مبانی و اصول سنجش اسلامیت دانش در حوزه‌ی علوم انسانی بعد از انقلاب اسلامی
محورهای موضوعی : فلسفه سیاسی انقلاب اسلامی
محمد تقی بخرد
1
,
محمد کاظم کاوه پیشقدم
2
,
محمد علی اخگر
3
,
کوروش سرورزاده
4
1 - دانشجوی دکتری گروه جامعه شناسی سیاسی، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم، ایران.
2 - دانشیار گروه علوم سیاسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.(نویسنده مسئول)
3 - استادیار گروه معارف اسلامی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.
4 - استادیار گروه علوم اجتماعی، واحد جهرم ، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم ، ایران.
کلید واژه: علوم انسانی اسلامی, اصول و مبانی اسلام, اصول و مبانی علوم انسانی, اسلامیت دانش,
چکیده مقاله :
هر دانشی بر اصولی استوار است که بر همۀ اجزای آن پرتو می‌افکند. دانش علوم انسانی نیز از این قاعده مستثنی نیست. این مقاله ضمن معرفی مبانی و اصول حاکم بر علوم انسانی اسلامی ادلۀ اثبات آن را نیز بیان کرده است. این تحقیق با روش تحقیق کتابخانه ای و مراجعه به متون و اسناد صورت پذیرفته که کلیه متون مرتبط در این زمینه مطالعه و بصورت فیش برداری صورت گرفته است. دین اسلام پنج شرط اساسی را ملاک سنجش اسلامیت افراد قرار داده است که محقق به عنوان محور تحقیق و در تطبیقی علمی به کمک آن شروط، اسلامیت دانش را نیز مورد سنجش قرار داده است. اصل وحدت‌گرایی در پرتو تقدم‌نداشتن بر خدا و رسول، هدایت‌طلبی در پرتو اعتقاد به نبوت و آخرت‌گرایی در پرتو اعتقاد به معاد، عدالت‌خواهی در پرتو اعتقاد به عدل اسلامی، ولایت‌پذیری در پرتو اعتقاد به امامت و جریان ولایت الله می‌توانند چراغ راه محقق مسلمان باشند که با محک آن در تمامی حوزه‌های علمی به‌ویژه علوم انسانی اسلامیت را بسنجند و علوم انسانی را اسلامی و مطهر کنند. این اصول از مبانی معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی، انسان‌شناسی و ارزش‌شناسی در علم کلام و فلسفه اسلامی منشأ می‌گیرند. مراعات این اصول در تمامی رشته‌های علوم انسانی شرط اسلامیت آن رشتۀ علمی محسوب می‌شود؛ درنتیجه شرط اسلامیت یک حقیقت علمی تحقق هر پنج اصل ذکرشده به‌طور یکجاست. هریک از اصول مبانی استدلالی قابل دفاعی دارد که می‌تواند اصالت خود را در داوری اثبات کند.
Any knowledge is based on principles that illuminate all of its components. The integrity of knowledge in the humanities is not exempt from this rule. This article introduces the principles and foundations governing Islamic humanities and presents evidence for their validity. The research was conducted through a library research method and examination of relevant texts and documents, with all relevant texts studied and extracted using a data extraction method. Islam considers five fundamental conditions as the criterion for measuring an individual's Islamic identity, and the researcher has used these conditions as the basis for evaluating Islamic knowledge in a scientific comparison. The principle of unity in the light of priority to God and the Prophet, guidance-seeking in the light of belief in prophecy and the hereafter, justice-seeking in the light of belief in Islamic justice, and acceptance of authority in the light of belief in the leadership of God can be the guiding light for a Muslim researcher to measure Islam in all fields of science, especially Islamic humanities. These principles are derived from the foundations of epistemology, ontology, anthropology, and axiology in Islamic theology and philosophy. Observing these principles in all fields of humanities is considered a condition for Islamic identity in that field of science. Therefore, the condition for Islamic identity is a scientific reality that the fulfillment of each of the five principles mentioned simultaneously can achieve. Each of these principles has a defendable foundational argument that can prove its authenticity in judgment.
_||_