زن در شعر صدقی زهاوی و ملک الشعرای بهار
محورهای موضوعی : شعر
محمودرضا توکلی محمدی
1
(
عضو هیأت علمی دانشگاه قم(استادیار).
)
محمدعلی آذرشب
2
(
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران(استاد).
)
معصومه شبستری
3
(
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران(استادیار).
)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
پایه و اساس مدرسه سلافیه در ادبیات تطبیقی، توجه به زیرساخت‌های اجتماعی و سیاسی و فرهنگی جوامع در فرم دادن به روساخت آن جامعه است. شباهت‌های موجود در گستره‌های دینی، فرهنگی و اجتماعی در ایران عصر مشروطه و عراق عصر نهضت باعث شد شعرا و ادبای دو کشور ـ بدون اینکه در بیش‌تر موارد از آثار ادبی یکدیگر اطلاع داشته باشند ـ به بررسی موضوع‌ها و درونمایه‌هایی مشترک، در اشعار و آثار ادبی خود بپردازند. یکی از اصلی‌ترین مضامینی که به عنوان زیرمجموعه‌ای از شعر اجتماعی در ادبیات این دو دوره رخ نمود، مباحث مربوط به زنان و بررسی مسائل و مشکلات مربوط به آن‌ها است. با توجه به مطالب یادشده، مقاله حاضر در صدد است تا در چارچوب مکتب نظری سلافیه، و با ملاک قرار دادن دیدگاه ملک الشعرای بهار در ایران و جمیل صدقی زهاوی در عراق، به بررسی نگرش این دو شاعر به مبحث حضور زن در جامعه پرداخته و اشتراکات و تفاوت‌های میان آن‌ها در این موضوع را مشخص نماید.
The foundation of the Solafiyeh school in comparative literature is to pay attention to social, political and cultural infrastructure of that society. The existing similarities in cultural, religious and social aspects in Iran – conditional era – and Iraq – Nehzat era – caused that both countries poets and scholars study common subjects and issues without having knowledge of each other’s literary works. One of the main concepts which has been manifested in these eras was the women issue and (studying) their problems and matters. Based on the abovementioned, the present article intends to study the women’s presence in the society according to Solafiyeh school from Bahar in Iran and Sedqi in Iraq point of views and tries to show the similarities nad differences between them in this regard.
اصطیف، عبد النبی. 2007م، المدرسة السلافیة والأدب المقارن، چاپ اول، مصر: دار المعارف.
بهار، محمدتقی. 1387، دیوان اشعار، چاپ اول، تهران: انتشارات نگاه.
جمال الدین، محمدسعید. 1389ش، ادبیات تطبیقی، برگردان و تحقیق سعید حسام پور و حسین کیانی، چاپ اول، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
الزرکلی، خیرالدین. 1979م، الاعلام، چاپ چهارم، بیروت: دار العلم للملایین.
صدقی الزهاوی، جمیل. 1924م، دیوان الزهاوی، چاپ سوم، مصر: المطبعة العربیة.
صدقی الزهاوی، جمیل. 1928م، دیوان اللباب، چاپ اول، بغداد.
ندا، طه. 1380، ادبیات تطبیقی، ترجمه زهرا خسروی، چاپ اول، تهران: نشر و پژوهش فرزان روز.
نوری، زینب. 1385، حجاب از دیدگاه اسلام و ادیان آسمانی، چاپ اول، تهران: انتشارات کتاب سعدی.
توکلی محمدی، محمودرضا. 1390، «بررسی تطبیقی تجلی عشق به میهن در اشعار فرخی یزدی و معروف الرصافی»، نشریه ادبیات تطبیقی دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال سوم، شماره پنجم، ص47.
حاتمی، سعید و پروانه صفائی. 1391، «مقام زن در شعر ابوالقاسم لاهوتی، ایرج میرزا و عارف قزوینی»، فصلنامه علمی پژوهشی زن و فرهنگ، سال سوم، شماره دوازدهم، تابستان 1391، صص 80 ـ 65.
نیازی، شهریار و آمنه جهانگیر و زهرا جهانگیر. 1386، «زن در شعر جمیل صدقی زهاوی»، پژوهش زنان، دوره 5، شماره1، بهار و تابستان 1386،صص 172ـ 155.