بررسی اثربخشی مداخلات چندبعدی انگیزشی بر خودکارآمدی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر ششم ابتدایی شهر میاندوآب
محورهای موضوعی : زبان، آموزش و ارتباطات
مهدی جلالی
1
*
,
پریسا شکوری
2
1 - دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
2 - کارشناسی ارشد مشاوره مدرسه، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
کلید واژه: پایه ششم ابتدایی, خودکارآمدی تحصیلی, عملکرد تحصیلی, مداخلات چندبُعدی انگیزشی, میاندوآب ,
چکیده مقاله :
هدف تحقیق حاضر، تعیین اثربخشی مداخلات چندبعدی انگیزشی بر خودکارآمدی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر ششم ابتدایی شهر میاندوآب است. روش پژوهش از نوع شبه آزمايشي بوده و طرح مورد استفاده در اين پژوهش از نوع طرح پيش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه كنترل می‌باشد. جامعه آماری پژوهش، شامل کليه دانش‌آموزان دختر پایه ششم ابتدایی کلیه مدارس شهر میاندوآب بوده که تعدادشان برابر 344 می‌باشد. برای انتخاب نمونه‌ها از روش نمونه‌گيری تصادفی چندمرحله‌ای استفاده شد. به این ترتيب که از این جامعه، دو مدرسه در شهر میاندوآب به طور تصادفی انتخاب و سپس از هر مدرسه یک کلاس (پایه ششم) برگزیده شد که برای جلوگيری از اثر انتشار، یک مدرسه به عنوان گروه کنترل (35 نفر) و مدرسه دیگر به عنوان گروه آزمایشی (35 نفر) در نظر گرفته شد. از مدل تحلیل کوواریانس تک متغیری جهت بررسی فرضیه‌های پژوهش استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که مداخلات چندبُعدی انگیزشی بر خودکارآمدی دانش‌آموزان و همچنین عملکرد تحصیلی آنان اثربخش است. بر اساس نتایج این پژوهش، مداخلات چندبعدی انگیزشی می‌توانند خودکارآمدی را تقویت کنند و با بهبود مهارت‌های هیجانی و برنامه‌ریزی، عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان را به شکل معناداری ارتقا دهند.
|
The present study aimed to determine the effectiveness of multidimensional motivational interventions on self-efficacy and academic performance of sixth-grade female students in the city of Miandoab. The research method was quasi-experimental, and the design employed was a pretest-posttest with a control group. The statistical population included all sixth-grade female students from all schools in Miandoab, totaling 344 individuals. A multistage random sampling method was used to select the samples. Accordingly, two schools were randomly selected from this population, and then one sixth-grade class was chosen from each school. To prevent diffusion effects, one school was assigned as the control group (35 students) and the other as the experimental group (35 students). A univariate analysis of covariance (ANCOVA) model was used to test the research hypotheses. The findings indicated that multidimensional motivational interventions were effective on students' self-efficacy as well as their academic performance. Based on the results, such interventions can enhance self-efficacy and significantly improve students’ academic performance by fostering emotional skills and planning abilities. |
اخلاقي، مهري؛ طالع‌پسند، سياوش (1394) اثربخشي مداخلات چندبعدي انگيزشي- شناختي بر ارزش تكليف، جهت‌گيري هدف تبحري و خودكارآمدي تحصيلي، فصلنامه روانشناسی تربیتی، 11 (36): 111 – 128.
الهی، آمینه؛ اقدسی، علی‌نقی؛ حسینی‌نسب، داوود (1398) مقايسه اثربخشي مداخله چندبعدي انگيزشي شناختي با آموزش مديريت استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي بر سرزندگي تحصيلي و جهت‌گيري هدف در دانش‌آموزان، فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 7 (26): 21 – 34.
باقری حسین‌آبادی، فاطمه؛ یوسفی، ناصر (1402) اثربخشی مداخله تلفیقی مبتنی بر مصاحبه انگیزشی و مهارت‌های فراشناختی بر اهمال‌کاری تحصیلی، تاب‌آوری تحصیلی و انگیزه پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان با سابقه مدرسه‌گریزی، مجله دستاوردهای روانشناختی، 30 (2)، 281 – 302.
بانک جهانی. (۲۰۱۹). گزارش آموزش اوایل کودکی و بازگشت سرمایه. بازیابی از https://en.wikipedia.org/wiki/Early_childhood_education
خدیوی، اسداله؛ مددی‌نیا، راحله؛ حضرتیان، تیمور (1400) بررسی رابطه هوش هیجانی و عملکرد تحصیلی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، نشریه علوم روانشناختی، 20 (99): 405 – 412.
درتاج، فریبرز (1383) بررسی تأثیر شبیه¬سازی ذهنی فرآیندی و فرآورده‌ای بر بهبود عملکرد تحصیلی دانشجویان، ساخت و اعتباریابی آزمون عملکرد تحصیلی، رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
رشیدی‌پور، فاطمه؛ شکری، امید؛ فتح‌آبادی، جلیل؛ پورشهریار، حسین (1402) ساخت برنامه طراحی انگیزشی بر اساس الگوی نقشه‌نگاری مداخله، اثربخشی آن بر سبک زندگی تحصیلی سلامت‌محور و رفتارهای مقابله‌ای دانش‌آموزان، فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 11 (2): 25 – 44.
زمانی، مهناز؛ طالع‌پسند، سیاوش (1396) تأثیر مداخلات چند بعدی انگیزشی – رفتاری برانگیزه پیشرفت، عملکرد و انگیزه تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایه هفتم، رویکردهای نوین آموزشی، 12 (1): 92 – 109.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ حجازی، الهه (1381) روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، تهران، نشر نی.
صحراگرد فرجی، سمیرا؛ هارون‌الرشیدی، همایون؛ کاظمیان مقدم، کبری (1401) اثربخشی مداخلۀ مثبت‌نگر بر باورهای انگیزشی دانش‌آموزان دارای افت تحصیلی، پژوهش‌نامه روانشناسی مثبت، 8 (2)، 51 – 64.
صنمی، مریم؛ تقوایی‌نیا، علی؛ نیکدل، فریبرز (1403) اثربخشی مداخله انگیزشی مبتنی بر تغییر ذهنیت بر اهمال‌کاری تحصیلی و درماندگی آموخته شده دانش‌آموزان، مطالعات روانشناسی تربیتی، 21 (56)، 51 – 73.
فلاحیه، سپیده؛ فاتحی‌زاده، مریم؛ عابدی، احمد؛ دیاریان، محمدمسعود (1400) اثربخشی مداخله انگیزشی مبتنی بر تغییر ذهنیت دوئیک بر خودکارآمدی اجتماعی دانش‌آموزان تیزهوش، ماهنامه علوم روانشناختی، 20 (106)، 1913 – 1929.
قاسمی، نسرین؛ یعقوبی، ابوالقاسم؛ تقوایی، داوود؛ زنگنه مطلق، فیروز (1402) مقایسه اثربخشی مداخله چندبعدی انگیزشی - شناختی و هوشیاری در لحظه‌ها بر خودکارآمدی تحصیلی و جهت‌گیری هدف تبحری دانش‌آموزان دختر دوره ابتدایی، فصلنامه خانواده و پژوهش، 20 (61)، 45 – 64.
قدم‌پور، عزت‌الله؛ ویس‌کرمی، حسنعلی؛ علایی خرایم، رقیه (1394) رابطه باورهای انگیزشی (خودکارآمدی، انگیزش تحصیلی، اضطراب آزمون) با عملکرد تحصیلی، مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 12 (21): 105 – 126.
نعمت‌زاده سوته، پریسا؛ قنادزادگان، حسینعلی؛ عمادیان، سیده علیا (1402) مقایسه اثربخشی آموزش شناختی رفتاري مبتنی بر تعلل و مداخله چندبعدي انگیزشی شناختی بر اهمال‌کاري دانش‌آموزان داراي والد معتاد مقطع متوسطه دوم، پژوهش‌های روانشناسی اجتماعی، 49، 77 – 90.
یونیسف. (۲۰۲۴). آموزش ابتدایی. بازیابی از https://www.unicef.org/education/primary-education
Betz, N. E. Schifano, R. S. (2000) Evaluation of intervention to increase realistic self-efficacy and interest in college women. Journal of Vocational Behavior, 56(1), 35-53.
Blaze, p. (2019) The Effects of Social Support and Self-Efficacy on Academic Performance. School of Psychology, University of Adelaide, Australia.
Clark, M. H and Schroth, C. A. (2010) Examining relationships between academic motivation and personality among college students. Journal of Learning and Individual Differences, 20(1), 19–24.
Galyon, C. E., Blondin, C. A., Yaw, J. S., Nalls, M. L., & Williams, R. L. (2012) The relationship of academic self-efficacy to class participation and exam performance. Social Psychology of Education, 15(2), 233-249.
Gaudiano, B.A. and Herbert, J.D. (2003) Preliminary psychometric Evaluation of a new self-efficacy Scale and Its Relationship to treatment outcome in social anxiety disorder. Cognitive therapy and research, 27(5), 537-555.
Hall, P.L. and Tarrier, N. (2003) The cognitive-behavioral treatment of low self-esteem in psychotic patients: a pilot study. Behavior Research and Therapy, 41(3), 317-332.
Jinks, J., & Morgan, V. (1999). Children's perceived academic self-efficacy: An inventory scale. The Clearing House, 72 (4), 224-230.
Klassen, R. M., & Lynch, S. L. (2007) Self-efficacy from the perspective of adolescents with LD and their specialist teachers. Journal of Learning Disabilities, 40(6), 494-507.
Mahasneh AM. (2014) Investigating the relationship between emotional intelligence and Meta cognition among Hashemite university students. RES, 2014; 6(5):201- 209.
Martin, A. J. (2008) Enhancing student motivation and engagement: The effects of a multidimensional intervention, Contemporary educational. 33(2), 239-269.
Martin, G. (2012) Understanding motivation for lifelong education, through biography, complexity and control, Doctoral dissertation, University of Birmingham.
Mayer, R. E. (2010) Motivation based on self-efficacy. Education.com. Retrieved from https://www.education.com/reference/article/motivation-based-self-efficacy/
Peguero, A. A., & Shaffer, K. A. (2015) Academic self-efficacy, dropping out, and the significance of inequality. Sociological Spectrum, 35(1), 46-64.
Proudfoot, J. G. Corr, P. J. David E. Guest, D. E. & Dunn, G. (2009) Cognitive behavioural training to change attributional style improves employee well-being, job satisfaction, productivity, and turnover. Personality and Individual Differences, 46(2), 147-153.
Putwain, D. Sander, P. & Larkin, D. (2012) Academic self-efficacy in study-related skills and behaviours: relations with learning-related emotions and academic success. Educational Psychology. Article first published online: 27 SEP 2012.
Sins, P. H. M. Joolingen, W. R. Van. Savelsbergh, E. R. & Hout- Wolters, B. Van. (2008) Motivation and performance within a collaborative computer-based modeling task: relations between students' achievement goal orientation, self- efficacy, cognitive processing, and achievement. Contemporary Educational Psychology, 33(1), 58-7.
Watts, T. W., Raver, C. C., Gandhi, J., Ibrahim, D. A., Khader, A., Li, C., Pan, X. S., McCoy, D. C., Li-Grining, C. P., Roy, A. L., & Jones, S. M. (2018). The Chicago School Readiness Project: Examining the long-term impacts of an early childhood intervention. Chicago, PLOS One