نقد تطبیقی رمان سیذارتا در مقایسه با شاهکارهای برجسته عرفانی- تعلیمی ادب فارسی
محورهای موضوعی : شعر
احمد یشیل
1
(
استادیار ادبیات اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه ساکاریا، شهر ساکاریا- ترکیه
)
حجت عباسی
2
(
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجه، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
رمان سیذارتا که توسط هرمان هسه، نویسنده اهل آلمان نگاشته شده است، در زمره برترین داستان های عرفانی- تعلیمی ادبیات معاصر جهان، از دید جهان بینی و آموزه‌های تبلیغی، همگونی ها و مطابقاتی شگرف با تعالیم شاهکارهای کلاسیک ادبیات فارسی دارد. این نوشتار در پی آن است که با رویکردی تطبیقی و با گستردن دامنه بازنمایی همسانی ها میان رمان سیذارتا و ادب عرفانی و تعلیمی فارسی به حیطه درونمایه‌‌ها، شعارپردازی ها و پیام های ضمنی، گامی مثبت در جهت واکاوی و بازشناساندن هرچه بیش‌تر ظرفیت های الهام بخشی گنجینه های ادب پارسی بردارد و در عین حال بر این پیشنهاد تأکید کند که گستره ادبیات فارسی، استعدادی شگرف برای به نظم در آوردن و یا دست کم مستند به شواهد شعری کردنِ این رمان دارد؛ امری که در صورت تحقق می تواند به عنوان راهکاری شایسته هم برای خروج از بن بست ادبی و هم خلق فرصتی نوین از برای شاعران، مترجمان و نمایشنامه نویسان این مرز و بوم باشد.
The novel "Siddhartha" written by the German author, Hermann Hesse, is one of the best mystical-educational stories of contemporary world literature, in terms of worldview and educational teachings and it has similarities with the teachings of the classical masterpieces of Persian literature. This article seeks to take a positive step towards analysis and recognition of the inspiring capacities of the treasures of Persian literature by comparative approach and expand the scope of representation of the similarities between the novel "Siddhartha" and Persian mystical and educational literature in the field of themes, slogans and implicit messages and at the same time. It emphasizes the suggestion that the range of Persian literature has a tremendous talent for regulating or at least documenting the poetic evidence of this novel; If realized, it can be a good way to get out of the literary impasse and create a new opportunity for poets, translators and playwrights of this region.
حافظ، شمسالدین محمد. 1387ش، دیوان غزلیات، به کوشش محمد قزوینی و قاسم غنی، چ سوم، تهران: روزنه کار.
خیام نیشابوری، عمر ابن ابراهیم. 1392ش، رباعیات، به کوشش غلامعلی محبینژاد، چاپ دوم، تهران: اندیشه عالم.
سعدی شیرازی، مصلح الدین عبدالله. 1376ش، بوستان، به کوشش محمد علی فروغی، چاپ دهم، تهران: امیرکبیر.
صفا، ذبیحالله. 1339ش، تاریخ ادبیات در ایران، ج 2، چ اول، تهران: ابن سینا.
عطار نیشابوری، فریدالدین. 1338ش، مصیبت نامه، به کوشش عبدالوهاب نورانی وصال، تهران: زوار.
کوئیلو، پائلو. 1385ش، کیمیاگر، ترجمه میترا میرشکار، چ سوم، تهران: افراز.
گویارد، ام اف. 1374ش، ادبیات تطبیقی، ترجمه علیاکبر خانمحمدی، چ اول، تهران: پاژنگ.
مولوی، جلال الدین محمد. 1378ش، مثنوی معنوی، به کوشش رینولد نیکلسون، چ هفتم، تهران: اطلاعات.
نظامی گنجوی، الیاس بن یوسف. 1392ش، لیلی و مجنون، ویرایش کاظم عابدینی مطلق، چاپ دوم، تهران: آدینه سبز.
هسه، هرمان. 1381ش، سیذارتا، ترجمه امیر فریدون گرگانی، تهران: فردوس.
ولک، رنه و آوستن وارن. 1373ش، نظریه ادبی، ترجمه ضیا موحد و پرویز مهاجر، چ اول، تهران: اندیشههای نو.
مقالات
خدارحمی، فاطمه، مریم جلالی و نرگس جابری نسب. 1399ش، «آموزه‌های تعلیمی در متون کهن با تکیه بر مرزبان نامه»، مجله مطالعات ادبیات تطبیقی، دوره 14، شماره 55، صص 157- 175.
طغیانی، اسحاق و زهره مشاوری. 1393ش، «بررسی تطبیقی مفهوم سلوک در رمان سیذارتا و حکایت شیخ صنعان»، مجله ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، سال دهم، شماره 34، صص 161- 191.
مشاوری، زهره، محمدرضا نصر اصفهانی و سید مرتضی هاشمی. 1391ش، «مقایسه تحلیلی رمان سیذارتا با حکایت شیخ صنعان»، مجله ادبیات تطبیقی دانشگاه کرمان. دوره 3، شماره 6، صص 241- 263.
_||_
Hafez, Shamsuddin Mohammad 2008, Divan Ghazaliat, by Mohammad Qazvini and Qasem Ghani, V III, Tehran: Rozaneh Kar.
Khayyam Neyshabouri, Omar Ibn Ibrahim. 2013, Quartets, by Gholam Ali Mohebbeinejad, second edition, Tehran: Andisheh Alam.
Saadi Shirazi, Mosleh al-Din Abdullah. 1997, Bustan, by Mohammad Ali Foroughi, 10th edition, Tehran Amikabir
Safa, Zabihollah, 1960, History of Literature in Iran, Volume 2, Number 1, Tehran: Ibn Sina.
Attar Neyshabouri, Fridaldin. 1959, Mosibatnameh, by the effort of Abdolvahab Nourani Vesal, Tehran: Zavar.
Coelho, Paulo. 2006, Alchemist, translated by Mitra Mirshakar, Ch III, Tehran: Afraz.
Goyard, MF. 1995, Comparative Literature, translated by Ali Akbar Khanmohammadi, Vol. I, Tehran: Pajang.
Mawlawi, Jalaluddin Muhammad 1999, Masnavi Manavi, by Reynold Nicholson, V 7, Tehran: Ettelaat.
Nezami Ganjavi, Elias bin Yusuf. 2013, Leily and Majnoon, edited by Kazem Abedini Motlagh, second edition, Tehran: Adineh Sabz.
Hesse, Herman. 2002, Siddhartha, translated by Amir Fereydoun Gorgani, Tehran: Ferdows.
Volk, Rene and Austen Warren. 1994, Literary Theory, translated by Zia Movahed and Parviz Mohajer, Vol. I, Tehran: No Thoughts.
Articles
Khodarahmi, Fatemeh, Maryam Jalali and Narges Jaberi Nasab. 2020, "Educational Teachings in Ancient Texts Relying on Marzbannameh", Journal of Comparative Literature Studies, Volume 14, Number 55, pp. 157-175.
Toghyani, Ishaq and Zohreh Moshavari. 2014, "A Comparative Study of the Concept of Behavior in Siddhartha's Novel and the Story of Sheikh Sanan", Journal of Mystical and Mythological Literature, Year 10, No. 34, pp. 161-191
Moshaveri, Zohreh, Mohammad Reza Nasr Esfahani and Seyed Morteza Hashemi. 2012, "Analytical comparison of Siddhartha novel with the story of Sheikh Sanan", Journal of Comparative Literature, Kerman University. Volume 3, Number 6, pp. 241-263.