ارزیابی خلاء عملکرد گندم رقم چمران با استفاده از مدل APSIM در شبکه آبیاری و زهکشی دشت رامشیر
محورهای موضوعی : پژوهش های به زراعیمحسن سعادت فر 1 , تیمور بابایی نژآد 2 , سعید صوفی زاده 3 , علی غلامی 4 , نوید قنواتی 5
1 - گروه خاکشناسی، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
2 - گروه خاکشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز، ایران
3 - گروه آگرواکولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
4 - گروه کشاورزی، واحد شاهین شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهین شهر، ایران
5 - گروه خاکشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
کلید واژه: تاریخ کاشت, خلاء عملکرد, شبیه سازی, عملکرد پتانسیل, گندم, APSIM ,
چکیده مقاله :
یکی از مشکلات اساسی تولید گیاهان زراعی، اختلاف بین عملکرد واقعی کشاورزان و عملکرد قابل حصول که خلاء عملکرد نام دارد، می¬باشد. بالا بردن بهره وری در واحد سطح، کلید تامین غلات مورد نیاز دنیا می¬باشد. برای دستیابی به این هدف شناسایی عوامل محدود کننده عملکرد بسیار حائز اهمیت است. در این مطالعه طی سال¬های 1394-1398 برای بررسی پتانسیل عملکرد گندم در دشت رامشیر استان خوزستان، داده¬های دراز مدت اقلیمی، داده¬های مدیریتی مزرعه، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و داده¬های گیاهی در 100 مزرعه اندازه گیری و ثبت گردید. در این تحقیق پس از میان¬یابی مکانی داده¬ها از مدل APSIM برای شبیه سازی رشد و ارزیابی خلاء عملکرد گندم استفاده شد که عملکرد پتانسیل 7091 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. نتایج نشان داد که کشاورزان گندمکار به کمتر از 40 درصد از عملکرد قابل دستیابی رسیده¬اند که حاکی از بزرگ بودن خلاء موجود در عملکرد این محصول است. انتخاب تاریخ کاشت نامناسب برای کشت گیاه گندم با سهم 31 درصد از کل خلاء عملکرد اصلی¬ترین عامل کاهش عملکرد می¬باشد که دلیل آن عدم دسترسی به ماشین آلات و بذر مناسب جهت کشت به موقع می¬باشد. همچنین نتایج نشان داد، نوع خاک، محدودیت آب، کود نیتروژن مورد استفاده، تراکم بذر در واحد سطح و رقم بذر مصرفی نیز به ترتیب سهم 27، 18، 8 و1درصدی در کل خلاء عملکرد موجود داشتند. از سهم 15 درصدی باقیمانده نیز می¬توان به زمان بندی نامناسب آبیاری و کوددهی، مصرف نامناسب کود¬های پایه، مکانیزاسیون ضعیف و آفات اشاره کرد. به نظر می¬رسد که کشت گندم در اولین فرصت پس از کاهش نسبی دما در ابتدای فصل پاییز (بازه زمانی آبان ماه) و قبل از سرد شدن هوا که سبب خواب در گیاه می¬شود، می¬تواند موجب بهبود رشد و عملکرد این گیاه گردد.
One of the most important problems in crop production is the difference between the actual yield of farmers and achievable yield, which is called the yield gap. Increasing yield in unit area is the key for suppling cerial needs in world. To achieve this aim, it is very important to identify yield limiting factors. This study was done during 2015-2019 to investigate the wheat yield potential in the Ramshir plain of Khuzestan province, for this propose the long-term climatic data, farm management data, physical and chemical properties of soil and plants data were measured in 100 farms and were registered, after the spatial interpolation of the data, the APSIM model was used to simulate the growth and evaluate the gape yield of wheat, in this conditions the yield potential was determined 7091 kg/ha. The results showed that the farmers have reached less than 40% of the achievable yield, which indicates the large gap in yield of this product. Choosing an inappropriate planting date for wheat cultivation with 31% of total yield gap is the main factor of yield reduction, which is due to the lack of access to suitable machinery and seeds for timely cultivation. Also the results demonstrated that the type of soil, water limitation, nitrogen fertilizer used, seed density in square meter and seed variety had 27, 18, 8 and1percent of total gape yield respectively. From the remaining 15% of share, we can mention improper timing of irrigation and fertilizing, improper use of basic fertilizers, poor mechanization and pests. It seems that wheat cultivation at the first opportunity after the relative decrease in temperature at beginning of the autumn season (November) and before cold weather that causes the plant go to sleep (Plant Dormancy), can improve the growth and yield of this crop.