ساماندهی شهرهای جلگه‌ای با تأکید بر رویکرد توسعه میان‌افزا، مطالعه موردی: شهر بهشهر
محورهای موضوعی : آمایش محیطسمانه غفاری ساروی 1 , مجید شمس 2 * , اسدالله دیوسالار 3
1 - ((دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
2 - (استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران)
3 - (دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران)
کلید واژه: ساماندهی, شهر بهشهر, توسعه درون افزا, شهر جلگه‌ای,
چکیده مقاله :
در دهه‌های اخیر با بروز مشکلاتی ناشی از رشد کالبدی فضایی وسیع شهرها مانند کاهش کیفیت زندگی و شاخص‌های توسعه انسانی، عدم برخورداری کامل شهروندان از خدمات و مسکن، وجود فضاهای رها شده شهری و متروکه و بافت‌های فرسوده در نواحی شهر سبب شده به رویکرد توسعه میان‌افزا با احیای ظرفیت‌های موجود درون شهرها در جهت جلوگیری از تخریب محیط‌زیست و منابع طبیعی، ساماندهی فضایی و کالبدی شهر و استفاده بهینه از اراضی شهری توجه شود. هدف اصلی این پژوهش نقش رویکرد توسعه میان‌افزا در ساماندهی شهر جلگه‌ای بهشهر می‌باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی –تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، مدیران و کارشناسان دستگاه‌های اجرایی و شهروندان می‌باشند. با توجه به معیارهای توسعه میان‌افزای، اثرگذاری این رویکرد در ساماندهی و هدایت اصولی برنامه‌های توسعه شهری و عملکرد نهادهای مدیریت شهری در بهبود فضایی – عملکردی و ساماندهی شهری 29 شاخص به‌عنوان چارچوب تحلیلی پژوهش در نظر گرفته‌شده است. نتایج حاصل نشان می‌دهد در بهره‌برداری از ظرفیت‌ها و عرصه‌های توسعه درونی شهر بهشهر، تنها به معیارهای زیست‌محیطی( با میانگین2.91 و آماره تی 1.21-) در برنامه‌های توسعه شهری توجه شده و نهادهای مدیریت شهری بادید تک‌بعدی به بهبود شاخص‌های زیرساختی(با میانگین 3.09 و آماره تی 2.54) از میان ابعاد پنج‌گانه توجه نموده‌اند. همچنین در حوزه بهبود فضایی – عملکردی و ساماندهی شهری بهشهر، نهادهای مدیریت شهری تنها در توسعه تراکم خالص شهری، استفاده بهینه از زیرساخت‌ها و تسهیلات موجود، توسعه شبکه معابر و شناسایی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود جهت توسعه درونی دارای عملکرد نسبتاً مطلوب بوده و به وضعیت سرانه‌ها در نواحی شهری و کاهش فشار توسعه در پهنه‌های فضای سبز توجه چندانی نداشته اند. در نهایت بر اساس نظرات متخصصان شهری، توجه به پهنه‌بندی عملکردی، هزینه‌ها و نیازهای مالی، تراکم در نواحی شهری، مشکلات از نگاه ساکنین و شهروندان و بهبود زیرساخت‌ها به‌عنوان مهم‌ترین عوامل مؤثر بر توسعه میان‌افزای شهر بهشهر تعیین‌شده است.
In recent decades, the emergence of various problems due to the vast Physical-Spatial growth of cities such as reduced quality of life and indicators of human development, lack of citizens' full access to services and housing, existence of abandoned urban spaces and worn-out textures in urban areas have all led to the approach of infill development which should be considered by reviving the existing capacities within cities in order to prevent the destruction of the environment and natural resources, spatial and physical organization of the city and the optimal use of urban lands. The main purpose of this study is to investigate the role of the infill development approach in organizing the plain city of Behshahr. This research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of method. The statistical population of the research included managers and experts of executive bodies and citizens. Based on the criteria of infill development, the effectiveness of this approach in organizing and guiding the principles of urban development programs and the performance of urban management institutions in spatial-functional improvement and urban planning, 29 indicators have been considered as an analytical framework for the research. The results showed that in exploiting the capacities and areas of internal development of Behshahr, only environmental criteria with an average of 2.91 and a T-score of -1.21 have been considered in urban development programs. The urban management institutions with one-dimensional view have paid attention to improving infrastructure indicators with an average of 3.09 and a T-score of 2.54 among the five dimensions.Also in the field of spatial-functional improvement and urban organization of Behshahr, urban management institutions have a relatively good performance only in the development of net urban density, optimal use of existing infrastructure and facilities, development of road network and identification and utilization of existing capacities for internal development. The situation of per capita in urban areas and the reduction of development pressure in green spaces have not received much attention.Finally, based on the opinions of urban experts, attention to functional zoning, costs and financial needs, congestion in urban areas, problems from the perspective of residents and citizens and improving infrastructure have been identified as the most important factors affecting the infill development of Behshahr.
_||_