تحلیل گفتمان مکتوبات عتبة الکتبة با رویکرد کاربردگرا بر اساس نظریه فرکلاف
محورهای موضوعی : شعررضا حیدری نوری 1 , دلارام بغدادی 2
1 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه(استاد)
2 - دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد واحد ساوه، ساوه، ایران
کلید واژه: تحلیل گفتمان, ایدئولوژی, توصیف, سبک شناسی, تفسیر,
چکیده مقاله :
این مقاله تحلیلی است بر اساس نظریه نورمن فرکلاف در عتبة الکتبة با رویکرد کاربردگرا که به بررسی و تجزیه و تحلیل صورت های زبانی، اهداف و کارکردهای آن‌ها می‌پردازد. مبنای نظری پژوهش در چارچوب الگوی سه سطحی(لایه‌ای) توصیف، تفسیر و تبیین می‌باشد. در مکاتیب و ترسلات عتبة الکتبة، به دلیل ارتباط نزدیک زبان و ساختارهای اجتماعی و تأثر متن از روابط اجتماعی، ابعاد گفتمانی بسیار برجسته است. در این متن علاوه بر تأثیر روابط قدرت، گزینش‌های زبانی خاص که مختص سبک این دوره است، در فرآیند تولید معنا متمایز می‌شود. هدف از این پژوهش نشان دادن نوع و سبک گفتمان قرن بیستم و نشان دادن قدرت نویسنده(منتجب جوینی) در شکل گفتمان وی است همچنین نگاه متفاوت بر ترسلات و معرفی و تحلیل بنیادی عتبة الکتبة از دیگر اهداف این مقاله می باشد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است و به شیوه تحلیل محتوای کیفی و استناد به متن مکتوبات و ذکر شواهد مثال بررسی می‌گردد.
This article is an analysis based on Norman Fairclough's theory in the Ataba Al-Kataba with a pragmatic approach that examines and analyzes linguistic forms, their purposes and functions based on Fairclough's views. The theoretical basis of the research is in the framework of a three-level (layered) model of description, interpretation and explanation. The dimensions of discourse are very prominent in "Schools and Letters of Ataba al-Katabah" due to the close connection between language and social structures and the influence of the text on social relations. In this text, in addition to the effect of power relations, specific language choices that are specific to the style of this period are distinguished in the process of meaning production. The purpose of this study is to show the type and style of twentieth century discourse and to show the power of the author (Montajeb Jovini) in the form of his discourse. The different view on introduction and analysis of Ataba Al-Kataba is another goal of this study. This research has been conducted by descriptive-analytical method and it is examined by qualitative content analysis method and citing the text of the letters and mentioning the evidence of the example.
کتابنامه
آقا گلزاده، فردوس. 1390ش، تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: علمی و فرهنگی.
جوینی، منتجبالدین. 1329ش، عتبة الکتبة، به تصحیح محمد قزوینی و عباس اقبال، تهران: شرکت سهامی چاپ اساطیر.
جهاندیده، سینا. 1378ش، متن در غیاب استعاره، تهران: چوبک.
حق‌شناس، علی محمد. 1382ش، زبان و ادب فارسی در گذرگاه سنت و مدرنیته (مجموعه مقالات)، تهران: آگه.
ساسانی، فرهاد. 1389ش، معناکاوی: به سوی نشانه‌شناسی اجتماعی، تهران: علم.
فرکلاف، نورمن. 1379ش، تحلیل گفتمان انتقادی، ترجمه فاطمه شایسته پیران و دیگران، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه.
مهاجر، مهران و محمد نبوی. 1376ش، به سوی زبانشناسی شعر، رهیافتی نقشگرا، تهران: نشر مرکز.
کتب انگلیسی
Dennis، F.P (1976).introduction to genrral linguistics ،new York:holt Rinehart.
fairclough N(2001). The discarse of new labour:critical discourse analysis inwetherell and et al(ede). Discourse data: aguid for analysis.longman.sag.
fairclough N(2010).critical discourse analysis:the critical study of language(second ed).uk: longman.
Gadamer.e(1989).linguistics، language and verbal art.oxford:university press.
Searle, J.R.(1979) speech acts: an essay in the philosophy of language.cambridge:university press.
Silverstone, R.(1999).why study the media? London.sage.
Sweeney Joseph (1997).a survey of atrutureal، linguistics.harmondsworth: penguin books.
مقالات
آقا گلزاده، فردوس و مریم غیاثیان. 1386ش، «تحلیل گفتمان انتقادی و ادبیات»، زبان و زبانشناسی، دوره 1، شماره27، صص 1-17.
آقا گلزاده، فردوس و مسعود دهقان. 1393ش، «تحلیل شیوه‌های باز نمایی گزینش خبر بر مبنای رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی»، ماهنامه جستارهای زبانی، جلد 5، شماره 4، صص 16-1.
آقا گلزاده، فردوس. 1386ش، «رویکردهای غالب در تحلیل گفتمان انتقادی»، فصلنامه ادب پژوهشی، دوره 3، شماره 5، صص 54-39.
باقری، بهادر و مژگان دیباج. 1398ش، «نقد تطبیقی سه سفرنامه معاصر ایران در سطح توصیف زبانی از الگوی فرکلاف»، مطالعات ادبیات تطبیقی، سال سیزدهم، شماره 52، صص 9-35.
حسنزاده، رضا. 1378ش، «تحلیل گفتمان، پرورش و کاربست آن در ساختار(تئو ابی وان دایک)»، تهران، پژوهش معاونت سیاسی صدا و سیمای جمهوری اسلامی، شماره3، صص 45-30.
محسنی، محمد جواد. 1391ش، «نظریه و روش تحلیل گفتمان فرکلاف»، معرفت فرهنگاجتماعی، سال سوم، شماره 11، صص 86-63.
_||_
Bibliography
Agha Golzadeh, Ferdows, (2011), Critical Discourse Analysis, Tehran, Scientific and Cultural. Sasani, Farhad, (2010), Meaning Mining: Towards Social Semiotics, Tehran, Elm.
Jovini, Mantejbaldin, (1329), Etaba al-Katabah, edited by Mohammad Qazvini and Abbas Iqbal, Asatir Printing Company.
Jahandideh, Sina, (1999), Text in the Absence of Metaphor, Tehran, Chubak.
Haghshenas, Ali Mohammad, (2003), Persian language and literature in the passage of tradition and modernity (collection of articles), Tehran, Agah.
Fairclough, Norman, (2000), Critical Discourse Analysis, translated by Fatemeh Shayesteh Piran et al., Tehran, Center for Media Studies and Research.
Mohajer, Mehran; Nabavi, Mohammad, (1997), Towards Poetry Linguistics, a Role-Oriented Approach, Tehran, Markaz Publishing.
Dennis، F.P (1976).introduction to genrral linguistics ،new York:holt Rinehart.
fairclough N(2001). The discarse of new labour:critical discourse analysis inwetherell and et al(ede). Discourse data: aguid for analysis.longman.sag.
fairclough N (2010).critical discourse analysis:the critical study of language(second ed).uk: longman.
Gadamer.e(1989).linguistics، language and verbal art.oxford:university press.
Searle ،J.R.(1979) speech acts: an essay in the philosophy of language.cambridge:university press.
Silverstone، R.(1999).why study the media? London.sage.
Sweeney Joseph (1997).a survey of atrutureal، linguistics.harmondsworth :penguin books.
Articles
Agha Golzadeh, Ferdows; Dehghan, Massoud, (2014), Article "Analysis of News Selection Representation Methods Based on the Critical Discourse Analysis Approach", Linguistic Research Monthly, Volume 5, Number 4, 16-1.
Agha Golzadeh, Ferdows; Ghiasian, Maryam, (2007), "Analysis of Critical Discourse and Literature", Language and Linguistics, Volume 1, No. 1, 27-17.
Agha Golzadeh, Ferdows, (2007), "Dominant Approaches in Critical Discourse Analysis", Journal of Research Literature, Volume 3, Number 5, 54-39.
Hassanzadeh, Reza, (1999), Article "Analysis of discourse, cultivation and its application in structure" (Theo Abby and Ann Dyke), Tehran, Research of the Political Deputy of the Islamic Republic Broadcasting, No. 3, 30-30.
Mohseni, Mohammad Javad, (2012), "Theory and Method of Analysis of Fairclough Discourse, Knowledge of Social Culture", Third Year, No. 11, 86-63.
Bagheri, Bahador; Dibaj, Mojgan, (2019), "Comparative Critique of Three Contemporary Iranian Travelogues at the Level of Linguistic Description of the Fairclough Model", Comparative Literature Studies, Vol. 13, No. 52, 9-35.