایدار شهری نمونه موردی: بندر بوشهر
محورهای موضوعی : آمایش محیط
هاجر جهانشاهی
1
((دانشجوی دکتری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران))
حمیدرضا وارثی
2
((استاد گروه جغرافیا ، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران))
کلید واژه: برنامهریزی, برنامهریزی استراتژیک, بندر بوشهر, استراتژی توسعه شهری,
چکیده مقاله :
رشد سریع جمعیت و به موازات آن افزایش مشکلات و ناهنجاری های کالبدی و غیرکالبدی در شهرهای امروزه به همراه ناکارآمدی طرح های توسعه شهری سنتی جهت بر طرف نمودن این مشکلات، سبب گردیده که برنامه ریزان به دنبال ارائه رویکردهای نوین در برنامه ریزی شهری باشند. از جمله رویکردهای نوین، برنامه ریزی استراتژیک شهری می باشد. پژوهش پیش رو به بررسی شاخص های گوناگون توسعه شهری با رویکرد برنامه ریزی استراتژیک در بندر بوشهر جهت شناسایی استراتژی های مناسب توسعه شهری در راستای توسعه پایدار می پردازد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع روش تحقیق توصیفی-تحلیل می باشد. روش گردآوری اطلاعات و داده های آن کتابخانه ای و میدانی می‌باشد. روش پیمایشی از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه از 30 تن از کارشناسان و متخصصان حوزه برنامه ریزی شهری است. در نهایت از تکنیک سوات (SWOT) جهت بررسی استراتژی های توسعه شهری و از تکنیک ماتریس کمّی برنامهریزی استراتژیک (QSPM) جهت اولویت بندی استراتژی های توسعه شهری مورد استفاده قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد نمره نهایی عوامل داخلی 839/2 و نمره نهایی عوامل خارجی 895/2 است که در میان چهار موقعیت تهاجمی، محافظه کارانه، تدافعی و رقابتی، این شاخص ها در موقعیت رقابتی قرار دارند. در نهایت با استفاده از مدل تکنیک ماتریس کمّی برنامهریزی تعداد 9 استراتژی جهت توسعه شهر بوشهر پیشنهاد و رتبه بندی شدند این استراتژی ها عبارتند از؛ مدیریت یکپارچه، راهبرد رشد هوشمند، بازیافت زمین های بایر و اراضی نظامی، ساماندهی بافت های فرسوده، بالا بردن خدمات شهری، بهره گیری از قابلیت های توریسم خارجی، بهره‌گیری از رویکرد انتقال حق توسعه، کاهش دخالت و دست کاری بی برنامه در اکوسیستم دریا، افزایش مشارکت شهروندان.
The rapid growth of the population and at the same time the increase of physical and non-physical abnormalities in today's cities, together with the inefficiency of traditional urban development plans to address these problems, has led planners to seek new approaches in urban planning. One of the new approaches is urban strategic planning. The present research studies various urban development indicators with a strategic planning approach in Bushehr to identify suitable strategies to achieve sustainable urban development. This research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of research method. The method of collecting data is library and field. The survey method is through interviews and completing a questionnaire from 30 experts and specialists in the field of urban planning. Finally, Swat Technique (SWOT) was used to explore urban development strategies and use the quantitative Strategic Planning Matrix (QSPM) technique to prioritize urban development strategies. The obtained findings show that the final score of internal factors is 2.839 and the final score of external factors is 2.895 which among the four positions of offensive, conservative, defensive and competitive, these indicators are in a competitive position. Finally, using the model of quantitative matrix planning technique, 9 strategies for the development of Bushehr were proposed and ranked. These strategies are: integrated management, smart growth strategy, recycling of barren lands and military lands, reorganization of worn-out structures, enhancement of urban services, utilization of foreign tourism capabilities, utilization of transferring rights approach, reduction of interference and manipulation unplanned in the marine ecosystem, and finally increasing the citizens’ participation.
_||_