طراحی مدل مدیریت استرس در سازمان در پزشکی قانونی بر اساس روش دلفی فازی

محورهای موضوعی : مطالعات رفتاری در مدیریت

حسین شهنوازی ¹ , علی اکبر فرهنگی ² , مهرداد گودرزوند چگینی ³

1 - دانش اموخته رشته مدیریت دولتی،گروه مدیریت دولتی،دانشکده مدیریت و اقتصاد،واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استاد ،گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد،واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استاد،گروه مدیریت دولتی،دانشکده مدیریت و حسابداری،دانشگاه آزاد اسلامی،رشت،ایران

تاریخ دریافت : 1401/08/23 تاریخ پذیرش : 1401/09/05 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: استرس, دلفی فازی, پزشکی قانونی, مدیریت استرس,

چکیده مقاله :

‌‍ هدف: در دهه‌ی اخیر موضوع استرس و آثار آن در سازمان یکی از مباحث اصلی مدیریت رفتار سازمانی را به خود اختصاص داده است . براین اساس این تحقیق با در نظر گرفتن ماهیت کاری خاص در سازمان پزشکی قانونی در نظر دارد که به ارائه الگوی مدیریت استرس در این سازمان بپردازد.روش: این پژوهش بصورت کمی و کیفی در پارادایم قیاسی استقرایی انجام شده است. ابزار گرداوری اطلاعات پرسشنامه میباشد. برای تعیین میزان اهمیت شاخصها و غربال مهمترین شاخصهای شناسایی شده از تکنیک دلفی فازی استفاده شده است. طرح بحث: بر اساس کدگذاری تحلیل محتوای کیفی در سه سطح کدهای اولیه،مقوله های فرعی و مقوله های اصلی در نهایت 151 شاخص شناسایی شد. نتیجه بررسی شاخص ها در دو راند بر اساس پرسشنامه ارائه شده به 15 نفر خبره نشان داد که که در تمامی موارد اختلاف کوچکتر از 2/0 است بنابراین همه شاخصهای تعیین شده مورد تایید قرار گرفت.نتیجه گیری: به نظر می‌رسد که پزشکی قانونی در زمینه راهکارهای مدیریت استرس شغلی در میان کارکنان عملکرد چندان موفقی نداشته است و پیشنهاد می‌شود تا راهکارهایی مانند: برگزاری جلسه‌های مشاوره فردی و گروهی در سازمان برای تعیین ویژگی‌های مختلف وظایف و مسئولیت‌ها از بعد استرس‌زایی،در میان کارکنان بیشتر مورداستفاده قرار گیرد.

چکیده انگلیسی:

ObjectiveIn the last decade, the topic of stress and its effects in the organization has become one of the main topics of organizational behavior management. Therefore, this research, taking into account the special nature of work in the legal medecine organization, intends to provide a model of stress management in this organization.MethodsThis research has been carried out quantitatively and qualitatively in an inductive comparative paradigm. The tool for collecting information is a questionnaire. Fuzzy Delphi technique has been used to determine the importance of indicators and screen the most important identified indicators.ResultsBased on qualitative content analysis coding, 151 indicators were finally identified in three levels of primary codes, sub-categories and main categories. The result of checking the indicators in two rounds based on the questionnaire presented to 15 experts showed that in all cases the difference is smaller than 0.2, so all the determined indicators were approved.ConclusionIt seems that legal medicine has not been very successful in the field of occupational stress management solutions among employees, and it is suggested that solutions such as: holding individual and group counseling sessions in the organization to determine the various characteristics of tasks and responsibilities from the stress-causing aspect, among more employees be used.

منابع و مأخذ:

اکبری دیزگاه، حسن، (1386)، استرس شغلی و مدیریت آن، سازمان امور اقتصادی و داریی استان گیلان

ایمانی محمد نقی، بنیاب فرزانه، (1389). رابطه بین فشارهای روانی با اثربخشی مدیران مدارس راهنمایی دخترانه شهر تهران. فصلنامۀ علمی- پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی- سال دوم- شماره دوم – زمستان.

بخشعلی، ز. موسوی، ع. رضایی نور، ج. (1399). رابطه فناوری اطلاعات و ارتباطات بر بهره‌وری سازمانی با نقش متغیر میانجی توانمندسازی و استرس شغلی (موردمطالعه: کارکنان دانشگاه شهید بهشتی). مشاوره شغلی و سازمانی، 12.

بهرامی عباس، اکبری حسین، موسوی سید غلامعباس، حنانی میترا، رمضانی یدالله (1388). استرس شغلی در پرستاران بیمارستان‌های شهر کاشان. فصلنامه علمی– پژوهشی فیض، دوره پانزدهم، شماره 4، زمستان 1390، ص 373 -366

بیگدلی، حسین (1389) "بررسی ارتباط بین عوامل استرس‌زای شغلی ویژگی‌های فردی در دبیران تربیت بدنی " پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی

پارسا نژاد، معصومه (1390). رابطه خلاقیت سازمانی و رضایت شغلی با استرس شغلی در بین کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان فارس. فصلنامه تازه‌های روانشناسی صنعتی/سازمانی سال دوم. شماره هشتم، پاییز، 1389.

ترانه، پ. اسفندیاری، ا. پورخاقان، ف. (1395). بررسی فرسودگی، رضایت‌مندی شغلی و سلامت عمومی کارکنان سازمان پزشکی قانونی استان چهارمحال و بختیاری. فصلنامه دانش انتظامی چهارمحال و بختیاری، 13: 81-94.

تقی پور، ک. (1395). بررسی رابطه استرس شغلی با فرسودگی شغلی در کارکنان پزشکی قانونی شهرستان شهرکرد. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتیف 14: 57-70.

جهانبخش گنجه، عریضی، سامانی (1387). رابطه تقاضاهای شغلی، کنترل شغلی با استرس شغلی، عاطفه مثبت و عاطفه منفی. کارکنان مجله پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری سال دوم، شماره دوم،

درکه، م. رضایی، ح. (1399). رابطه استرس شغلی با جوسازمانی، کیفیت زندگی کاری و دل‌بستگی شغلی. مطالعات روانشناسی صنعتی و سازمانی، 7: 175-188.

دولت آبادی، ک (1390). بررسی ارتباط میزان استرس شغلی با غیبت‌های ناشی از کار در پرسنل اداری مرکز بهداشت اصفهان "مجله تحقیقات نظام سلامتدوره، 7: 1243- 1249

رمضان، م. سنجقی، م. تاج آبادی، ج. سجادی، ز. (1397). اعتباریابی الگوی مدیریت استرس، از دیدگاه اسلام در سازمان‌های پراسترس. اخلاق و تاریخ پزشکی، 1: 428-447.

رندال، آر رأس؛ آلتمایر، الیزابت، ام (1377). استرس شغلى. (رضا خواجه پور، مترجم). تهران: سازمان مدیریت صنعتى.

زینلی، س. منظری، ع. سلاجقه، س. (1398). رابطه بین جو اخلاقی و استرس شغلی با رفتارهای انحرافی کارکنان: نقش تعدیل‌تر سبک رهبری ستمگرانه. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 14.

سجادی، ز. سنجقی، م. تاج آبادی، ح. (1398). طراحی الگوی مدیریت استرس شغلی از دیدگاه اسلامی، فصلنامه راهبردی مطالعات بسیج، 22: 5-28.

سلیمانی، ن. میرزایی، خ. (1399). الگوی ساختاری رابطه بین معنویت سازمانی، استرس شغلی، شکایات جسمانی و عدم امنیت شغلی در کارکنان حق‌التدریس آموزش‌وپرورش. رهبری و مدیریت اموزشی، 52.

سلیمی، م. محمدیان، م. (1399). عوامل مؤثر بر استرس شغلی کارکنان و تأثیر آن بر کیفیت زندگی کاری (موردمطالعه: شرکت توزیع برق استان ایلام). پژوهش‌های معاصر در علوم مدیریت و حسابداری، 5.

طاهری، م. محب زادگان، ی. زمان پور، ع. (1398). تأثیر دوره آموزشی مدیریت استرس، بر استرس شغلی و باورهای کارآمدی معلمان. پرتال جامع علوم انسانی، پژوش در نظام‌های آموزشی بهار، 8.

عریضی سامانی حمید رضا، دیباجی میثم، صادقی میثم (1390). بررسی رابطه تعارض کار خانواده با حمایت سازمانی ادراک شده، استرس شغلی، وخود تسلط یابی در کارکنان اقماری. پژوهش روانشناسی بالینی ومشاوره 1(2): 151-171

عزیزآبادی، م. (1399). بررسی تأثیر جوسازمانی مسموم، استرس شغلی و فرسودگی شغلی بر تمایل ترک خدمت کارکنان (موردمطالعه: کارکنان اداره برق شهر مشهد). چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، 29.

غریبی وحید، ملکوتی جواد، ارسنگ جنگ شهرام، غلامی عبدا... (1390). بررسی شیوع استرس شغلی در کارگران یک صنعت تونل سازی در استان البرز. مجله تحقیقات نظام سلامت، سال نهم، شماره 1

غیب الهی، فاطمه. عادل، محمدحسین. (1400). بررسی رابطۀ بین ابعاد مرتبط با استرس شغلی و تعهد شغلی کارکنان (مطالعۀ موردی: شرکت توزیع نیروی برق استان یزد). پژوهش‌های علوم مدیریت، 3: 1-19.

کوپر، کارى ل. داویدسون، مریلین (1384). خاستگا ههاى استرس شغلى و پیوند آ نها با استر سزاهاى محیط غیرشغلى. تهران: سازمان مدیریت صنعتى.

گل پرور، م. (1389)، نقش تعدیل گر تعارض با سرپرست و همکاران و سبکهای مدیریت تعارض در پیوند میان استرو فرسودگی با رفتارهای انحرافی" فصلنامه تازه‌های روانشناسی صنعتی/سازمانی، 5: 55-73.

گل پرورم. جوادیان ز. مصاحبتی، م. واثق، ز. (1392). نقش پنهان تعارضات میان فردی در پیوند یابی عدالت سازمانی، فرسودگی، استرس ورفتار های انحرافی. فصلنامه مطالعات روان‌شناختی دوره 9 شماره 2 تابستان 1392

لطفی زاده مسعود، نور هسیم اسماعیل،0 حبیبی احسان (1388). بررسی استرس شغلی و عوامل مرتبط با آن در کارکنان ذوب آهن اصفهان (سال 1388). مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد سال سیزدهم، شماره 5، آذر و دی 1390

موسوی، ف. مرزبانی، ا. (1399). بررسی رابطه بین مدیریت زمان و مدیریت تعارض با استرس شغلی (مطالعه موردی مدیران مدارس ناحیه یک کرمانشاه). نوآوری‌های مدیریت آموزشی، 58: 36-51.

یادگارفر قاسم، علی نیا طاهره، قره آغاجی اصل، رسول الهیاری تیمور (1388) "بررسی ارتباط استرس شغلی با عوامل خطر قلبی عروقی: مطالعه‌ای مقطعی در بین کارکنان شرکت پتروشیمی ارومیه " مجله دانشکده پزشکی اصفهان دوره 28 شماره 12 آذر 1389 ص 645- 656

یوسفی، آزیتا. (1400). رابطه جوسازمانی با استرس شغلی و رضایت شغلی مدیران، اساتید و کارکنان دانشگاه علوم پزشکی بهبهان. روانشناسی و علوم تربیتی، 31: 51-64.

Adamovic, M. (2022). How does employee cultural background influence the effects of telework on job stress? The roles of power distance, individualism, and beliefs about telework. International Journal of Information Management, 62: 10-23.

Almost, J.M. (2010)." Antecedents andconsequences of intergroup conflict amongnurses in acute care settings." DoctoralDissertation of Nursing, University ofTorento

Almost, J.M. (2010)." Antecedents andconsequences of intergroup conflict amongnurses in acute care settings." DoctoralDissertation of Nursing, University ofTorento

BakerDB&Karazak(2002),occupation health recognizing and preventing work- related diseas and injury

Beasley, M. Thompson, T. & Davidson, J. (2003). Resiliencei response to life stress: The effects of coping style andcognitive hardiness. Personality & Individual Differences, No 34, 77-95.

Boyaci, K. Sensoy, F. Beydag, K. Kiyak, M. (2015). Stress and stress management in health institutions. Social and Behavioral Sciences, 152: 470-475.

Brember, I. Brown, M. & Ralph, S (2002). Gender-related causes of stress in TraineeTeachers on teaching practice in the School of Education, University of Manchester, UKWestminster Studies in Education, 25 (2), 175-186

Choi, S. (2010). "Task and relationship conflict in subordinates and supervisors relationship: Interaction effect of justice perceptions and emotion management.Unpublished Doctoral Dissertation in Management", Louisiana State University

Chona C. Roxas, M. A. (2009). Stress among public elementary school teachers. Universityof the Cordilleras Research Journal, 1(4), 86 – 108

Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. 2nd ed. New York: Routledge

Conner, D. Douglas, S. (2004). Organizationally-induced work stress, The role of employee bureaucratic orientation, 34: 1-15.

Cortese, C. G. Colombo, L. & Ghislieri, C. (2010). "Determinants of nurses’ job satisfaction: The role of work–family conflict, job demand, emotional charge and social support." Journal of Nursing Management, 18(1), 35-43. doi:10.

Dick, R. Ciampa, V. Liang, S. (2018). Shared identity in organizational stress and change. Shared identity in organizations, 5: 21: 31.

Elbers, E. & Haan, M. (2020). Parent-teacher conferences in Dutch culturally diverse schools: Participation and confict in institutional context. Learning, Culture and Social Interaction, 3(4), 252-262.

Friborg, O. Hjemdal, O. Rosenvinge, O. H. Martinussen, M. Aslaksen, M. & Flaten, M. A. (2006). Resilience as a moderator of pain and stress. Journal of Psychosomatic Research, 61,213-219

Frone, M. Russell, M. & Barnes, G. (1996) "Work-family conflict, gender, and healthrelated outcomes a study of employed parents in two community samples". Journal ofOccupational Health Psychology, 1(1), 57-69.

Hon, A. Chan, W. Lu, L. (2015). Overcoming work-related stress and promoting employee creativity in hotel industry: The role of task feedback from supervisor. International Journal of Hospitality Management, 33: 416-424.

Hunslly (2010)," Effects of Qi-therapy on blood pressure, pain and psychological symptoms in the elderly": a randomized controlled pilot trial Complementary Therapies in Medicine, volume 11

Katherine M. Richardson and Hannah R. Rothstein "(2008) A Meta-Analysis Effects of Occupational Stress Management Intervention Programs"Journal of Occupational Health Psychology, Vol. 13, No. 1, 69–93

Lambert, E. G. Hogan, N. L. Camp, S. D. & Ventura, L. A. (2006)." The impact of workfamilyconflict on correctional staff: A preliminary study" Criminology & CriminalJustice: An International Journal, 6, 371-387

Lambert, E. G., Hogan, N. L., Camp, S. D., & Ventura, L. A. (2006)." The impact of workfamilyconflict on correctional staff: A preliminary study" Criminology & CriminalJustice: An International Journal, 6, 371-387

Lin, S.-H. J., & Johnson, R. E. (2015). A suggestion to improve a day keeps your depletion away: Examining promotive and prohibitive voice behaviors within a regulatory focus and ego depletion framework. Journal of Applied Psychology, 100, 1381–1397

Lyngdoh, T. Chefor, E. Hochsteis, B. Britton, B. (2021). A systematic literature review of negative psychological states and behaviors, Journal of Business Research, 122: 518-533.

McCarthy, J. M. Trougakos, J. P. & Cheng, B. H. (2019). Are anxious workers less productive workers? It depends on the quality of social exchange. Journal of Applied Psychology, 101, 279–291.

Nital, A. Nathania, L. Amendo, M. (2019). Surgical resident burnout and job satisfaction: the role of workplace climate and perceived support. Journal of surgical research, 234: 20-25.

Osipow, S.H. & Spokane, A.R. (1984). "Measuring occupational stress", strain and coping. In S. Oskamp (Ed.), applied Social Psychology Annual Review, 5, PP:67 – 87.

Osipow, S.H. (1998). "Occupational Stress Inventory – Revised Edition (OSI-R). Professional Manual". Odessa, FL: Psychological Assessment Resources

Padmanabhan Sindu. (2021). The impact of locus of control on workplace stress and job satisfaction. A pilot study on private-sector employees, Current Research in Behavioral Sciences (2021)

Peters K, Haslam SA, Ryan MK, Fonseca M: Working with subgroup identities to build organizational identification and support for organizational strategy: a test of the ASPIRe model. GOM 2016, 38:128-144.

Quinn, R. W., Spreitzer, G. M., & Lam, C. F. (2012). Building a sustainable model of human energy in organizations: Exploring the critical role of resources. Academy of Management Annals, 6, 337–396.

Stoeber, J. & Otto, K. (2001). Positive conceptions of perfectionism: Approaches, evidence, challenges. Personality and social psychology review, 10, 296-319.

Tengelin, E., Arman, R., Wikström, E., & Dellve, L. (2011). "Regulating time commitments in healthcare organizations: Managers' boundary approaches at work and in life". Journal of Health, Organisation and Management, 25(5)

Toga Raymond، Thembisa Binqela، Themba Q Mjoli. (2014). "،Job Satisfaction as a Moderator of the Relationship between Work-Family Conflict anStress among Female Civil Service Managers Mediterranean "Journal of Social SciencesMCSER Publishing, Rome-Italy 5, 2-19.

Tsuno, K. Kavakami, N. Inoue, A. Ishizaki, M. Tabata, M. Tsuchiya, M.Akiyama, M. Kitazume, A. Kuroda, M. Shimazu, A. (2009)." Intra group and inter group conflict at work, psychological distress, and work engagement in asample of employees in Japan" Industrial Health, 47, 640-648.

Xia, Y. Schyns, B. Zhang, L. (2020). Why and when job stressors impact voice behaviour: An ego depletion perspective, Journal of Business Research, 109: 200-209.

Yuanich, K.S. Wang, M. Crimmins, E.M. (2017). Fisher, G.G. Age Differences in the Demand-Control Model of work-stress: An Examination of Data from 15 European Countries. Appl. Gerontol. 29: 21-47.