واکنش عملکرد کمی و کیفی دانه سه رقم ارزن به کودهای شیمیایی، زیستی و آلی
محورهای موضوعی : پژوهش های به زراعینسرین عمرانی 1 , مجید آقا علیخانی 2 , سیدعلی محمد مدرس ثانوی 3
1 - دانش¬آموخته کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
2 - دانشگاه تربیت مدرس دانشکده کشاورزی
3 - استاد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
کلید واژه: باستان, پیشاهنگ, نیتروژن, نیتروکسین, ورمی‌کمپوست, KCM2,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی تاثیر منابع مختلف کود نیتروژنی بر عملکرد دانه و علوفه سه رقم ارزن، آزمایشی در سال 1398 به صورت کرت¬های خرد شده در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. در این آزمایش چهار سیستم تغذیه¬ای شامل تامین100% نیاز نیتروژن گیاه از منبع شیمیایی (اوره)، تامین 100% نیاز نیتروژن گیاه از منبع آلی (ورمی‌کمپوست)، تغذیه تلفیقی 1 (50% ورمی کمپوست + 50% اوره) و تغذیه تلفیقی 2 (نیتروکسین + 50% اوره) در کرت اصلی و سه رقم ارزن (پیشاهنگ، KCM2 و باستان) در کرت فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. صفات اندازه گیری شده شامل عملکرد دانه، اجزای عملکرد، صفات کیفی دانه و علوفه بود. نتایج نشان داد که سیستم¬های تغذیه‌ای متفاوت اثر معنی‌داری بر وزن هزار دانه و عملکرد دانه داشتند. بر اساس مقایسه میانگین¬های عملکرد دانه تحت اثر متقابل رقم در تیمار کودی، بیشترین(2830 کیلوگرم در هکتار) و کمترین (75/1217کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه ارزن به ترتیب از رقم باستان و KCM2 حاصل شد. رقم پیشاهنگ و KCM2 که هر دو جزو ارقام ارزن معمولی هستند از نظر صفات مهمی چون عملکرد و صفات کیفی دانه تحت تاثیر تیمارهای کودی ورمی‌کمپوست 100% و تغذیه تلفیقی 1 (50% ورمی‌کمپوست + 50% اوره) در گروه تیمارهای برتر قرار گرفتند. رقم باستان که یکی از ارقام ارزن دم‌روباهی است در تغذیه تلفیقی 2 (نیتروکسین + 50% اوره) عملکرد دانه و علوفه بهتری داشت. جمع بندی نتایج در صفات مختلف کمی و کیفی ارقام ارزن تیمار تغذیه تلفیقی نیتروکسین + اوره را به عنوان تیمار برتر معرفی می¬نماید. بر این اساس با استفاده از این تیمار در زراعت ارزن دانه¬ریز ضمن کاهش 50 درصدی در مصرف کود شیمیایی نیتروژن و جایگزین کردن آن با کود زیستی نیتروکسین می‌توان عملکرد قابل قبولی در صفات کیفی دانه و علوفه گیاه بدست آورد و یک گام به تحقق اهداف کشاورزی پایدار نزدیک¬تر شد.
In order to study the effect of different sources of nitrogen fertilization on forage and grain yield of three millet cultivars, an experiment was done at Agricultural Research Station of Tarbiat Modarres University during the spring and summer 2019. Experimental treatments were arranged in split plots based in randomized complete blocks design with three replications. In this experiment four nutrition systems including: 100% chemical nitrogen (urea), 100% organic (vermicompost), integrative nutrition-1 (50% vermicompost + 50% urea) and integrative nutrition-2 (50%vermicompost + 50% urea) were located in the main plots and three millet cultivars (Pishahang, KCM2 and Bastan) in sub plots. Different traits such as grain yield, yield components, biomass, harvest index, grain and forage quality indices were investigated. Results indicated to significant effect of nutritional systems on harvest index, thousand grain weight, grain yield and biological yield. Regarding to the means comparison of fertilizer × cultivar interaction the highest grain yield (2830 kg/ ha) and the lowest one (1217.75 kg per hectare) were obtained from the Bastan and KCM2 cultivars respectively. Pishahang and KCM2 cultivar (both common millet) for important traits such as grain and forage yield and quality were in the same statistical group with the superior treatment (urea) under vermicompost and integrated (vermicompost + urea) treatment. While Bastan cultivar (foxtail millet) produced superior grain and forage yield under integrative (nitroxin + urea) treatment. Therefore, using this treatment in small grain millet production, alternating the 50% of chemical nitrogen fertilizer with the biological fertilizer, nitroxin, the acceptable grain and forage yield will produce and we will one step closer to the goals of sustainable agriculture.