رعایت حقوق شهروندی و حفظ حق مالکیت شهروندان در اجرای طرح‌های عمومی و عمرانی شهرداری از منظر رویه قضایی

محورهای موضوعی : حقوق عمومی

حمید بذرپاچ ¹ ( گروه حقوق، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران )
معین صباحی گراغانی ² ( گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ازاداسلامی، کرمان، ایران )

تاریخ دریافت : 1403/01/15 تاریخ پذیرش : 1403/02/12 تاریخ انتشار : 1403/07/04

کلید واژه: حقوق شهروندی, حق مالکیت, تزاحم, طرح‌های عمومی و عمرانی,

چکیده مقاله :

رعایت‌ حقوق شهروندی و حفظ حق مالکیت شهروندان در طرحهای‌ عمومی‌ و عمرانی‌ شهرداری‌ و روش رعایت‌ این‌ حقوق امری‌ مهم‌ برای‌ جلوگیری‌ از به‌ وجود آمدن اختلافات بین‌ شهرداری‌ و شهروندان می‌باشد. که‌ نتیجه‌‌ آن کاهش‌ چشمگیر پرونده¬هایی‌ است‌ که‌ برای‌ حل‌ اختلاف و تزاحم‌ بین‌ شهرداری‌ و شهروندان به‌ جهت‌ رعایت‌ نکردن حقوق شهروندان در طرحهای‌ شهرداری‌ مورد بررسی‌ در مراجع‌ قضایی‌ قرار گرفته‌¬اند. در بررسی آرای مربوط به طرحهای عمرانی شهرداری که در تزاحم با حقوق شهروندان هست، یکی از حقوق شهروندی که بسیار از این تزاحم می‌کاهد، رعایت حق مشارکت شهروندی در اجرایی کردن طرحهای عمومی و شهرداری است. به عنوان مثال اگر شهرداری هنگام تنظیم طرحهای عمرانی و عمومی با مشارکت سازمان حفاظت از محیط زیست و با یاری فعالان محیط زیست اقدام به تنظیم این طرحها کند به گونه‌ای که تا جای ممکن محیط زیست محافظت بشود و در صورت پیدا شدن مشکلی سریعاً با کمک سازمان حمایت از محیط زیست آن مشکل بر طرف شود، یا در راستای حفاظت از محیط زیست اقدام به آموزشها و تنظیم آیین نامه‌های درون سازمانی برای رعایت این حق از شهروندان بگردد تزاحم طرح‌های عمومی و عمرانی شهرداری بسیار کاهش پیدا می‌کند.

چکیده انگلیسی:

Observance of citizenship rights and preservation of citizens' property rights in public and construction plans of the municipality and the method of observing these rights is an important matter to prevent disputes between the municipality and citizens. The result of which is a significant reduction in the cases that have been reviewed in the judicial authorities to resolve the conflict between the municipality and the citizens for not respecting the rights of the citizens in the municipal projects. In the review of votes related to municipal construction projects that are in conflict with the rights of citizens, one of the citizen's rights that greatly reduces this conflict is the observance of the citizen's right to participate in the implementation of public and municipal projects. For example, if the municipality prepares construction and public plans with the participation of the Environmental Protection Organization and with the help of environmental activists, it prepares these plans in such a way that the environment is protected as much as possible, and if a problem is found, it is immediately assisted by the organization. If protecting the environment solves that problem, or in order to protect the environment, conduct trainings and set regulations within the organization to ask citizens to respect this right, the conflict between public and construction plans of the municipality will be greatly reduced.

منابع و مأخذ:

#اسدی، حبیب. (۱۳۸۹). تملک ابنیه و اراضی جهت اجرای طرحهای مصوب شهری از سوی شهرداری‌ها، مقالات و پژوهش‌های حقوقی نشریه کانون وکلای دادگستری، ۲ (۱۷)، ۴-۵#
#امام وردی، محمدحسین. (۱۳۹۷). مسئولیت شهرداری در تملک اراضی موقوفه، وقف میراث جاویدان، ۵ (۱۰۳) ۲۶ – ۳#
#احمدزاده، سید مصطفی. (۱۳۸۴). حقوق شهروندی. اندیشه، ۱۱ (۶)، ۲۳-۵۴#
#برک پور، ناصر؛ گوهری پور، حامد؛ کریمی، مهدی. (۱۳۸۹). ارزیابی عملکرد شهرداری‌ها بر پایه سنجش رضایت مردم از خدمات شهری، دو فصلنامه مدیریت شهری.۱۰ (۲۵). ۴-۲#
#بهشتیان، سیدمحسن. (۱۳۸۶) روش‌های تملک و تأمین حقوق مالکانه واقع در طرحهای عمومی شهرداری، تحقیقات حقوقی آزاد، ۹ (۲) ۸ تا ۲۰#
#براتی، ناصر؛ حیدری، فردین؛ ستارزاده فتحی، مانی. ۱۳۹۸. به سوی فرآیندی دموکراتیک در برنامه‌ریزی و طراحی شهری ارزیابی وضعیت مداخله شهروندان در برنامه‌های ویژه شهری ایران، باغ نظر، ۴ (۷۶) ۵ – ۱#
#پندار، کمال. ۱۳۹۷. بررسی حقوق مالکیت خصوصی در راستای منافع عمومی، قانون یار، ۶ (۷)، ۳۵۸-۳۵۹#
#پور عزت، علی‌اصغر؛ قلی پور، آرین؛ باغستانی بزرگی، حوریه. (۱۳۸۸). رابطه آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی با پاسخگویی و شفافیت سازمانها. رفاه اجتماعی.۱۶ (۳۷)، ۴۲-۷#
#جم، فرهاد.۱۳۸۷. دسترسی به عدالت زیست محیطی کاوشی در نظریه سمت و طرح دعاوی منفعت عمومی در ایالات متحده آمریکا، حقوق اساسی، ۲ (۹)، ۸۱-۸۲#
#حیدرزاده، نیما. ۱۳۸۲. محیط زیست جایگاه قانونی شهرداری‌ها در مدیریت محیط زیست شهری، مدیریت شهری، ۲۵ (۱۳)، ۶۵ – ۷۱#
#دانشمند، فتانه. (۱۳۸۸). بررسی روابط شهروندی و مدیریت شهری در قانون شهرداری‌ها. شهروند و مدیریت شهری.۵۵ (۲۳)، ۲۱-۵#
#رحمت اللهی، حسین؛ شیرزاد، امیر.۱۳۹۳. حق بر محیط زیست سالم در رویه قضایی دیوان عدالت اداری، فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، ۱۲ (۲) ۱۰۵#
#رمضانی قوام آبادی، محمد حسین، شفیعی فرد، حسن.۱۳۹۵. توسعه پایدار و حق بر محیط زیست سالم چشم انداز نسل‌های آینده، سیاست جهانی، ۳۱ (۱۵)، ۲۷۰ – ۲۷۱#
#زیاری، کرامت؛ شیخی، عبداﷲ؛ باقر عطاران، مرضیه؛ کاشفی، دی من. (۱۳۹۰). ارزیابی میزان آگاهی‌های عمومی شهروندان پیرانشهر از حقوق و قوانین شهری، اندیشه جغرافیایی. ۶ (۹)، ۶۱-۹#
#شیانی، ملیحه. (۱۳۸۸). تحلیلی بر وضعیت شهروندی در شهر تهران: نگاهی به مدیریت شهری. مطالعات اجتماعی ایران.۳ (۹)، ۱۳-۴۱#
#صرافی، مظفر؛ عبدالهی، مجید. (۱۳۸۵). مفهوم شهروندی و ارزیابی جایگاه آن در قوانین، مقررات و مدیریت شهری. پژوهش‌های جغرافیایی.۳۳ (۶۳). ۸۳-۱۱۵#
#طباطبایی، سید محمدصادق؛ صافیان اصفهانی، احسان. (۱۳۹۱). ماهیت توافق شهرداری با مالک ملک در راستای اجرای طرحهای عمرانی. دادگستری.۴ (۷۸)، ۱۲-۳۷#
#علیزاده، کتایون؛ رضوی نژاد، مرتضی؛ رادفر، مینا. (۱۳۹۲). بررسی نقش و مشارکت مردم در اداره امور شهری (نمونه موردی منطقه ۱۰ شهرداری مشهد)، مطالعات برنامه‌ریزی شهری، ۵ (۱) ۸۶#
#فتحی، سروش؛ فخارپور، مهدی. (۱۳۹۰). توسعه شهری، شهرنشینی و حقوق شهروندی. مطالعات توسعه اجتماعی ایران.۲۳ (۴)، ۵۵-۵۶#
#قاری سید فاطمی، سید محمد. (۱۳۸۲). حق تعیین سرنوشت و مسئله نظارت بر انتخابات، نظارت تضمینی در مقابل نظارت تحدیدی. تربیت مدرس.۱۵ (۳)، ۶۵-۹۰#
#کریمی، عباس؛ کامیار، غلامرضا. (۱۳۹۶). محیط‌زیست در پرتو حقوق شهروندی. حقوق پزشکی.۵ (۴۰)، ۷۹-۱۱۰#
#کامیار، غلامرضا. (۱۳۸۵). حق کسب و پیشه و تجارت از دیدگاه حقوق شهری و شهرسازی در نظام حقوقی ایران، کانون وکلای دادگستری، ۳ (۶۶)، ۴۸#
#کریمی، عباس؛ کامیار، غلامرضا. (۱۳۹۶). محیط زیست شهری در پرتو حقوق شهروندی، حقوق پزشکی، ۱۷ (۴۰) ۹۲ #
#گل نظری، علیرضا؛ ملکان، جواد؛ فره شور دل، جمیله؛ شعبانی، جعفر.۱۳۹۵. مدیریت پسماند در ایران در مقایسه با کشورهای دیگر (اولین همایش بررسی چالش‌ها و ارائه راهکارهای نوین مدیریت شهری)، اولین کنفرانس ملی آینده مهندسی و تکنولوژی، ۵ (۱) ۱-۱۴#
#لطفی، حیدر؛ عدالت‌خواه فرداد؛ میرزایی، مینو؛ وزیر پور، شب بو. (۱۳۸۸). مدیریت شهری و جایگاه آن در ارتقای حقوق شهروندان. جغرافیای انسانی.۴ (۱)، ۵۴-۹۵#
#مولایی، یوسف.۱۳۸۶. نسل سوم حقوق بشر و حق بر محیط زیست سالم، مطالعات حقوق خصوصی، ۲۳ (۴)، ۲۹۳#
#محسن زاده، آزیتا. ۱۳۹۳. جایگاه شهرداری در اجرای حقوق شهروندی شهرداری مجری و حافظ محیط زیست شهری، شهر قانون، ۲ (۹)، ۱۰۸#
#موسویان، یاسر؛ نعمتی کچائی، عیسی. ۱۳۸۹. بررسی پاره ای از قوانین و مقررات محدود کننده مالکیت اشخاص، راهوکالت.۴ (۴) ۱۱۹ – ۱۲۰#