استراتژی توسعه ی منطقه ای ( RDS) راهکاری جهت تمرکز زدایی ( مطالعه موردی: شهرستان رشت)
محورهای موضوعی : آمایش محیط
1 - (استاد گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران)
2 - کارشناسی ارشد، دانشجوی جغرافیا و برنامه شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان،گیلان، ایران
کلید واژه: استان گیلان, شهرستان رشت, کلیدواژگان: استراتژی توسعه ی منطقه ای (RDS), تمرکز گرایی,
چکیده مقاله :
شهرستان رشت از ابتدای شکل گیری، شرایط منحصر به فردی را نسبت به مناطق پیرامونی خویش تجربه نموده و گرایشی روزافزون به تمرکز گرایی داشته است. شکل گیری رابطه ای یک سویه و جهت دهی اکثر جریان های حیاتی و کارکردی استان به سمت شهرستان رشت موجبات انزوا و عدم تحرک را برای سایر نقاط سکونت گاهی استان به همراه داشته است؛ که این امر با افزایش فعالیت های شهرستان رشت، تشدید خواهد شد. این پژوهش زمینه های تمرکز گرایی شهرستان رشت را در سه زمینه ی اداری- سیاسی، اقتصادی – خدماتی و جمعیتی بررسی نموده است و ضمن تشریح مهم ترین نمود ها و مصادیق تمرکزگرایی در زمینه های فوق؛ جهت کاهش تمرکز گرایی در شهرستان رشت و جهت دادن جریان ها به سایر نقاط و بالطبع متعادل نمودن جریان ها و روابط دو سویه؛ از الگوی نوین استراتژی توسعه ی منطقه ای (RDS)، بهره گرفته است. استراتژی توسعه ی منطقه ای با تفکر راهبردی، اجتماع محور و انعطاف پذیر خود در برقراری تعادل های منطقه ای بسیار موثر است چرا که در این الگو تلاش می شود تا از توان ها، ظرفیت ها و اقدامات و همکاری تمامی مناطق بهره جسته و آن را به بهترین شکل ممکن سازمان دهی کرد.
Rasht county, has been experiencing unique circumstances compared to its surrounding cities and have had a growing tendency to centralization, since the beginning of its formation. Formation of one-sided relationship and orientation of most of the vital and functional movements of the cities of the province toward the city of Rasht have led to seclusion and inactivity in other settlement points of the province. It seems that with the expansion of activities in the city of Rasht, this problem will be expanded. This study investigates the fields of centralization in the city of Rasht in three areas: administrative-political centralization, economic-service centralization, and centralization of the population. During explaining the most important symbols and instances of centralizations in mentioned areas, to reduce the centralization in the city of Rasht, orient the movements to the other points and consequently balance the movements and interactions, we use the new model Regional Development Strategy (RDS). Regional development strategy with its strategic, community-based and flexible thinking is very effective in the establishment of regional balance since this model attempts to exploit the capabilities, capacities, actions and cooperation of all the regions and organize them as well as possible.
1- پژوهان، م، 1393، «راهبرد توسعهی منطقه ای (RDS) و راهبرد شبکه ی منطقه ای (RNS)؛ مقدمه ای بر ادغام یک دستورالعمل توسعه ای در یک پارادایم نظری»، همایش ملی نظریه های نوین در معماری و شهرسازی، قزوین.
2- بارانی پسیان، و؛ هاشمی، م؛ دلالت، م؛ 1396، الگوی راهبردی تعدیل نابرابری های فضایی استقرار جمعیت با بهره گیری از توانمندیهای اقتصادی و گردشگری در مناطق کویری و بیابانی ایران (مطالعه موردی استان اصفهان)، مجله آمایش محیط، دوره ده، شماره سی و هشت، 94-71.
3- بسطامی نیا، ا؛ صفایی پور، م؛ ملکی، س؛ تازش، ی؛ امیدی پور، ک، 1394، سیر تحولات سلسله مراتب شهری در استان خوزستان طی دهه‌های(85-1335)، دوره ده، شماره سی و شش، 68-47.
4- پورشیخان، ع؛ نظریان، ا؛ 1389، پیدایش منطقه ی کلانشهری و بازتاب فضایی آن، مطالعه ی موردی شهر رشت، فصلنامهی جغرافیایی سرزمین، سال هفتم، شماره بیست و هفت، 33-51.
5- دریاگشت،م،1371،گیلان نامه،جلد سوم،رشت،نشر طاعتی
6- سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان، 1394، خلاصه گزارش طرح آمایش سرزمین استان
7- سازمان مسکن و شهرسازی استان گیلان، 1387، سومین طرح جامع شهر رشت، مهندسین مشاور طرح وکاوش.
8- سالنامه آماری استان گیلان، سال های 1388-1390، معاونت برنامه ریزی استانداری با منبع دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی گیلان
9- سفر دوست، ا، 1384، پژوهش در شناخت هویت کالبد شهر رشت، وزارت مسکن و شهرسازی
10- عظیمی دوبخشری، ن، 1381، تاریخ تحولات اجتماعی و اقتصادی گیلان«نگاهی نو»، نشر گیلکان، رشت.
11- محمدی، ع، 1392، «راهبرد توسعهی منطقهای (RDS)»، اولین همایش ملی جغرافیا، شهرسازی و توسعهی پایدار، تهران.
12- مدیرشانه چی، م، (1379)، تمرکز گرایی و توسعه نیافتگی در ایران معاصر، موسسه ی خدمات فرهنگی رسا، تهران.
13- مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران ،(1372)، تمرکززدایی گامی به سوی دموکراسی و توسعه. جلد اول، شهرداری تهران، تهران.
14- مرکز آمار ایران، نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال های 45-55-65-75-85-90، سازمان برنامه و بودجه استان گیلان.
15- ملک حسینی، ع؛ صفاری راد، ع؛ قاسمی، ا؛ رجبی امیر آباد، ر، 1393، تحلیل سلسله مراتب شهری استان گیلان بین سال های 90- 1365 (با استفاده ازمدل های لگاریتمی رتبه – اندازه، منحنی لورنز و ضریب جینی)، دوره هشت، شماره سی، 135-111.
16- -------------، نتایج تفصیلی سرشماری عمومی کارگاهی سال 81- استان گیلان.
17- -------------، نتایج تفصیلی سرشماری عمومی کارگاهی سال 81- استان گیلان
18- یاسوری، م؛ حاتمی نژاد، ح؛ اسدزاده، ه، 1394، تمرکز گرایی در تهران روند ها و سیاست ها، دانشگاه گیلان، رشت.
19- Acioly Claudio, (2003), The Meaning and Scope of Urban Management: an introductory note”, in Sirry, Azza ‘Urban Management Practices in Secondary Cities in Egypt: the case of Belbeis’, EliasModern Publishing House, Cairo, Egypt.
20- GaREP, spol. s r. o , Vysoké učení technické v Brně, (2007),REGIONAL DEVELOPMENT STRATEGY-South Moravian Region, Concise versin for general public, Published by the Department of Regional Development ,the Authority of the South Moravian Region, BRNO.
21- UK Department for Regional Development (DRD).(2013) Northern Ireland Regional Development Strategy 2035. for Northern Ireland. Department for Regional Development. Strategic Planning and Co-ordination Division. From: www.drdni.gov.uk/RDS2035. Accessed on 18 November 2013.
22- REGIONAL DEVELOPMENT STRATEGY OF ESTONIA 2005-2015,Regional Development Department of the Ministry of Internal Affairs.
23- Meijers E J, Burger M J, (2010), Spatial structure and productivity in US metropolitan areas, Environment and Planning A 42(6) 1383 – 1402
24- Neil Adams, Neil Harris (2005). Best practice guidelines for regional development strategies. From: www.interreg-grids.org. Accessed on 18 November 2013.
25- Othman Sindi، Ali ،Regional Development Strategy for Kurdistan Region 2012-2016, (2011) Kurdistan Regional Government Ministry of Planning
26- yann Chiu (2009), Shenthe use of corporate synergy systems in promoting indusstrialwaste minimization in smalland medium enterprises in taiwan,Taiwan Environmental management, As sociation, Taipei International Green Productivity Association, Taipei.pp105-115
_||_