پیر در دیوان حافظ و شعر شاعران کُرد
محورهای موضوعی : شعر
میر جلال الدیم کزازی
1
(عاو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک (استاد))
بهروز خیریه
2
(دانش آموختة دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
خواجه شمس‌الدین محمد مشهور به حافظ شیرازی، یکی از شاعران بی‌بدیل ادب پارسی است، که اشعارش سال‌ها ورد زبان عارف و عامی بوده و می‌توان گفت شعر کمتر شاعر ایرانی به‌وسعت اشعار حافظ در میان مردم رواج یافته است. حافظ در عرصة انتخاب و کاربرد واژه‌ها و ترکیب‌های خاص نیز، شاعری مبدع بوده و نه تنها برخی واژه‌ها را در شعر خود در معنی خاصی به‌کار برده؛ بلکه ترکیب‌هایی نیز ساخته است که حاصل ذهن پویا و خلاق اوست. با توجه به هنرمندی حافظ در ساختن و برساختن این‌گونه ترکیب‌ها، شاعرانِ پس‌ازوی نیز، گاه همان ترکیب‌های خاصِ شعر خواجه را در اشعار خود به‌کار برده‌اند. شاعران کُرد نیز از این نوع تأثیرپذیری به‌دور نمانده‌اند. یکی از واژگان پر بسامد در شعر حافظ، واژة پیر و ترکیب‌های خاص آن نظیر؛پیر خرابات، پیر مغان، پیر میخانه و پیر میکده است. در این مقاله، چگونگی کاربرد این واژه و برساخته‌های آن را در شعر شاعران کُرد با شعر حافظ شیراز مقایسه شده است.
Khajeh Shamsoddin Mohammad, known as Hafiz Shirazi, is one of the unparalleled poets in Persian literature, whose poetry has been the focus of people of common and high rank for so many years. It is said that in the course of history no Persian poet's work has been so widely circulated and popularized. Hafiz has developed and mastered a unique and sublime diction. By virtue of his wit and originality, Hafiz has not only given distinctive color to his diction, but has coined such original poetic vocabulary that impresses all his audience and encourages them to emulate the eloquent style to enrich their works. Among the most frequent terms in Hafiz are certain compound words based on ‘pir or old’, in such terms as Pire Kharabat, Pire Moghan, Pire Meykhane, and Pire Meykade, which literally mean an old wine-seller or tavern-keeper. This article compares the use of these terms and their stylistic and thematic function in the works of Hafiz and Kurd poets.