مدرنیسم اجتماعی در شعر محمود سامی بارودی و فرخی یزدی
محورهای موضوعی : شعرمحمدعلی سلمانی مروست 1 , مجتبی قنبری مزیدی 2 , کریم کشاورزی 3
1 - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه یزد
2 - دانشجوی دکترای رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه یزد
3 - دانشجوی دکترای رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه یزد
کلید واژه:
چکیده مقاله :
عصر نهضت یا عصر معاصر عربی هم زمان با عصر مشروطه در ایران، روزگار تجدّد در زندگی اجتماعی مردم مصر و فارس بود. تحوّل و دگردیسی در زندگی اجتماعی این دو ملّت در عصر معاصر، دگرگونی در عرصه ادبیات را نیز در پی داشت. با دگرگونی ادبی، موضوعات اجتماعی جدید نیز وارد ادبیات گردید. محمود سامی بارودی شاعر برجسته مصر و فرخی یزدی شاعر پارسی گوی از مشهورترین نمایندگان تجدّد در این عصر هستند که القای مفاهیم حسّاس اجتماعی را بر عهده می‌گیرند تا فضا را برای داشتن اجتماعی مطلوب فراهم نمایند. بارودی با بهره گیری از ذوق سلیم و استوار و همچنین پیروی از منتقدان غرب به امور مردم و اصلاح عیوب موجود در جامعه می پردازد. او به مانند فرخی یزدی مسائلی چون عدالت محوری، وطن، ترک ذلت و خواری، توجه به فقر، مخالفت با ظلم و ستم و دعوت به علم آموزی را محوری‌ترین موضوعات اشعار خود قرار می‌دهد. این پژوهش در صدد آن است که با روش توصیفی- تحلیلی، دیدگاه اجتماعی و نشانه‌های نوآوری را با ذکر نمونه مورد تحلیل و بررسی قرار داده و در پایان وجوه تشابه و اختلاف هر کدام را در این خصوص بیان می کند.
The era of the movement or the Arabic contemporary era coincided with the constitutional era in Iran was the era of modernity in the social life of the Egyptian and Persian peoples. The transformation in the social life of these two nations in the contemporary era followed a change in the field of literature. With the literary transformation, new social issues also entered the literature. Mahmoud Sami Baroudi, an Egyptian prominent poet, and Farrokhi Yazdi, a Persian poet, are among the most famous representatives of modernity in this era who undertakes the induction of sensitive social concepts to provide the space for a desirable society. Baroudi by taking advantage of the common and consistent taste and following the critics of the West deals with the affairs of the people and corrects the shortcomings of the society. Like Farrokhi Yazdi, he focuses on issues such as justice, homeland, abandonment of humiliation, attention to poverty, opposition to oppression, and invitation to learning science as the central themes of his poems. This research seeks to analyze the social perspective and signs of innovation by descriptive-analytical method by mentioning the sample and at the end expresse the similarities and differences of each in this regard.
احمد سعید، علی أدونیس. 1983م، مقدّمة للشعر العربی، الطبعة الرابعة، بیروت: دار العودة.
بارودی، محمود سامی. 1992م، دیوان البارودی، تحقیق علی جارم و محمد شفیق معروف، القاهرة: الهیئة المصریّة العامّة للکتاب.
الجیّوسی، سلمی الخضراء. 2001م، الاتجاهات والحرکات فی الشعر العربی الحدیث، ترجمة عبدالواحد لؤلؤة، الطبعة الأولی، بیجا: مرکز الدراسات الوحدة العربیة.
حسن زیات، احمد. بی تا، تاریخ الأدب العربی للمدارس الثانویّة والعلیا، القاهرة: مطبعة دار نهضة مصر للطبع والنشر.
الحمصی، نعیم. 1979م، الرائد فی الأدب العربی، بیروت: دار المأمون للتراث.
خانلری، پرویز. 1379ش، دیوان حافظ شیرازی، تهران: انتشارات توس.
الدسوقی، عمر. 1119م، محمود سامی البارودی، الطبعة الرابعة، بیروت: دار المعارف.
الدسوقی، عمر. 1975م، فی الأدب الحدیث، ج1، چاپ هشتم، بیروت: دار الفکر العربی.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1380ش، شعر معاصر عرب، چاپ اول، تهران: انتشارات سخن.
شمس لنگرودی، محمد. 1375ش، مکتب بازگشت، تهران: نشر مرکز.
غنیمی، هلال. بی تا، القضایا المعاصرة فی الأدب والنقد، القاهرة- الفجالة: دار نهضة المصر للطباعة وللنشر.
الفاخوری، حنا. 1385ش، تاریخ الأدب العربی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات توس.
فرخی یزدی، محمد. 1382ش، دیوان، تهران: انتشارات اساطیر.
محمد زکی، قدریة. 1989م، مقدمة فی الأدب الحدیث،بیجا: بی‌نا.
مکی، حسین. 1382ش، دیوان فرخی یزدی، ج9، تهران: انتشارات سهیل.
میلانی، عباس. 1383ش، تجدد و تجدد ستیزی در ایران، چاپ پنجم، تهران: نشر اختران.
مقالات
ابویسانی، حسین و نعمان انق. 1430ق، «ملامح التجدید فی شعر البارودی»، مجلة اللغة العربیة وآدابها. العدد التاسع، السنة الخامسة، صص 15- 32.
حمیدی، سید جعفر. 1386ش، «ادبیات تطبیقی»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی دانشگاه آزاد جیرفت، دوره 1، شماره 1، صص 9- 20.
خسروی، زهرا. تابستان 1389ش، «مقایسه عوامل مشترک نوزایی شعر معاصر عربی و فارسی و رویکردهای ادبی- اجتماعی آن»، فصلنامه پژوهش ادبی، شماره 19، صص 33- 49.
دزفولیان، کاظم. زمستان 1387ش، «بازگشت ادبی و مختصات زبانی شعر آن دوره»، مجله تاریخ ادبیات(علوم انسانی)، شماره59، صص 90- 102.
مبینی دهکردی، علی و مهران کشتکار هرانکی. تابستان 1394ش، «نوآوری اجتماعی: کنکاشی بر مفهوم سازی مبتنی بر تحلیل و محتوی تعاریف»، نشریه علمی پژوهشی مدیریت نوآوری، صص 115- 134.
_||_
Ahmad Saeid, Ali Adonis. 1983, Introduction to Arabic Poetry, Fourth Edition, Beirut: Dar Al-Oda.
Baroudi, Mahmoud Sami. 1992, Diwan al-Baroudi, research by Ali Jarim and Muhammad Shafiq Maroof, Cairo: Al-Heiat Al-Mesriyeh Al-Amma Lelketab
Al-Jiyusi, Salami Al-Khazra, 2001, Reflections and Movements in the Arabic Poetry of Hadith, translated by Abdul Wahed Lulu, First Edition, Bija: Markaz Al-Dorasat Al-Vahda Al-Arabiya
Hassan Zayat, Ahmad, no date, History of Arabic Literature for Secondary and Upper Schools, Cairo: Press of the Egyptian Movement for Printing and Publishing.
Al-Hamsa, Naeim 1979, Al-Raed Fi Al-Adab Al-Arabi, Beirut: Dar Al-Ma'mun Leltaras.
Khanlari, Parviz 2000, Divan of Hafez Shirazi, Tehran: Toos Publications.
Al-Dasughi, Omar, 1119, Mahmoud Sami Al-Baroudi, Al-Tabaa Al-Rabea, Beirut: Dar Al-Maaref.
Al-Dasughi, Omar, 1975, Fi al-Adab al-Hadith, vol. 1, eighth edition, Beirut: Dar al-Fikr al-Arabi.
Shafiee Kadkani, Mohammad Reza. 2001, Arabic Contemporary Poetry, First Edition, Tehran: Sokhan Publications.
Shams Langroudi, Mohammad 1996, School of Return, Tehran: Markaz Publishing.
Ghanimi, Helal, no date, Contemporary Issues in Literature and Criticism, Cairo-Fajal: Dar Nehzat Al-Mesr Leltabaat Valnashr
Al-Fakhouri, Hana. 2006, History of Arabic Literature, Fourth Edition, Tehran: Toos Publications.
Farokhi Yazdi, Mohammad. 2003, Divan, Tehran: Asatir Publications.
Mohammad Zaki, Qadri. 1989, Introduction to Hadith Literature, no place: Bina.
Maki, Hussein 2003, Divan Farrokhi Yazdi, vol. 9, Tehran: Soheil Publications.
Milani, Abbas 2004, Modernity and Anti-Modernism in Iran, Fifth Edition, Tehran: Akhtaran Publishing.
Articles
Abuysani, Hussein and Nu'man Anq. 1430 AH, "Malameh Al-Tajdid Fi Sher Al-Barudi", the magazine of Arabic language and etiquette. Al-Adad Al-Tase, Al-Senah Al-Khamesa, pp. 15-32.
Hamidi, Seyed Jafar 2007, "Comparative Literature", Quarterly Journal of Comparative Literature Studies, Jiroft Azad University, Volume 1, Number 1, pp. 9-20.
Khosravi, Zahra Summer 2010, "Comparison of common factors in the renaissance of contemporary Arabic and Persian poetry and its literary-social approaches", Literary Research Quarterly, No. 19, pp. 33-49.
Dezfulian, Kazem. Winter 2008, "Literary Return and Linguistic Coordinates of the Poetry of that Period", Journal of the History of Literature (Humanities), No. 59, pp. 90-102.
Mobini Dehkordi, Ali and Mehran Keshtkar Haranki. Summer 2015, "Social Innovation: Exploring Conceptualization Based on Analysis and Content of Definitions", Journal of Innovation Management, pp. 115-134.