أسلوبية الرواية الغنائية؛ رواية «رؤیای نیمه شب» (حلم منتصف الليل) لـمصطفى سالاري أنموذجاً
محورهای موضوعی : Contemporary Literature Studies
علیرضا نایبی
1
(دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان)
محمد پاشایی مهترلو
2
(دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان)
حسین صدقی
3
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان)
کلید واژه: الأدب الغنائي, رؤياى نيمه شب (حلم منتصف الليل), الرواية الغنائية, جوانب المحتوى,
چکیده مقاله :
الأدب الغنائي هو التعبير الناعم عن مشاعر الشاعر أو الكاتب وأحاسيسه الشخصية، ويتناول الحب والصداقة والمعاناة والخيبة. وما يميز هذا النوع من الأدب عن غيره هو غلبة عنصر العاطفة والإحساس على العناصر الشعرية الأخرى؛ فكلما كانت عواطف الشاعر أعمق، وأحاسيسه أرق، كانت كلماته أكثر نفاذاً وإمتاعاً. يتمتع الأدب الغنائي بسمة أبرز قياساً بالأنواع الأخرى، ويعتبر من حيث الرتبة، أقدم أنواع الأدب وأنقاها وأوفرها خيالا. يقوم البحث على التحليل ودراسة الجوانب الغنائية المهمة في رواية حلم منتصف الليل والنظر إلى آراء الخبراء وتلقيهم للأعمال الغنائية مباشرة. منهج البحث الحالي هو تحليل المحتوى القائم على أسس المنهج الوصفي التحليلي. أظهرت نتائج البحث أن في الجوانب المضمونية للأدب الغنائي في رواية حلم منتصف الليل مكونات مثل الانفعالية والوجدانية، ووصف (الإنسان والحيوان والمكان)، والشكوى والعتاب، وخصائص الإنسان الأخلاقية، والرومانسية، والنظرة السلبية للدنيا ولوم الدهر، والفضاء الحزين، والدعاء والمناجاة، والتمني، والـمفاخرة، والحدث اليومي، وحديث النفس، والأمل، والفرح والفكاهة، والتحسر والقسم. حلم منتصف الليل رواية تحتوي على معظم العناصر الغنائية. وقد مزج المؤلف أغلب الجوانب الغنائية مع مشاعره الداخلية، وقدّمها في هيئة مفردات وصورة رواية.
ادبیات غنائی، بیان نرم و لطیف عواطف و احساسات شخصی شاعر و نویسنده است و به عشق‌ها، دوستی‌ها، رنج‌ها و نامرادی‎ها می‌پردازد. آنچه این نوع ادبی را از غیر آن متمایز می-سازد، غلبة عنصر عاطفه و احساس بر سایر عناصر شعری است؛ هراندازه عواطف شاعر عمیق‌تر و احساسات او لطیف‌تر باشد، سخنش نافذتر و دل‌نشین‌تر خواهد بود. ادب غنائی از انواع دیگر خصوصیت برجسته‌تری دارد و از نظر مراتب، کهن‌ترین و ناب‌ترین و خیال-انگیزترین نوع ادبی به‌حساب می‌آید. پژوهش حاضر بر اساس تحلیل و بررسی جنبه‌های غنائی مهم رمان رؤیای نیمه‌شب و ملاحظۀ دیدگاه‌های صاحب‌نظران و دریافت بی‌واسطه از آن‌ها به آثار غنائی صورت‌گرفته است. روش پژوهش حاضر از نوع تحلیل محتوا با تکیه‌بر روش توصیفی - تحلیلی است. یافته‌های تحقیق نشان داد که در جنبه‌های محتوایی ادبیات غنائی در رمان رؤیای نیمه‌شب به مؤلفه‌هایی مثل، احساساتی و عاطفی بودن، وصف (انسان، حیوان و مکان) شکوائیه و گلایه، خصوصیات اخلاقی انسان، عاشقانه بودن، دید منفی به جهان و سرزنش روزگار، فضای غم‌آلود، دعا و نیایش، آرزومندی، مفاخره، حسب‌حال، حدیث نفس، امیدواری، شادی و طنز، حسرت و سوگند پرداخته شده است. رؤیای نیمه‌شب، رمانی با اکثر مؤلفه‌های غنائی است. نویسنده اکثر جنبه‌های غنائی را با احساسات درونی خویش عجین کرده و در قالب کلمات و در فرم رمان به عرصه نمایش گذاشته است.