اثر غلظت¬های مختلف اسید سالیسیلیک بر عملکرد و اجزای عملکرد ریحان (Ocimum basilicum L.) تحت تاثیر شرایط متفاوت رطوبتی
محورهای موضوعی : پژوهش های به زراعی
ذبیح اله رستمی
1
,
سعید سیف زاده
2
,
سیدعلیرضا ولدآبادی
3
,
حمیدرضا ذاکرین
4
,
ناصر شهسواری
5
1 - گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان، گروه زراعت، تاکستان، ایران
3 - گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
4 - گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
5 - گروه تولیدات گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد حاجی اباد
کلید واژه: ریحان, اسید سالیسیلیک, عملکرد بیولوژیک و دانه, اجزای عملکرد دانه,
چکیده مقاله :
ریحان با خواص دارويي متعدد يكي از مهم¬ترين گياهان خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. از جمله عوامل موثر بر رشد و نمو و تولید مواد مؤثره گیاهان دارویی و معطر آب است که کمبود آن بیشتر از سایر نهاده¬ها بر کاهش تولید اثر می¬گذارد. نتایج تحقيقات نشان داده است که اسيد ساليسيليک سبب ايجاد مقاومت در گياهان نسبت به تنش¬هاي محیطی مي¬شود. بنابراین به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک بر ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه ریحان تحت تأثیر تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه ای خصوصی واقع در منطقه ماهدشت شهرستان کرج در سال¬های زراعی 95-1394 و 96-1395 اجرا شد. آبیاری در 4 سطح: I1: 100 درصد حجم آب مورد نیاز، I2: 80 درصد حجم آب مورد نیاز، I3: 60 درصد حجم آب مورد نیاز و I4: 40 درصد حجم آب مورد نیاز در کرت¬های اصلی و اسید سالیسیلیک در 5 سطح:S1 بدون کاربرد (محلول پاشی با آب خالص به عنوان شاهد)، S2 : محلول پاشی با غلظت 50 میکرومولار، S3: 100میکرومولار، S4: میکرومولار و S5: 200 میکرومولار در کرت¬های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کمبود آب موجب کاهش تعداد سنبله در بوته، تعداد فندقه در بوته، تعداد دانه در فندقه و وزن هزار دانه و مصرف اسید سالیسیلیک موجب افزایش تعداد سنبله، تعداد فندقه در بوته و وزن هزار دانه شد. تحت تاثیر کمبود آب، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه کاهش و با افزایش غلظت اسید سالیسیلیک، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه افزایش معنی¬دار یافت. با افزایش مصرف اسید سالیسیلیک در تمامی رژیم¬های رطوبتی، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه نیز افزایش معنی¬داری نشان داد. همچنین پاسخ گیاه ریحان به اسید سالیسیلیک تحت شرایط تنش خشکی نسبت به شرایط تامین 100% نیاز آبی گیاه (آبیاری کامل) بسیار قابل توجه بود. در نهایت، بدلیل تاثیر نامطلوب تنش خشکی بر رشد و تولید گیاه ریحان، استفاده از اسید سالیسیلیک برای تعدیل تنش خشکی ضروری به نظر می¬رسد.
Basil with numerous medicinal characteristics is one of the most important plants of the mint family (Lamiaceae). Among the factors affecting the growth and development and the production of effective substances of medicinal and aromatic plants is water, which is more effective than other institutions for reduction. Research has shown that salicylic acid makes plants resistant to environmental stresses. Therefore, in order to investigate the effect of foliar spraying of salicylic acid on the quantitative and qualitative characteristics of basil plants under the influence of drought stress, an experiment was conducted in the form of split plots based on randomized complete block design in 3 replications in a private farm located in Mahdasht area of Karaj city in 1394-1395 and 1395-1396. Irrigation in 4 levels: I1: 100%, I2: 80%, I3: 60% and I4: 40%. The volume of water required in the main plots and salicylic acid in 5 levels: S1: No application (spraying solution with water net as control), S2: foliar spraying with a concentration of 50 μM, S3: 100 μM, S4: μM and S5: 200 μM were placed in the subplots. The results showed that the water deficit caused a decrease in the number of spikes per plant, the number of hazelnuts per plant, the number of seeds per hazelnut and the 100-seed weight, and the use of salicylic acid increased the number of spikes, the number of hazelnuts per plant and 100-seed weight. Under the influence of water deficit, biological and seed yield decreased and with increasing concentration of salicylic acid, biological and seed yield increased significantly. By increasing the concentration of salicylic acid in all humidity regimes, biological and seed yield also showed a significant increase. Also, the response of basil plant to salicylic acid under drought stress conditions was very significant compared to the conditions of supplying 100% of the plant's water needs (full irrigation). Finally, due to the adverse effect of drought stress on the growth and production of basil plant, it seems necessary to use salicylic acid to moderate drought stress.