حملات سایبری سازمان مجاهدین خلق و حقوق بین الملل توسل به زور (با تأکید بر مسؤلیت بین المللی آلبانی)
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات حقوقی فضای مجازی
احسان صادقی پور
1
,
محمود گنج بخش
2
*
,
کوروش جعفرپور
3
1 - دکتری تخصصی حقوق بین الملل عمومی، مدرس دانشگاه
2 - استادیار گروه اقتصاد و بانکداری اسلامی، دانشکده اقتصاد،دانشگاه خوارزمی، تهران،ایران
3 - استادیار گروه حقوق خصوصی ، واحد تهران جنوب ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران
کلید واژه: حمله سایبری, سازمان مجاهدین خلق, دفاع مشروع, جمهوری اسلامی ایران, آلبانی,
چکیده مقاله :
ظرفیت هایی که فضای سایبر برای جامعه بشری به ارمغان آورده است باعث گردیده تعدادی از بازیگران غیردولتی از این پتانسیل برای مقاصد سیاسی خود سوء استفاده نمایند. به واقع مجاهدین خلق پس از اخراج از عراق و انتقال به آلبانی که موجب دور شدن آن ها از مرزهای ایران و محدودیت شدید آن ها برای انجام عملیات های تروریستی در داخل کشور (ایران) شد، بیشترین تمرکز خود را به روی اقدامات سایبری و فعالیت های جاسوسی قرار دادند. مبرهن است دفاع در برابر بازیگران غیردولتی حداقل در برخی مواقع قانونی است. اما به لحاظ ظهور گونه های جدید تروریسم مثل تروریسم سایبری که ممکن است به یک باره صلح و امنیت بین المللی به مخاطره بیفتد موجب گردیده است که حقوق بین الملل از وضع قواعد جدید متناسب با فضای سایبری عاجز بماند. سؤالی که در این تحقیق مطرح می گردد این است که امکان توسل به دفاع مشروع از سوی جمهوری اسلامی ایران در برابر حملات تروریسم سایبری مجاهدین خلق (منافقین) چگونه توجیه می شود و به دنبال آن بر اساس قواعد حقوق مسؤلیت بین المللی آلبانی چه وضعیت حقوقی دارد؟ در این راستا جهت پاسخگویی به این مسأله از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه ای بهره گرفته شده است. بنابراین پس از بررسی، پژوهش حاضر نتیجه می گیرد چنانچه حمله سایبری به زیرساخت های حیاتی که خسارات قابل قیاس با سلاح های متعارف داشته باشد، امکان توسل به دفاع مشروع را به دولت زیان دیده می دهد. پر واضح است این امر به معنای نادیده گرفته شدن مسؤلیت بین المللی دولتی که از گروه های تروریستی حمایت کرده و یا به آن ها پناه داده است، نخواهد بود.
The capabilities that the cyberspace has brought to human society have caused a number of non-governmental actors to abuse this potential for their political purposes. In fact, the Mojahedin Khalq after being expelled from Iraq and transferred to Albania, which caused them to move away from Iran's borders and severely restrict them from carrying out terrorist operations inside the country (Iran), they focused most on cyber actions and espionage activities. Arguably, defense against non-state actors is at least sometimes legal. However, due to the emergence of new types of terrorism such as cyber terrorism, which may endanger international peace and security at once, international law has been unable to establish new rules appropriate to the cyber space. The question raised in this research is how the possibility of resorting to self-defence on the part of the Islamic Republic of Iran against the cyber terrorism attacks of the Mojahedin Khalq (hypocrites) is justified and following that, what is the legal status of Albania according to the rules of international responsibility law? in this regard, in order to answer this problem, a descriptive-analytical research method has been used using library tools. Therefore, after the investigation, the present study concludes that if a cyber attack on critical infrastructures that has comparable damages to conventional weapons, gives the affected government the possibility of resorting to self-defence. It is very clear that this will not mean ignoring the international responsibility of the government that has supported or sheltered terrorist groups.
1. ابراهیم گل، علیرضا. (1396). مسؤلیت بین المللی دولت: متن و شرح مواد کمیسیون حقوق بین الملل، چاپ نهم، تهران، انتشارات شهر دانش.
2. فلک، دیتر، باث، میشل، فیشر، هورست، پیترگاسر، هانس، گرین وود، کریستوفر، هینشل فان هینگ، ولف، ایپن، نات، اوتر، استفان، ژوزف پارش، کارل، رابوس، والتر، ولفروم، رودیگر. (1387). حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه، ترجمه سید قاسم زمانی، نادر ساعد، حسین شریفی طرازکوهی، هاجر سیاه رستمی، فاطمه کیهانلو، میرشهبیز شافع، محمد جعفر ساعد، کتایون حسین نژاد، چاپ اول، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش.
مقالات
3. آذری آغاجری، بهزاد. (1388). «مسؤلیت بین المللی دولت ها در قبال اعمال خشونت آمیز اشخاص حقیقی در چارچوب تروریسم»، فصلنامه سیاست خارجی، دوره 23، شماره 4، 1198-1165.
4. اسمعیل زاده ملاباشی، پرستو، عبداللهی، محسن، زمانی، سیدقاسم. (1396). «حملات سایبری و اصول حقوق بین الملل بشردوستانه (مطالعه موردی: حملات سایبری به گرجستان)»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 47، شماره 2، 559-537.
5. امیرلی، حسین، ثقفی، کامیار. (1398). «ارائه مدل مفهومی ارزیابی تهدیدات تروریسم سایبری»، فصلنامه امنیت ملی، دوره9، شماره 33، 424-389.
6. بیاتی، محمدحسن، ایمانی، اصغر. (1401). «مسؤلیت بین المللی دولت ها در قبال حمایت از تروریسم»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 6، شماره 4، 130-111.
7. رزمخواه، نجمه. (1402). «نقدی بر پیش نویس قانون اتحادیه اروپا در همسان سازی قوانین حاکم بر هوش مصنوعی، از منظر مقابله با تروریسم سایبری»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، 27-1.
8. شایگان، فریده، صفوی کوهساره، سیدحامد. (1397). «عملیات سایبری به مثابه توسل به زور»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 48، شماره 2، 441-419.
9. فرشاسعید، پرویز، جلالی، محمود، گودرزی، مهناز. (1400). «ضرورت تدوین کنوانسیون بین المللی حملات سایبری»، فصلنامه مطالعات حقوقی، دوره 13، شماره 1، 230-205.
10. فرشاسعید، پرویز، جلالی، محمود، گودرزی، مهناز. (1401). «ضرورت همکاری دولت ها در تقویت امنیت سایبری»، فصلنامه مطالعات بین المللی، دوره 19، شماره2، 178-163.
11. فضائلی، مصطفی (1402). «رابطه میان تروریسم و مخاصمات مسلحانه؛ با نگاهی به وضعیت افغانستان»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، دوره 26، شماره 102، 113-140.
12. قاسمی، غلامعلی، نامدار، سعید. (1397). «بررسی مفهوم دفاع مشروع در پرتو حملات سایبری با تأکید بر حمله استاکس نت به تأسیسات هسته ای ایران»، مجله مطالعات حقوقی، دوره 10، شماره 1، 235-199.
13. میرعباسی، سیدباقر، کورکی نژاد قرایی، مجید. (1397). «قابلیت تحقق سایبر تروریسم و ارتباط آن با حق ذاتی دفاع مشروع مقرر در ماده 51 منشور سازمان ملل متحد»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 48، شماره 2، 280-261.
14. نعمت پور، اردشیر، تقی زاده انصاری، مصطفی، ببری گنبدی، سکینه. (1400). «مقابله با حملات تروریستی به زیرساخت های حیاتی یک کشور در قواعد حقوق بین الملل»، فصلنامه مطالعات بین المللی، دوره 18، شماره 3، 165-185.
سایت های اینترنتی
15. اقتصاد نیوز. (1400). اتفاق بی سابقه؛ حمله هکری منافقین به صدا و سیما، پایگاه خبری اقتصاد نیوز، در:
https://www.eghtesadnews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-57/472081-%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%82-
16. انصاف. (1401). سایت و شبکه دوربین شهرداری تهران هک شد، پایگاه خبری و تحلیلی انصاف نیوز، در:
http://www.ensafnews.com/349452/%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%88-
17. جامعه 24. (1401). سایت‌های وزارت کشاورزی هک شد، پایگاه خبری جامعه 24، در: https://jameh24.com/fa/news/37176/%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8
18. صدای ایران. (1400). ماجرای هک شدن صدا و سیما چیست؟، پایگاه خبری صدای ایران، در :
https://sedayiran.com/fa/news/271584/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%
19. فارس. (1402). دستیابی به اسناد و بانک‌های اطلاعاتی و هک سرورهای وزارت خارجه تکذیب شد، خبرگزاری فارس، در:
https://farsnews.ir/news/14020217000971/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF
20. نواندیش. (1400). حمله سایبری به سایت وزارت ارشاد و نمایش تصاویر گروهک منافقین، پایگاه خبری- تحلیلی نواندیش، در:
https://noandish.com/fa/news/138788/%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87
English References
21. Collin, Barry. (1997). The future of Cyberterrorism: Where the Physical and Virtual Worlds Converge, 11th Annual International Symposium on Criminal Justice Issues.
22. Cornish, Paul, Livingstone, David, Clemente, Dave, Yorke, Claire. (2010). On Cyber Warfare, A chatham House Report. 1-49.
23. Garner, B. (2009). black\s law dictionary, USA: Thomson West, 9th ed.
24. Hansen, james v, Lowry, Paul Benjamin, Rayman D, Meservy, McDonald, Daniel M. (2007). Genetic programming For prevention of cyberterrorism through dynamic and evolving intrusion detection, Decision Support System. Vol.43(4).
25. ICJ Reports. (1986). Military and Paramilitary Activities in and Against Nicaragua (Nicaragua V United states). at: https://www.icj-cij.org/node/100900.
26. ICJ Reports. (1996). on the Legality of the Threat or use of Nuclear weapons. at: Reportshttps://www.refworld.org/cases,ICJ,4b2913d62.html.
27. Li, Yuchong, Liu, Qinghui. (2021). A comprehensive review study of cyber-attacks and cyber security: Emerging trends and recent developments, Energy Reports. 7, 8176-8186.
28. Martínez Esponda, Pedro. (2023). Norm-instability as a Strategy in International Lawmaking: The Case of Self-defence against Non-state Actors, The Many Paths of Change in International Law. 69-88.
29. Melzer, Nils. (2011). Cyberwarfare and international Law, UNIDIR. 1-38.
30. Segura-serrano, Antonio. (2006). internet regulation and the role of international law, max planck yearbook of united nations law. Vol. 10, pp.191-272.
31. S/RES/1373. (2001). at: http://www.un.org/en/ga/searvh/view_doc.asp?symbol= S/RES/1373&282001%29.