مسئولیت بینالمللی کشورهای حاشیه خلیج فارس در قبال آلودگی‌های دریایی ناشی از استخراج نفت و گاز از منظر حقوق بینالملل محیطزیست دریایی
محورهای موضوعی : دستاوردهای نوین در حقوق عمومیمحمد ماسوری 1 , آزاده میرزایی 2 , الناز هروی 3
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بین الملل، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد دامغان، دامغان، ایران
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بین الملل، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد دامغان، دامغان، ایران
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بین الملل، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد دامغان، دامغان، ایران
چکیده مقاله :
حقوق بینالملل محیطزیست دریایی از گرایش‌های حقوق بینالملل میباشد که سعی بر آن دارد تادولتها را ملزم به رعایت قوانین لازم و اقدامات مورد نیاز در جهت نگهداری از منابع زیستی، موجودات و سلامت دریاها مینماید. وجود منابع غنی نفت و گاز در منطقه حساس و استراتژیک خلیج فارس و ویژگی‌های زیست‌محیطی آن، این منطقه را به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق راهبردی جهان شناسانده است که در معرض آلودگی و تخریب شدید از نظر زیست محیطی قرار دارد. ایجاد این آلودگی‌ها بایستی برای کشور آلوده کننده مسئولیت مدنی تحت عنوان مسئولیت بینالمللی را در پی داشته باشد که تاسیس سازمانی به نام راپمی نیز به همین منظور بوده است. در این مقاله سعی بر آن بوده است که با تلفیقی از مواد کمیسیون حقوق بشر و کنوانسیون کویت 1978 به این مسئله بپردازیم که اگر دولتی بر اثر استخراج نفت و گاز، منجر به وارد آمدن آلودگی‌های زیست محیطی به خلیج فارس شود، مسئولیت آن کشور در قبال سایر کشورها به چه نحو است؟ این مسئولیت را که میتوان آن را "مسئولیت حقوق بینالملل محیطزیست دریایی برای آنکه نمود بیشترو واقعی‌تر پیدا کند نیازمند برگزاری گردهمایی‌ها و نشستهای بینالمللی بیشتری میباشد.
Marine environmental international law is one of the trends in international law that tries to oblige governments to comply with the necessary laws and measures needed to maintain biological resources, organisms and the health of the seas. The presence of rich oil and gas resources in the sensitive and strategic region of the Persian Gulf and its environmental characteristics have recognized this region as one of the most important strategic regions in the world, which is exposed to severe environmental pollution and destruction. . The creation of these pollutions should result in civil responsibility for the polluting country under the title of international responsibility, which was the purpose of establishing an organization called RAPMI. In this article, an attempt has been made to deal with the issue by combining the articles of the Human Rights Commission and the 1978 Kuwait Convention, that if a government causes environmental pollution to enter the Persian Gulf due to oil and gas extraction, its responsibility. How is the country compared to other countries? This responsibility, which can be called the "responsibility of international marine environmental rights, needs to hold more international gatherings and meetings in order for it to become more and more realistic.
ابراهیم گل، علیرضا، 1400 ،مسئولیت بین المللی دولت، تهران، انتشارات موسسه اطالعات و پژوهشهای حقوقی.
اقتداری، احمد، 1387 ،خلیج فارس از دیرباز تا کنون، چاپ دوم، تهران، انتشارات امیرکبیر.
ان.شاو، ملکم، 1398 ،حقوق بین الملل دریاها با نگاهی به مسائل ایران، ابراهیم گل و خسروشاهی،چاپ دوم، تهران، انتشارات خرسندی.
انوری، امیرهوشنگ، 1389 ،خلیج فارس، چاپ اول، تهران، انتشارات ابریشمی.
سیفی، سیدجمال، 1400 ،حقوق مسئولیت بین المللی، چاپ اول، تهران، انتشارات شهردانش.
ضیایی بیگدلی، محمدرضا، 1401 ،حقوق بینالملل بشردوستانه، چاپ ششم، تهران، انتشارات گنج دانش.
ضیایی بیگدلی، محمدرضا، 1401 ،حقوق بینالملل عمومی، چاپ هفتاد و هفتم، تهران، انتشارات گنج دانش.
طالیی، فرهاد، 1398 ،حقوق بینالملل دریاها، چاپ پنجم، انتشارات جنگل.
طالیی، فرهاد، 1398 ،حقوق سازمانهای بین المللی، چاپ چهارم، تهران، انتشارات جنگل.
کرافورد،جیمز و دیگران، 1396 ،مسئولیت بینالمللی ناشی از اعمال منع نشده در حقوق بینالملل، کریمی و حدادی، چاپ اول، تهران، انتشارات مجد.
موسوی، سیدفضل اله، 1397 ،جستارهایی در حقوق بین الملل، چاپ اول، تهران، انتشارات خرسندی.
موسی زاده، رضا، 1400 ،بایسته های حقوق بین الملل عمومی، چاپ سی ام، تهران، نشرمیزان.
فصلنامه دستاوردهای نوین در حقوق عمومی، سال دوم، شماره هشتم، زمستان1402، 35.
پورعیسی، حمید، مسئولیت بین المللی دولتها و اصل ترمیم خسارت، فصلنامه حقوق ملل، شماره 39 ، سال دهم، پاییز 1399 ،صص 115 تا 156.
بنی اسدزاده، مجتبی، تهدیدات زیست محیطی و امنیت خلیج فارس، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، شماره 57 ،سال دهم، تابستان 1388 ،صص 123 تا 142.
طالیی، فرهاد، خلیج همیشه فارس در بستر آلودگی، مجله پیام دریا، شماره 108 ،سال یازدهم، مهر 66 تا 62 صص، 1381
زرگر،علی اصغر؛ نوروریکلرمی،زینب؛ "مسیولیت ونقش دولتهای حوزه خلیج فارس در حفاظت از محیط زیست" فصلنامه روابط بینالملل شماره 33 .1395.
ممتاز، جمشید، «حمایت و توسعه محیطزیست دریایی خلیج فارس و دریای عمان»، مجله حقوقی، 1368 ،11 شماره.
مجنونیان، هنریک ، «کلیاتی پیرامون پارکهای ملی و ذخایر طبیعی»، محیط شناسی، شماره 12، 1363.
مواد کمیسیون حقوق بین الملل 2001
کنوانسیون حقوق دریاها (آنکلس) 1982
کنوانسیون 1978 کویت