نگاهی گذرا به تاریخچه، گیاهشناسی و تهیه و تولید انواع چای در ایران
محورهای موضوعی : فیزیولوژی گیاهی
1 - دانشجوی دکتری، گروه آگروتکنولوژی، واحدلاهیجان،دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران
کلید واژه: چای سبز, چای, گیاهشناسی, نوشیدنی,
چکیده مقاله :
صنعت چای ایران علیرغم داشتن استعدادهای بالقوه در زمینه تولید، فرآوری و تجارت چای نتوانسته است طی سالیان گذشته جایگاه خود را در صنعت جهانی تثبیت کند و حتی در چند سال اخیر دچار بحران شده است. وابستگی مستقیم بیش از 60000 خانواده به کشت و تولید چای و همچنین جایگاه خاص چای در سبد مصرفی خانواده‌های ایرانی، ضرورت تدوین استراتژی و ساختار مناسب برای صنعت چای ایران را دو چندان کرده است. چای یکی از محصولات استراتژیک منطقه شمال کشور با تاریخی 120 ساله می-باشد. سطح زیر کشت چای در ایران حدود 32000 هکتار است که در بیش از 900 روستا در شهرهای صومعه‌سرا، فومن، شفت، رشت، لاهیجان، آستانه اشرفیه، سیاهکل، لنگرود، رودسر و املش در استان گیلان و شهرهای رامسر و تنکابن تا حوالی چالوس در استان مازندران به طول حدود 200 کیلومتر به صورت نامنظم و مجزا با فواصل کم و زیاد و دور و نزدیک با جاده اصلی به صورت پراکنده قرار گرفته و هم اکنون حدود 60000 خانوار در کشت و کار این محصول و 8000 خانوار در فرآیند فرآوری 183 کارخانه چایسازی مشغول به فعالیت می‌باشند. چای گیاهی دائمی و خزان‌ناپذیر است که بومی جنوب شرق آسیا بوده و مهمترین گونه تجاری آن جنس Camellia است. چای سیاه و سبز، رایج‌ترین شکل تولید چای در دنیا است و بزرگترین تولیدکنندگان آن کشورهای چین، هند و کنیا هستند.
منابع
1) اصفیا، م. 1364. بررسی سازگاری ارقام آزولا با آب و هوای مناطق شالیکاری ایران، سازمان پژوهشها و موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر، طرح پژوهشی.
2) امیدی، ج. عبدالمحمدی، س. کاربرد آزولا در بسترهای کشت گیاهان زینتی. نشریه مدیریت ضایعات و پسماندهای کشاورزی، 2، (1): 1-5.
3) امیدی، ج. عبدالمحمدی، س. بخشیپور، م و شیخپور، م. 1397. امکان جایگزینی پیت - پرلیت – ماسه با کمپوست آزولا در بستر کشت پدیلانتوس (Pedilanthus tithymaloides L.). فصلنامه علمی و پژوهشی بیولوژی کاربردی. 8 (32): 13- 20.
4) رضویپور، ت. 1388. تهیه کمپوست از آزولا و کاه برنج. نشریه ترویجی شماره 19. مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزی استان گیلان. 22 ص.
5) زمانی، ح. 1386. مطالعه کاربردهای آزولا، پایاننامه کارشناسی ارشد میکروبیولوژی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه شهید بهشتی تهران. 93 ص.
6) فیلیزاده، ی. 1381. بررسی اکولوژیکی رشد بیش از اندازه آزولا در تالاب انزلی و چگونگی کنترل آن. نشریه منابع طبیعی ایران، دوره 55، شماره 1: 65- 82.
7) Hashemloian, B. D. and Azimi, A. A. 2009. Alien and exotic Azolla in northern Iran. African Journal of Biotechnology, 8(2), 187-190.
8) Hussner, A .2012. Alien aquatic plant species in European countries. Weed Research DOI: 10.1111/j.1365-3180.20.12.00926.x.
9) Lejeune, A., Peng J., Boulenge A., Larondellec, Y. and Van Hovea, C. 2000. Carotene content of Azolla and its variations during drying and storage treatments. Animal Feed Science and Technology. 295-301.
10) Small, E. and Darbyshire S. J. 2011. Blossoming treasures of biodiversity 35. Mosquito Ferns (Azolla species) – tiny ‘super plants. Vol. 12, No. 2, June 2011, 119–128.