تحلیل و بررسی تاریخ نگاری بنائی هروی در مثنوی باغ ارم
محورهای موضوعی : تاریخی (با ویژگی ادبی و هنری)
بتول شهابی
1
,
خیراله محمودی
2
*
,
داریوش کاظمی
3
1 - دبیر زبان و ادبیات فارسی آموزش وپرورش ناحیه 2 شیراز
2 - استاد
3 - گروه زبان وادبیات فارسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی کرمان
کلید واژه: مثنوی, باغ ارم, بنائی هروی, رجال معاصر, تاریخ نگاری,
چکیده مقاله :
تاریخ نگاری و ثبت رخدادهای هر دوره ارتباط مستقیم با ادبیات دارد. برای شناخت رویدادهای هر عصر باید به سراغ متون کهن رفت و می‌توان اطلاعات فرهنگی و تاریخی را از بین آن ها استخراج کرد. مثنوی باغ ارم سروده کمال الدین شیرعلی بنائی هروی، شاعر دورۀ تیموری است. وی در این اثر، بین داستان اصلی بهرام و بهروز به ثبت رویدادهای آن دوره و رجال معاصر خود مانند خواجه محمد یحیی، امیر علیشیرنوایی، سلطان یعقوب، عبدالغفور لاری و چند مقام صدر چون قاضی عیسی و دیگران پرداخته است. با توجه به علاقه‌مندی وی به ثبت وقایع تاریخی، فجایع و قتل های آن دوره را در بین متن، ثبت نموده است. بنائی هروی در تحلیل شخصیت‌ها به ویژه شکل ظاهر افراد همانند بیهقی، تصویری از قیافه و لباس پوشیدن برخی افراد گزارش می‌دهد و توانایی وی در این توصیفات به گونه‌ای که شخصیت ها و روایات برای مخاطب قابل درک است. بنائی‌هروی توانسته است؛ رخداد ها را با صراحت و صداقت انتقال دهد. می‌توان گفت؛ آثار بنائی هروی منبع مکتوب تاریخ نگاران عصر خود و بعد از آن بوده است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی_تحلیلی است و چهار نسخه خطی مثنوی باغ ارم مورد استفاده قرار گرفته است.
Historiography and recording events of each period is directly related to literature. In order to understand events of each era, one must refer to ancient texts and cultural and historical information can be extracted from among them. Masnavi Bagh_e_Eram is composed by Kamal al-Din Shir Ali Banaei Heravi, a poet of the Timurid era. In this work, Banaei Heravi has recorded events of that period and his contemporaries such as Khaje Mohammad Yahya, Amir Ali Shir Navai, Soltan Yaqoub, Abdol Ghafoor Lari and some senior officials such as Judge Isa and others, between the main story of "Bahram and Behrouz". Due to his interest in recording historical events, he has recorded tragedies and murders of that period in text. Banaei like Beyhaghi reports image of appearance and dressing of some people in analysis of characters, especially appearance of people. His ability in these descriptions is in way that characters and narratives are understandable to audience.Banaei Heravi has been able to convey events with explicity and honestly. It can be said; Banaei's works have been the written source of historians of his era and after. The research method in this study is descriptive-analytical and four manuscripts of the Masnavi of Bagh Eram were used.