بررسی مضامین تعلیمی در شعر فرخی یزدی و ایرج میرزا
محورهای موضوعی : شعر
سیده مریم جزایری
1
,
شهریار شادی گو
2
,
ناهید جعفری دهکردی
3
1 - کارشناس ارشد رشته ادبیات محض دانشگاه شهرکرد
2 - استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان تهران، ایران
3 - دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشکده پژوهش‌های عالی و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
کلید واژه: اصلاحات, آزادی‌خواهی, اندیشه‌های تعلیمی, فرهنگ,
چکیده مقاله :
از دیرباز تا کنون شاعران با در نظر گرفتن دستورالعمل های اخلاقی و تعلیمی در شعر خود سعی بر بهبود اوضاع جامعه داشته اند. با شکل‌گیری مشروطه و سیاست‌های حاکم نیاز به تعلیم و اصول اخلاق به مردم جامعه احساس می شد. این پژوهش بر مبنای روش توصیفی-تحلیلی حاصل از مطالعات کتابخانه‌ای انجام شده و هدف اصلی آن تبیین نمودهای تعلیمی در اشعار فرخی یزدی و ایرج میرزا است. فرخی یزدی و ایرج میرزا از جمله شاعران آزادی خواه عصر مشروطه هستند که به تعلیم و آگاهی بخشیدن مردم توجه داشته‌اند. بررسی اشعار این دو شاعر نشان می دهد که، بینش اجتماعی آن‌ها و موضع گیری متفاوتشان در مورد تعلیم و تربیت تا حد زیادی از طبقه اجتماعی آن‌ها تأثیر پذیرفته است. نتیجه این پژوهش حکایت از آن دارد که، به دلیل تفاوت‌های خانوادگی، فکری و سیاسی دو شاعر، مضامین تعلیماتی در شعر آن ها در دو جهت متفاوت سیر می‌کند.
For a long time now, poets have tried to improve the situation of society by considering moral and educational instructions in their poetry. By the formation of the constitution and the ruling policies, the need for education and principles of ethics was felt by the people of the society. This research is based on the descriptive-analytical method obtained from library studies and its main purpose is to explain the educational manifestations in the poems of Farrokhi Yazdi and Iraj Mirza. Farrokhi Yazdi and Iraj Mirza are among the liberalism poets of the constitutional era who have paid attention to educating and informing the people. Investigating the poems of these two poets shows that their social insights and their different positions on education have been greatly influenced by their social class. The result of this research indicates that, the educational themes in their poetry move in two different directions due to the family, intellectual and political differences of the two poets.
کتابنامه
ایرج میرزا. 1353ش، دیوان، به اهتمام محمدجعفر محجوب، تهران: اندیشه.
آجودانی، ماشاءالله. 1381ش، یا مرگ یا تجدد، تهران: انتشارات فصل کتاب.
آجودانی، ماشاءالله. 1382ش، مشروطه ایرانی، تهران: ایران.
آذری شهرضایی، رضا. 1381ش، فرخی یزدی، سرانجام یک رؤیای سیاسی، تهران: شیرازه.
آرینپور، یحیی. 1382ش، از نیما تا روزگار ما، جلد اول، تهران: مرکز.
آژند، یعقوب. 1388ش، تجدد ادبی در دوره مشروطه، جلد اول، تهران: مؤسسه انجمن قلم ایران.
بهزادی اندوهجردی، حسین. 1383ش، طنزپردازان ایران، تهران: دستان.
حائری، سید هادی. 1366ش، افکار و آثار ایرج میرزا، تهران: جاویدان.
حائری، سید هادی. 1370ش، گنجینه ذوق و هنر ایرج، تهران: جهان‌نما.
حسینی کازرونی، احمد. 1388ش، پژوهشی در ادبیات غیر جد، تهران: ارمغان.
درودیان، ولی الله. 1380ش، سرچشمه‌های مضامین شعر ایرج میرزا، تهران: قطره.
سپانلو، محمدعلی و مهدی اخوت. 1394ش، فرخی یزدی، مجموعه اشعار، تهران: نگاه.
شاهین دژی، شهریار. 1389ش، نام آور ناشناخته، نقد و تحلیل گزیده اشعار ایرج میرزا، تهران: سخن.
شریفی، محمد. 1387ش، فرهنگ ادبیات فارسی، تهران: معین.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1392ش، با چراغ و آینه، تهران: سخن.
شمیم، علی اصغر. 1375ش، ایران در دوره سلطنت قاجار، تهران: مدبر.
فرخی یزدی. 1363ش، دیوان، به کوشش حسین مکی، چاپ هفتم، تهران: امیرکبیر.
فرخی یزدی. 1389ش، دیوان، به کوشش حسین مکی، تهران: امیرکبیر.
کاتوزیان، محمدعلی. 1373ش، اقتصاد سیاسی ایران، تهران: مرکز.
محمدی، غلامرضا و حسین مسرت. 1378ش، شاعر لب دوخته، زندگی و مبارزات فرخی یزدی، تهران: یزد.
مشرف، مریم. 1389ش، جستارهایی در ادبیات تعلیمی ایران، تهران: سخن.
مقالات
اسدی، فهیمه. 1394ش، «دلایل اجتماعی گرایش ایرج میرزا به ادب غنایی»، بوستان ادب شیراز، دوره7، شماره2.
جلالی پنداری، یدالله. 1385ش، «شیوه نثر نویسی فرخی یزدی»، دانشکده علوم انسانی باهنر کرمان، شماره19.
حسنزاده، رسول. 1388ش، «حاکمیت و جامعه در شعر و اندیشه فرخی یزدی»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره13.
حسنوند، صحبتالله. 1394ش، «بررسی تطبیقی جلوه‌های پایداری در شعر پایداری در شعر فرخی یزدی و عبدالرحمن یوسف»، نشریه کاوشنامه ادبیات تطبیقی، شماره18.
حسینی کازرونی، احمد. 1390ش، «بررسی اندیشه‌های اخلاقی و تعلیمی در شعر اجتماعی عصر مشروطیت»، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، شماره11، صص29-40.
حسینی، عبداله و همکاران. 1392ش، «بیداریاسلامی،مردمیدراشعارفرخیوشابی»، مجله ادبیات تطبیقی جیرفت، شماره 26. صص25-45.
فخر اسلام، بتول. 1385ش، «بن‌مایه‌های قصاید پروین اعتصامی»، مجله ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد مشهد، شماره11و 12، صص80-91.
فدوی، طیبه و مسعود باوان پوری. 1396ش، «مقایسه جلوه‌های ادبیات مقاومت در شعر علی فوده و فرخی یزدی» مجله ادبیات تطبیقی جیرفت، شماره 44، صص 74-101.
مطیعیمهر، لیلا و شهرزاد نیازی. 1393ش، «مضامین انقلابی در شعر فرخی»، هشتمین همایش هفته پژوهش دانشگاه پیام نور اصفهان.
نصیری سلوش، سیده زهره، عبدالله حسنزاده. 1395ش، «سبک شعر فرخی یزدی»، تاریخ ادبیات، شماره78.
نقیپور، محمدمهدی. 1389ش، «وطن در شعر عارف قزوینی»، نامه پارسی، شماره53، صص51-77.
نیکوبخت، ناصر. 1385ش، «وطن در شعر مشروطه»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی، شماره54-55، 131-150.
واقف‌زاده، شمسی. 1395ش، «بررسی تطبیقی مضامین اجتماعی و سیاسی در شعر جواهری و فرخی یزدی»، مجله مطالعات ادبیات تطبیقی جیرفت، شماره 39، صص45-63.
یلمه‌ها، احمدرضا. 1395ش، «بررسی خاستگاه ادبیات تعلیمی منظوم و سیر تطور و تحول آن در ایران»، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، شماره29، صص61-90.
_||_Iraj Mirza. 1974, Diwan, by Mohammad Jafar Mahjoub, Tehran: Andisheh.
Ajoudani, Mashaallah. 2002, or Death or Modernity, Tehran: Publications of Fasle Ketab.
Ajoudani, Mashaallah. 2003, Iranian Constitution, Tehran: Iran.
Azari Shahrezaei, Reza. 2002, Farrokhi Yazdi, The End of a Political Dream, Tehran: Shirazeh. Arinpour, Yahya. 2003, From Nima to our time, Volume 1, Tehran: Markaz.
Ajand, Yaghub. 2009, Literary Modernity in the Constitutional Period, Volume One, Tehran: Iranian Pen Association.
Behzadi Andohjerdi, Hossein. 2004, Iranian satirists, Tehran: Dastan.
Haeri, Seyed Hadi 1987, Thoughts and Works of Iraj Mirza, Tehran: Javidan.
Haeri, Seyed Hadi 1991, Iraj's Treasure of Taste and Art, Tehran: Jahannama.
Hosseini Kazeruni, Ahmad 2009, Research in Non-Ancestral Literature, Tehran: Armaghan.
Droudian, Wali Allah. 2001, The Sources of Iraj Mirza's Poetry Themes, Tehran: Qatreh.
Spanloo, Mohammad Ali and Mehdi Ekhvat. 2015, Farrokhi Yazdi, Collection of Poems, Tehran: Negah.
Shahin Deji, Shahriar. 2010, Unknown Name, Critique and Analysis of Selected Poems of Iraj Mirza, Tehran: Sokhan.
Sharifi, Mohammad 2008, Dictionary of Persian Literature, Tehran: Moein.
Shafiee Kadkani, Mohammad Reza. 2013, with lights and mirrors, Tehran: Sokhan.
Shamim, Ali Asghar. 1996, Iran during the Qajar Dynasty, Tehran: Modbar.
Farrokhi Yazdi. 1984, Divan, by Hossein Maki, seventh edition, Tehran: Amirkabir.
Farrokhi Yazdi. 2010, Divan, by Hossein Maki, Tehran: Amirkabir.
Katozian, Mohammad Ali 1994, Political Economy of Iran, Tehran: Markaz.
Mohammadi, Gholamreza and Hossein Masrat. 1999, Farokhi Yazdi's Life and Struggles, Tehran: Yazd.
Mosharraf, Maryam. 2010, Essays in Iranian Educational Literature, Tehran: Sokhan.
Articles
Asadi, Fahimeh. 2015, "Social Reasons for Iraj Mirza's Tendency to Lyrical Literature", Shiraz Literature Bustan, Volume 7, Number 2.
Jalali Pendari, Yadollah. 2006, Farrokhi Yazdi Prose Writing Method", Bahonar Faculty of Humanities, Kerman, No. 19.
Hassanzadeh, Rasool. 2009, "Sovereignty and society in Farrokhi Yazdi's poetry and thought", Persian Language and Literature Research, No. 13.
Hassanovand, Sohbatollah. 2015, "Comparative study of the effects of sustainability in the poetry of sustainability in the poetry of Farrokhi Yazdi and Abdolrahman Yousef", Journal of Comparative Literature, No. 18.
Hosseini Kazeruni, Ahmad 2011, "Study of moral and educational ideas in social poetry of the constitutional era", Journal of Educational Literature, No. 11, pp. 29-40.
Hosseini, Abdullah et al. 2013, "Islamic Awakening, People in Farrokhi and Shabi Poems", Jiroft Journal of Comparative Literature, No. 26. pp. 25-45.
Fakhr Islam, Batool. 2006, "Principles of Parvin Etesami's Poems", Journal of Persian Literature, Azad University of Mashhad, No. 11 and 12, pp. 80-91.
Fadavi, Tayyeba and Massoud Bavanpour. 2017, "Comparison of the effects of resistance literature in the poetry of Ali Foudeh and Farrokhi Yazdi" Jiroft Journal of Comparative Literature, No. 44, pp. 74-101.
Matieh Mehr, Leila and Shahrzad Niazi. 2014, "Revolutionary Themes in Farokhi Poetry", the eighth conference of Payame Noor University of Isfahan Research Week.
Nasiri Saloush, Seyedeh Zohreh, Abdullah Hassanzadeh. 2016, "Farrokhi Yazdi Poetry Style", History of Literature, No. 78.
Naghipour, Mohammad Mehdi, 2010, "Homeland in the poetry of Aref Qazvini", Persian letter, No. 53, pp. 51-77.
Nikobakht, Nasser. 2006, "Homeland in Constitutional Poetry", Journal of the Faculty of Literature and Humanities, No. 54-55, 131-150.
Waqifzadeh, Shamsi. 2016, "Comparative study of social and political themes in the poetry of Javaheri and Farrokhi Yazdi", Jiroft Journal of Comparative Literature Studies, No. 39, pp. 45-63.
Yalmeha, Ahmadreza, 2016, "Study of the origin of poetic educational literature and its evolution in Iran", Journal of Educational Literature, No. 29, pp. 61-90.