ارزیابی ارزش زراعی و مصرف (VCU) دو رقم جدید خارجی پنبه در سه منطقه بیرجند، داراب و مغان

محورهای موضوعی : پژوهش های به زراعی

آیدین حمیدی ¹ (دانشیار)
محمود رحمانی ² (استادیار)
حسین صادقی ³ (دانشیار)
سامان شیدایی ⁴ (استادیار)
عنایت رضوانی خورشیدی ⁵ (دانشیار)
مریم نجفیان ⁶ (استادیار)
عاطفه خندان ⁷ (محقق)
احمد محرابی ⁸ (محقق)
اکرم نورانی ⁹ (کارشناس تحقیقات)
محسن آرزمجو ¹⁰ (کارشناس ارشد)
صادق هاشم زهی ¹¹ (کارشناسی ارشد)
سیاوش کریمی مزیدی ¹² (محقق)
مهرداد اسماعیلی ¹³ (ارشد)
محمدحسن حکمت ¹⁴ (ارشد)
محمدعلی انصاری ¹⁵ (کارشناس ارشد)
شهاب سرافزاری ¹⁶ (ارشد)
محمد نوری ¹⁷ (محقق)
شاپور علیزاده ¹⁸ (محقق)
جبرائیل تقی نژاد گیگلو ¹⁹ (استاد راهنما)
اکرم مهاجر عباسی ²⁰ (محقق)
زرین منفرد ²¹ (کارشناس)
مسعود حکیمی ²² (کارشناس ارشد)
رابعه رضائیان ²³ (کارشناس ارشد)

تاریخ دریافت : 1401/06/29 تاریخ پذیرش : 1401/09/17 تاریخ انتشار : 1401/09/29

کلید واژه: پنبه, عملکرد وش, آزمون تعیین ارزش زراعی, اجزای عملکرد وش,

چکیده مقاله :

به منظور ارزیابی ارزش زراعی و مصرف (VCU) دو رقم جدید خارجی (یونانی) پنبه تار متوسط : ماکسا و لئون در سال 1397، آزمایشی به صورت بلوک های کامل تصادفی با ۴ تکرار در سه استان خراسان جنوبی (بیرجند)، فارس(داراب)، و اردبیل (مغان) انجام شد. ارقام شاهد آزمایش ارقام اصلاح شده متداول تجاری ایرانی پنبه تار متوسط شامل: ورامین و خرداد(استان خراسان جنوبی)، بختگان و گلستان (استان فارس) و ورامین و مهر (استان اردبیل) بودند. براساس دستورالعمل ملی آزمون تعیین ارزش زراعی ارقام پنبه صفات ارزیابی شده در این آزمون ها شامل: 1-عملکرد وش(کیلوگرم در هکتار)، 2-زودرسی، 3-تعداد قوزه هر بوته، 4-وزن قوزه، 5- کیل الیاف، 6- طول الیاف، 7- ظرافت الیاف، 8-کشش الیاف، 9- استحکام الیاف و10- یکنواختی الیاف بودند. براساس نتایج آزمایش ها در استان خراسان جنوبی (بیرجند) ارقام جدید یونانی ماکسا و لئون به ترتیب ازلحاظ زودرسی و یکنواختی الیاف از برتری نسبت به ارقام شاهد برخوردار بودند. ارقام شاهد در استان فارس(داراب) زودرس تر از ارقام جدید خارجی ماکسا و لئون بودند. همچنین ارقام ماکسا و لئون از لحاظ تعداد قوزه نسبت به ارقام شاهد برتر بوده و رقم ماکسا نیز به لحاظ یکنواختی و کشش الیاف برتر از ارقام شاهد بود. براساس نتایج این تحقیق در استان اردبیل (مغان) رقم جدید خارجی لئون ازنظر، عملکرد وش، شاخص زودرسی و وزن قوزه و رقم ماکسا ازنظر تعداد قوزه برتر از ارقام شاهد بودند. همچنین رقم شاهد ورامین و رقم لئون نیز به لحاظ طول الیاف برتر از دیگر ارقام ارزیابی شده بودند. بنابراین، رقم خارجی جدید پنبه لئون قابل توصیه برای کشت به عنوان رقم جدید پنبه در استان اردبیل (مغان) می باشند.

چکیده انگلیسی:

In order to evaluation of two new foreign (Greek) upland cotton cultivars Value of Cultivation and Use(VCU) evaluation, during 2018 a trial was conducted as complete randomized blocks design by four replications at three provinces, South Khorasan (Birjand), Fars (Darab), and Ardabil (Moghan). Control common improved commercial upland cotton cultivars were: Varamin and Khordad cultivars (South Khorasan province), Bakhtegan and Golestan cultivars (Fars province) and Varamin and Mehr cultivars (Ardabil province). Based on National Guideline for Testing Value for Cultivation and Use of Cotton, evaluated traits were: 1-seed cotton yield, 2- earliness, 3- boll number per plant, 4- boll weight, 5-lint percent, 6- fibers length, 7-fibers fitness,      8- fibers elasticity, 9-fibers strength and 10- fibers uniformity. Based on trials results, in south Khorasan province (Birjand) new Greek cultivars Maxa and Leon respectively in terms of earliness and fibers uniformity were superior to control cultivars. In Fars province (Darab), control cultivars more early maturity than Maxa and Leon new foreign cultivars. Also, Maxa and Leon new cultivars superior than control cultivars in terms of boll number and Maxa new foreign cultivar regarding to fiber uniformity and elasticity superior than control cultivars. Based on the research results, in Ardabil province (Moghan) Leon new foreign cultivar for seed cotton yield, earliness index and boll weight and Maxa new foreign cultivar in terms of boll number were superior to control cultivars. Also Varamin control cultivar and Leon new foreign cultivars regarding to fibers length were superior to other evaluated cultivars. Therefore, Leon new cotton foreign cultivar cultivation as a new cultivar recommendable in Ardabil province (Moghan).