شجاعت در شعر متنبی از دیدگاه روانشناسی مثبت گرا
محورهای موضوعی : روانشناسی (با ویژگی ادبی و هنری)
کبری صفری
1
(دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عربی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.)
حسن شوندی
2
(استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.)
کلید واژه: متنبی, شجاعت, شعر مثبت گرا, تاب آوری, صداقت,
چکیده مقاله :
روانشناسی مثبت گرا رویکردی جدید به روانشناسی است که بر مبنای شناخت توانمندی‌ها و تقویت آنها در انسان به جای پرداختن به کشف نقص و بیماری‌های درونی او توسط مارتین سلیگمن ابداع گردید. این توانمندی‌ها از فضیلت ها سرچشمه می گیرد. روانشناسی مثبت گرا این فضایل را به شش فضیلت عام تقسیم می‌کند. یکی از این فضیلت ها در روانشناسی مثبت گرا شجاعت است. این مقاله با عنوان شجاعت در شعر متنبی از دیدگاه روانشناسی مثبت گرا ضمن ارائه تعریف روان شناختی فضیلت شجاعت و انواع آن، به نیروهای منشی آن فضیلت مانند صداقت، جدّیت و پیگیری، تاب آوری و سر سختی، ریسک پذیری و انعطاف در شعر متنبی با اتکا به روش توصیفی - تحلیلی، در راستای گسترش پژوهش های بین رشته ای، و ایجاد دریچه ای نو برای پژوهش گران حوزۀ ادبیات، پرداخته و متنبی را فردی شجاع و مثبت نگر ارزیابی نموده است.
Positive psychology is a new approach to psychology was invented by Martin Seligman, based on recognizing the abilities and empowering them in human beings instead of discovering the soul and internal diseases. These abilities come from virtues. Positive psychology divides these virtues into six general ones, and “Courage” is one of these virtues in positivist psychology. This approach of psychology has a special attention to optimism and considers it as its most important principle and believes that the discovery of mental illnesses and trying to cure it, regardless of its positive inner abilities, is a type of pessimism that leads to pessimism. The inside of man makes more open. Thus, a positive psychologist seeks the characteristics, virtues and abilities of people, and counts inner virtues as six virtues, of which courage is one of them. This article is entitled: "Courage in Al-Mutanabbi Poetry from a Positive Psychological Perspective". This research providing a psychological definition on the virtue of courage and its types, to the sources of that virtue such as honesty, endeavor and perseverance, resilience and toughness, risk-taking and flexibility in Al-Mutanabbi poems by relying on descriptive-analytical method, in order to expand the interdisciplinary researches, and provide a new gate for literature researchers. This research has evaluated Al-Mutanabbi as a brave and an optimist person.
کتاب‌ها
ابن عباد، الصاحب (1965م) الأمثال السائرة من شعر المتنبی، بغداد: مطبعة المعارف. البرقوقی، عبدالرحمن (1368) شرح دیوان المتنبی، قم: امیر.
البرقوقی، عبدالرحمن (1382) شرح دیوان المتنبی، ترجمۀ علیرضا منوچهریان، همدان: نور علم.
البرقوقی، عبدالرحمن (1387) شرح دیوان المتنبی، ترجمۀ علیرضا منوچهریان، تهران: زوار.
البرقوقی، عبدالرحمن (1986م) شرح دیوان المتنبی، بیروت: دار الکتب العربی.
کار، آلن (1385) روانشناسی مثبت، ترجمة حسن پاشا شریفی، تهران: سخن.
مقالات
پیرانی، منصور. (1392). نگاهی به شعر حافظ با نگاه روانشناسی مثبت‌نگر مارتین سلیگمن. مجموعه مقالات هفتمین همایش ملی پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی هرمزگان، 338-33۷.
جهانگیری، جهانگیر، محمدی، نسرین. (1397). بررسی رابطه بین شجاعت اجتماعی و فرهنگ سیاسی. توسعه اجتماعی، 12(4)، 33-56. doi: 10.22055/qjsd.2018.13679.
خراسانی، محبوبه، عربها، فاطمه. (1397). روانشناسی مثبت در الهی‌نامۀ عطار نیشابوری. مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان، 12(3)، 57-86. 20.1001.1.26766116.1397.12.3.3.6 :dor
رمضانی، فریدون، حجازی، مسعود. (1399). نقش تاب‌آوری و سرسختی روان‌شناختی در سلامت روانی افراد ورزشکار و غیر ورزشکار. روانشناسی بالینی و شخصیت، 15(2)، 27-36. doi: 10.22070/cpap.2020.2814
سامانی، سیامک، جوکار، بهرام، صحراگرد، نرگس. (1386). تاب‌آوری، سلامت روانی و رضایتمندی از زندگی. روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 13(3)، 295-290.
طاهری اصل، مهدی، نبی‌لو، علیرضا. (1399). بررسی کاربردشناسی کنش های گفتاری در بابِ شیر و گاوِ کلیله و دمنه بر اساس نظریۀ پلاچیک. تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، 12(پیاپی 44)، 205-233. doi: 10.30495/dk.2020.677780.
عسگری، پرویز، عنایتی، میرصلاح‌الدین، عسگری، مانا، روشنی، خدیجه. (1390). رابطۀ مسئولیت‌پذیری، ریسک‌پذیری و هیجان‌خواهی با تیپ D. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، 5(20)، 17-24.
عینی، نسرین. (1395). بررسی عناصر نشانه شناختی امیدواری در غزلیّات حافظ با تکیه بر روانشناسی مثبت‌گرا. فصلنامه زبان و ادب فارسی، 8(26.27)، 279-310. dor: 20.1001.1.20 08899.1395.8.26.27.13.7.54.
گلی‌زاده، پروین، یزدانجو، محمد، مساعدف مینا. (1395). تحلیل اندیشه‌های مثبت‌گرایانه در مثنوی معنوی از منظر علم روانشناسی. پژوهش‌های ادب عرفانی (گوهر گویا)، 10(1)، 101-128. doi: 10.22108/jpll.2016.20884.
نصیر، مرضیه. (۱۳۸۹). رابطه راهبردهای مقابله با استرس و تاب آوری با خوشبینی. یافته‌های نو در روانشناسی، 5(16)، 75-70.
_||_Book
Barghoghi, Abdolrahman (1989) Explanation of Al-Mutanabbi's Diwan, GHom: Amir.
Barghoghi, Abdolrahman (1989) Explanation of Al-Mutanabbi's Diwan, Beirut: Arabic Book House.
Barghoghi, Abdolrahman (2003) Explanation of Al-Mutanabbi's Diwan, Translated by Alireza Manouchehrian ,Hamedan: The light of science.
Barghoghi, Abdolrahman (2008) Explanation of Al-Mutanabbi's Diwan, Translated by Alireza Manouchehrian, Tehran: zavar.
Car, Alen (2006) positive psychology, Translated by Hassan Pasha Sharifi ,Tehran: sokhan.
Ebnebad, Saheb (1965) Proverbs from the poetry of Al-Mutanabi, Baghdad: Knowledge Press.
Articles
Aini, N. (2016). A Semiotic Analysis on Hafiz Poems Based on C.S. Peirce’s Theory on hope symbols, 8(26.27), 279-310. dor: 20.1001.1.2008899.1395.8.26.27. 13.7.54.
Asgari, P., Enayati, M. S., Asgari, M., Roshni, Kh. (2011). The relationship between responsibility,risk-taking and excitement with type D. Thought and Behavior in Clinical Psychology, 5(20), 17-24 .
Golizadeh, P., Yazdanjo, M., Mosaed, M. (2016). The Analysis of Positive Thoughts in MathnaviMa'navi from the Viewpoint of Psychology. Research on Mystical Literature (Guhar-i-Guyā) , 10(1), 101-128. doi: 10.22108/jpll.2016.20884 .
Jahangiri, J., Mohammadi, N. (2018). The Study of the Relationship between Social Courage and Political Culture. Social Development (Previously Human Development), 12(4), 33-56. doi: 10.22055/qjsd.2018.13679.
Khorasani, M, Arabha, F. (2018). Positive psychology in Attar Nishaburi's theology. Social-Cultural Studies of Khorasan, 12(3), 57-86. dor: 20.1001.1.267661 16.1397.12.3.3.6.
Nasir, M. (2010). The relationship between stress coping strategies and resilience with optimism. New findings in psychology, 5(16), 75-70.
Pirani, M. (2013). A Look at Hafez Poetry with a Positive Psychological Look at Martin Seligman. Proceedings of the 7th National Conference on Persian Language and Literature Research in Hormozgan, 338-337.
Ramazani, F., Hejazi, M. (2020). The Role of Resilience and Hardiness in Mental Health in Sample of Athlete and Non-Athlete. Clinical Psychology and Personality, 15(2), 27-36. doi: 10.22070/cpap.2020.2814.
Samani, S., Jokar, B., Sahragard, N. (2007). Effects of Resilience on Mental Health and Life Satisfaction . IJPCP, 13(3), 290-295.
Tahari Asl, M., Nabiloo, A. (2020). Analyzing Speech act of Main four character of Kalila and Dimna’s Lion and Ox Chapter Based on Robert Plutchik's Theory. Interpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts (Dehkhoda), 12(Consecutive44), 205-233. doi: 10.30495/dk.2020.677780.