دراسة تحلیلیة للتضاد الإیدیولوجی للبطل فی ترجمة مقامات الحریری حسب نموذج فورکیلاف

محورهای موضوعی : Contemporary Literature Studies

رحمت الله ولدبیگی ¹ , محمد راسخ مهند ² , علی طاهری ³ , رضا صادقی شهپر ⁴ , شهروز جمالی ⁵

1 - طالب الدکتوراه فی فرع اللغة الفارسیة وآدابها، جامعة آزاد الإسلامیة فی همدان، همدان، إیران
2 - أستاذ اللسانیات، کلیة الآداب والعلوم الإنسانیة، جامعة إبن سینا، همدان، إیران
3 - أستاذ مساعد فی اللغة العربیة و آدابها، جامعة آزاد الإسلامیة فی همدان، همدان، إیران
4 - أستاذ مشارک فی اللغة الفارسیة وآدابها، جامعة آزاد الإسلامیة فی همدان، إیران
5 - استاذ مساعد فی اللغة الفارسیة وآدابها، جامعة آزاد الإسلامیة فی همدان، همدان، إیران

تاریخ دریافت : 1398/10/26 تاریخ پذیرش : 1398/10/26 تاریخ انتشار : 1398/09/10

کلید واژه:

چکیده مقاله :

تسعی هذه المقالة لدراسة التضاد الإیدیولوجی للبطل(أبو زید السروجی) فی ترجمة مقامات الحریری وذلک طبقاً لنموذج فورکیلاف(1989- 1995) الثلاثی الأبعاد. فی هذا المضمار هناک خمسون مقامة تحتوی علی المجموعة الإحصائیة لهذا البحث؛ حیث یعتمد التضاد الإیدیولوجی للبطل، ضمن البنیة المنتظمة علی أساس التوصیف الظاهری للبطل، والخدع الکلامیة الخاصة به، والمضمون الکلامی، والأثر الخطابی والنتائج المتضادة؛ ورصد هذه النتائج التی تشیر إلی خطاب البطل الساحر- بواسطة مضمون الموعظة والإرشاد بحد ذاته من جهة والسعی لخداع وإغواء الآخرین من خلاله من جهة أخری للوصول إلی المراد(الإستجداء، والإفشاء، وتنویر عامة الناس) حیث إن مجموعة هذه الخصائص الخطابیة تُظهر البطل فی کل مقامة متناقضاً ومزدوجاً(نصف جید نصف سیء). ومن جهة أخری فإن المترجم من خلال تأصیل عناصر الهویة، والحکایات والتطبیع الإیدیولوجی والترجمة الإصطلاحیة ولفظ بلفظ، کان یسعی إلی إنتقال وإفشاء التضاد الإیدیولوجی للبطل فی إطار البُنی اللغویة- الإیدیولوجیة.

چکیده انگلیسی:

The present article attempts study ideological oppositions of hero (Abu Zaid Sarooji) in Maqamaat Al Hariri based on three – dimension model by Norman Fairclough (1989 - 1995) which is critical discourse analysis approach; the aim is expressing poverty and beggary discourse and proving that nonsense talks are not for amusing public; but is revealing governors’ insensibility to public’s welfare and cultural affairs and the method is librarian and data analysis. Consequently fifty Maqamahs which are the statistical population of the research study ideological oppositions of hero in a systematic structure based on 1) apparent description of hero, 2) his verbal tricks, 3) verbal content, 4) discourse act, 5) opposite functions; the results are: the verbal discourse of hero is magical with opposite content of advice and his verbal act tries to deceive and cheat others in order to achieve his goals; combination of those discourse characteristics show the hero opposite and twofold (half – good, half – bad). On the other hand, the translator (Goldi Golshahi) attempted to transfer and unwrap ideological oppositions of hero in the form of lingual – ideological structures through localization of identity elements, narrations, ideological naturalization and word to word translation.  

منابع و مأخذ:

ابراهیمی حریری، فارس. 1346ش، مقامه نویسی در ادب فارسی و تأثیر مقامات عربی در آن، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

آشوری، داریوش. 1380ش، تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ(فرهنگ شناختی)، تهران: نشر مرکز.

آقاگل زاده، فردوس. 1383ش، تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: علمی و فرهنگی.

بابک معین، مرتضی. 1392ش، چیستی ترجمه در هرمنوتیک؛ نظریه‌ها و کاربردها، گادامر و ریکور، تهران: سخن.

بهرام پور، شعبانعلی. 1379ش، مقدمه‌ای بر تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، تهران: نشر فرهنگ گفتمان.

حریری، قاسم بن علی. 1363ش، مقامات حریری، ترجمه علی رواقی، تهران: مؤسسه شهید محمد رواقی.

حریری، قاسم بن علی. 1387ش، مقامات حریری، ترجمه طواق گلدی گلشاهی، تهران: امیرکبیر. 

فرکلاف، نورمن. 1379ش، تحلیل گفتمان انتقادی، ترجمه گروه مترجمان، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.

مقدادی، بهرام. 1378ش، فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی از افلاطون تا عصر حاضر، تهران: فکر روز.

مکاریک، ایرناریما. 1383ش، «ادبیات شفاهی»، دانشنامه نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.

ون دایک، تئون ای. 1394ش، ایدئولوژی گفتمان، ترجمه محسن نوبخت، تهران: سیاهرود.

یورگنسن، ماریان و لوئیز فیلیپس. 1395ش، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی.

الکتب الإنجلیزیة

Capdevila, L. (2011). Critical Discourse Analysis, The Critical Study of Language. //www.lancs.as.uk/ias/profiies/norman-fairclough.

Lefevere, A. (Ed). (1992). Translation /History/ Culture: A Sourcebook, London: Routledge.

Venuti, L. (1998). Strategies of translation. London and New York: Routledge.

 

المقالات

امیرشجاعی، آناهیتا و محمدحسین قریشی. 1395ش، «بررسی نشانه‌ای- فرهنگی و تغییر ایدئولوژی در ترجمه»، فصلنامه علمی پژوهشی زبان پژوهی دانشگاه الزهرا(س)، س8، ش19،‌ صص 32-7.

آقاگل زاده، فردوس. 1391ش، «توصیف و تبیین ساخت‌های زبانی ایدئولوژیک در تحلیل گفتمان انتقادی»، فصلنامه پژوهش‌های زبان و ادبیات تطبیقی، د3، ش2(پیاپی10)، صص 19-1.

ترکاشوند، فرشید. 1395ش، «کاربرد تحلیل گفتمان انتقادی در ترجمه از عربی به فارسی»، دوماهنامه جستارهای ادبی، د7، ش4(پیاپی32)، صص101-81.

حامدی شیروانی، زهرا و سیّدمهدی زرقانی. 1393ش، «تحلیل داستان رستم و شغاد بر اساس مربع ایدئولوژیک ون دایک»، فصلنامه علمی پژوهشی کاوشنامه، ش28،‌ صص 128-99.

شهری، بهمن. 1391ش، «پیوند میان استعاره و ایدئولوژی»، نقد ادبی، س5، ش19، صص 76-59.

غضنفری، محمد. 1385ش، «چهارچوب تحلیلی نقد ایدئولوژی در ترجمه»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، د23، ش1(پیاپی46)، صص 88-76.

فرح زاد، فرزانه و فرح مدنی گیوی. 1388ش، «ایدئولوژی و ترجمه»، مطالعات ترجمه، ش26،‌ صص 30-11.

متقی زاده، عیسی و سجاد اسماعیلی. 1390ش، «فنّ الخطابة فی ضوء الحیاةالاجتماعیة فی العصر الأموی»، فصیلة دراسات الأدب المعاصر، السنة الرابعة، العدد13، صص62-43.

مرادی، محمد هادی. 1388ش، «فنّ المقامات، النشّأة والتطوّر؛ دراسة وتحلیل»، فصیلة دراسات الأدب المعاصر، السنة الأولی، العدد 4، صص 134-123.

نادری، اسماعیل. 1388ش، «القیم الإنسانیّةوالاجتماعیة فی الادب العباسی»، فصیلة دراسات الأدب المعاصر، السنة الأولی، العدد 4، ‌صص 189-169.

نرماشیری، اسماعیل. 1396ش، «تحلیل گفتمان"جدال سعدی با مدعی" با رویکرد ایدئولوژی شناختی استعاری»، متن پژوهی ادبی، س21، ش74،‌ صص 98-79.

یارمحمدی، لطف اله. 1379ش، «بهره‌گیری مترجم از تحلیل گفتمان1»، مترجم، ش32، صص 10-3.

 

Ashory, Darius. (2001) Definition and Concept of Culture (Identification Culture). Tehran: Center Publication.

Aga Golzadeh, Ferdowse. (2004). Creticol Discourse Analysis. Tehran: Scientific and Cultural.

Aga Golzadeh, Ferdowse. (2012). Interpretation and Explanation of Virtual Linguistic Construction in Creticol Discourse Analysis. Journal of Comparative Language and Literaturi. Q3. No2. (consecutive10). pp 19-1.

Ebrahimi Hariri, Fares. (1967). Writing in Persian Literaturi and the Influence if the Arab Authorities on it. Tehran: Tehran University Press.

Amir Shojaee, Anahita.Qureshi, Mohammad Hossein. (2016). Sign-Cultural Examination and the Change of Ideology in Translation. Al-Zahra University Linguistics Journal (S). Q8. No19. pp 32-7.

Babak Moin, Morteza. (2013). What is Translation in Hermeneutics. Theories and Applications, Gadamer and Ricoeur. Tehran: Talk.

Bahram Pour, Shaban Ali. (2000). Introductoin to Fairclough’s Creticol Discourse Analysis. Tehran: Cultur Discourse Publication.

Turkashvand, Farshid. (2016). The Use of Critical Discourse Analysis in Translating from Arabic to Persian. Monthly Literary Quotations. Q7. No4. (consecutive32). pp 101- 81.

Hamedi Shirvani, Zahra. Zarghani, Seyed Mehdi. (2014). Analysis of Rustam and Shaghad’s Story Based on Van Daijk’s Ideological Squares. Exploration Letter. No28. pp 128-99.

Hariri, Qassim ibn Ali. (1984). Hariri’s Authorities. Translated by Ali Ravaqi. Tehran: Shahid Mohammad Ravaqi Institute.

Hariri, Qassim ibn Ali. (2008). Hariri’s Authorities. Translated by Tavagh Galdi Golshahi’s. Tehran: Amir Kabir.

Shahri, Bahman. (2012). The Link between Metaphor and Ideology. Literaturi Criticizing. Q5. No19. pp 76-59.

Ghazanfari, Mohammad. (2006). An Analytical Framework for Criticizing Ideology in Traslation. Journal of Social Sciences and Humanities, Shiraz University. Q23. No1. (consecutive46). pp 88-76.

Farahzad, Farzaneh. Madani Givi, Farah. (2009). Ideology and Translation. Translation Studies. No26. pp 30-11.

Fairclough, Norman. (2000). Critical Discourse Analysis. Translator Group.Tehran: Center for Media Studies and Research.

Meqdadi, Bahram. (1999). The Culture of Literary Criticism from Plato to the Present. Tehran: Thought of the day.

Mcaric, Irnarima. (2004). "Oral Literature". Encyclopedia of Contemporary Literary Theories. Translated by Mehran Mohajer and Mohammad Nabavi. Tehran: Agah.

Motaqizadeh, Jesus. Ismaili, Sajjad (2011). "The Technique of Al-Khatabiyyah in the Case of Al-Asrali Al-Muammiyya". Season of Etrath al-Adabi (modern-day eulogy). Four Sunshine. Number.13 .62-43.

Moradi, Mohammad Hadi (2009). "The Techniques of the Authorities, the Approach and the Analysis; Season of Etrath al-Adabi (modern-day adulthood). First Sunshine. Numbers 4. 134-123.

Naderi Ismail (2009). "Al-Qim al-Ansani and Socialism in Al-Adib Abbas". Season of Etrath al-Adabi (modern-day eulogy). First Sunshine. Number 4. 189-169.

Narmashiri, Ismail. (2017). "Analysis of the Discourse of Saadi’s Controversy With a Metaphorical Cognitive Ideology Approach". Literiry Text Research. Q21. No74. pp 98-79.

Van Daijk, Theon. E. (2015). Ideology and Discourse. Translated by Mohsen Nobakht. Tehran: Sayahrood.

Yarmohammadi, Lotfollah. (2000). "Translator’s Use of Discourse Analysis". Translator.No 32. pp 10-3.

Jorgensen, Marianne. Philips, Louise. (2016). Theory and Method in Discourse Analysis. Translation by Hadi Jalili. Tehran: Nay Publication.