واکاوی جایگاه دولت الکترونیک در مهار جرائم اقتصادی
محورهای موضوعی :بهروز نوروزی 1 * , ناصر حمیدی 2
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
2 -
کلید واژه: دولت الکترونیک, جرائم اقتصادی, پاسخ‌گویی, پیشگیری,
چکیده مقاله :
امروزه در سپهر حکومت‌داری، مهار جرائم اقتصادی از چالش‌‌های راهبردی محسوب می‌شود و در این راستا تأسیس دولت الکترونیک و به‌کارگیری فناوری‌‌های اطلاعات و ارتباطات در بخش‌‌های مختلف دولت، موجب کاهش هزینه‌ها، افزایش سرعت و کیفیت خدمات دولتی و همچنین جریان آزاد اطلاعات و پیشگیری از وقوع جرائم اقتصادی و شکل‌گیری شبکه‌‌های رانتی در ارگان‌‌های دولتی گردیده و فرهنگ پاسخ‌گویی را ارتقا و اعتماد عمومی را نسبت به عملکرد دولت بهبود می‌بخشد. لازمه تحقق چنین دولتی، فراهم نمودن سازوکار‌های قانونی، منابع انسانی و فرهنگ‌سازی از یک طرف و رفع موانع از طرف دیگر می‌باشد. تحقیق حاضر به روش توصیفی، ظرفیت دولت الکترونیک را در مهار جرائم اقتصادی مورد مطالعه قرار داده و نتایج به‌دست‌آمده، حاکی از این است که تأسیس و توسعه دولت الکترونیک، موجب افزایش شفافیت و مهار جرائم اقتصادی در گستره نهاد‌های دولتی و عمومی می‌گردد.
In contemporary governance, the containment of economic crimes constitutes a strategic challenge. The establishment of e-government and the deployment of information and communication technologies (ICT) across governmental sectors reduce costs, increase the speed and quality of public services, promote the free flow of information, prevent economic crimes, and restrict rent-seeking networks within state institutions, while simultaneously fostering accountability and enhancing public trust in government performance. The realization of such a government requires the creation of appropriate legal frameworks, the development of human resources, and cultural promotion, alongside the removal of structural and institutional obstacles. Using a descriptive method, this study examines the capacity of e-government in controlling economic crimes and concludes that its establishment and expansion significantly enhance transparency and contribute to the effective prevention and containment of economic crimes within public and governmental institutions
1. ایران‌زاده، سلیمان و داودی، کامل (۱۴٠۱)، «بررسی رابطه استقرار دولت الکترونیک و سلامت نظام اداری کشور»، فراسوی مدیریت، سال ششم، شماره ۲۲.
2. پورعزت، علی‌اصغر و گروهی از نویسندگان (۱۳۹۹)، مدیریت ایران، کشورداری الکترونیک، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
3. جابری انصاری، محمدرضا؛ نجفبیگی، رضا و الوانی، سیدمهدی (۱۳۹۹)، «راهکارهای ارتقاء اعتماد عمومی به سازمان دولتی»، دوره ۶، شماره ۱۵.
4. جمشیدی، علیرضا (1398)، پیشگیری از جرائم اقتصادی ، تهران: معاونت آموزش ناجا.
5. خبرگزاری مهر (۱۴٠۲)، وضعیت ایران در دولت الکترونیک، شناسه خبر: ۲۸۵۹۱٠۷.
6. دادخدایی، لیلا (۱۴٠٠)، فساد مالی - اداری و سیاست جنایی مقابله با آن، چاپ اول، تهران: میزان.
7. ذکایی، سهیلا (۱۳۹۸)، «دولت الکترونیک، دولت ایده‌آل»، ماه‌نامه روابط عمومی، شماره ۶۱.
8. رایجیان اصلی، مهرداد (1399)، «رهیافتی نو به بنیان‌های نظری پیشگیری از جرم»، مجله حقوقی دادگستری، ش 49-48.
9. رضایی‌زاده، محمدجواد و احمدی، یحیی (۱۳۹۹)، «مبانی حق دسترسی شهروندان به اسناد و اطلاعات دولتی»، فصل‌نامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره ۳۹، شماره ۴.
10. ساریخانی، عادل و سلطانی بهلولی، مریم (1400)، «نقش قوه مجریه در پیشگیری اجتماعی از جرم»، مجله حقوقی دادگستری، سال هشتادم، شماره 94.
11. ساکی، محمدرضا (1400)، حقوق کیفری اقتصادی، تهران: انتشارات جنگل.
12. صارمی، حمید (1400)، «تحلیل عوامل اقتصادی تأثیرگذار بر جرم در ایران»، تهران، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره8.
13. صیدی، محسن؛ سهرابی، روح‌اله و فیض‌الهی، صادق (1398)، «توسعه دولت الکترونیک و نقش آن در ارتقاء نظام سلامت اداری»، کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت و مهندسی صنایع.
14. طالع رازی، علی؛ گلدوزیان، ایرج و ابراهیمی، نصیبه (1398)، «کارکردشناسی تحولات پلیس در زمینه پیشگیری از جرم»، تهران، مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دوره 48، شماره 1.
15. عبداللهی، علی و توکلی جوشقانی، نازنین (۱۴٠٠)، «بررسی نقش فناوری اطلاعات در شفاف‌سازی و کاهش فساد سازمان‌های دولتی»، نشریه چشم‌انداز مدیریت دولتی، شماره ۱۸.
16. فرجیها، محمد و مقدسی، محمدباقر (1402)، پاسخ‌های کیفری عوام‌گرایانه به مفاسد اقتصادی، دایره المعارف علوم جنایی (مجموعه مقاله‌های تازه‌های علوم جنایی)، کتاب دوم، تهران: میزان.
17. قاسمی، آرزو و منصوری، حسین (1399)، «بررسی رابطه دولت الکترونیک و فساد اداری (مطالعه موردی: استانداری هرمزگان)»، کنفرانس بین‌المللی مدیریت، اقتصاد و سامانه‌های مالی.
18. متفکر آزاد، محمدعلی؛ جامه شورانی، زینب و حیدری داد، زینب (1402)، «تأثیر دولت الکترونیکی بر کاهش فساد اقتصادی در گروه کشورهای منتخب اسلامی»، فصل‌نامه علمی مدل‌سازی اقتصادی، شماره 4.
19. معمارزاده طهران، غلامرضا؛ مبینی، محمد و فقیهی، مهدی (۱۴٠۲)، دولت الکترونیک، انتشارات اندیشه‌های گوهربار.
20. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین (1399)، تقریرات درس جرم‌شناسی نظری، تهران: دوره دکتری دانشگاه تربیت مدرس.
21. نمکدوست، حسن (۱۳۹۹)، «حق دسترسی به اطلاعات (سخنرانی)»، ماه‌نامه روابط عمومی، شماره ۳۸ و ۳۹.
22. نیازپور، امیرحسین (1402)، «بررسی پیشگیری از بزهکاری در قانون اساسی ایران و لایحه قانون پیشگیری از وقوع جرم»، تهران، مجله حقوقی دادگستری، شماره 45.
23. Harphaman, T & et al (2021), "Mental Health and Social Capital in Cali", Colombia, Social Science and medicine, 53.
24. Palmary, Ingrid, (2019), Social Crime Prevention in South Africa s Major Cities, pp. 10- 13. Centre for, Obtained from: www.csvt.org. zathe Study of Violence and Reconciliation.
25. Queloz, N. (2019)., "criminalité économique et criminalité organisée: Comment les différencir?" collection criminology, Cairn.info.
26. Roberts. A (2023), "Access to Government Information: An Overview of Issues", Public Managment Electronic Journal Issue, No 2.22.