تأثیر محلول پاشی سایکوسل و عناصر ریزمغذی آهن و روی بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گندم در رژیم‌های مختلف آبیاری
محورهای موضوعی : پژوهش های به زراعیسعید سیف زاده 1 , ناصر شهسواری 2 , سعید اکبری مهر 3
1 - دانشیار
2 - گروه تولیدات گیاهان زراعی
3 - دانشجوی دکتری
کلید واژه: تنش خشکی, سایکوسل, ریزمغذی, عملکرد گندم, صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی,
چکیده مقاله :
سایکوسل به عنوان یک تنظیم کننده رشد و عناصر ریزمغذی آهن و روی می توانند اثرات تنش خشکی را تعدیل نمایند. این تحقیق به منظور بررسی تأثیر محلول پاشی سایکوسل و عناصر ریزمغذی آهن و روی بر عملکرد و صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گندم رقم پیشگام در شرایط تنش خشکی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه خصوصی در رباط کریم تهران طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 انجام شد. آبیاری در دو سطح شامل I1: آبیاری کامل (عرف منطقه) و I2: قطع آبیاری در شروع مرحله ظهور سنبله (51 زادوکس) به عنوان عامل اصلی، سایکوسل در دو سطح شامل C1: عدم مصرف (محلول پاشی با آب خالص) و C2: محلول پاشی سایکوسل به میزان 5/0 لیتر در هکتار و محلول پاشی عناصر ریزمغذی در مرحله ساقه دهی در چهار سطح شاملF1: عدم مصرف (محلول پاشی آب خالص)، F2: محلول پاشی آهن، F3: محلول پاشی روی و F4: محلول پاشی ترکیبی آهن + روی به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه مرکب داده ها نشان داد که اثر ساده عناصر آبیاری، سایکوسل و اثر متقابل این دو عامل در سطح پنج درصد و اثر عناصر ریزمغذی در سطح یک درصد بر عملکرد دانه معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین های اثر متقابل آبیاری و سایکوسل بر عملکرد دانه نشان داد که بیشترین عملکرد دانه متعلق به تیمار مصرف سایکوسل در شرایط آبیاری کامل(عرف منطقه) با میانگین 7077 کیلوگرم در هکتار بود. استفاده از سایکوسل در شرایط آبیاری کامل (عرف منطقه) و همینطور در شرایط تنش در مرحله سنبله دهی یا 51 زادوکس باعث افزایش عملکرد دانه گردید. این افزایش در شرایط آبیاری کامل (عرف منطقه) بیشتر مشهود بود. نتایج مقایسه میانگین های اثر محلول پاشی عناصر ریزمغذی بر عملکرد دانه نشان داد که محلول پاشی آهن + روی با میانگین 5543 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را داشت و کمترین عملکرد دانه متعلق به تیمار شاهد با میانگین 4638 کیلوگرم در هکتار بود. با توجه به نتایج حاصله، اگرچه تنش خشکی موجب آسیب به گندم شد، اما محلول پاشی سایکوسل، آهن و روی توانست بخشی از خسارت ناشی از تنش خشکی را جبران نماید.
Cycocel as a growth regulator and micronutrient elements can moderate the effects of drought stress. This research was conducted in order to investigate the effect of foliar spraying of cycocel and iron and zinc micronutrient elements on the yield and physiological traits of wheat pishgam cultivar under drought stress conditions in a private farm in Rabat Karim, Tehran, during the cropping years of 2016-2017 and 2017-2018. The experiment was carried out in the form of split plots in the form of a randomized complete block design in three replications. In this experiment, irrigation at two levels (I1: full irrigation (custom of the region) and I2: interruption of irrigation at the beginning of the spike emergence stage or 51 Zadoks) As the main factor, cycocel at two levels (C1: no use (spraying solution with pure water) and C2: consumption of cycocel at the rate of 0.5 liters per hectare) and foliar application of micronutrient elements in two stages of stem formation and spike emergence at four levels (F1: no use (pure water spray solution), F2: iron foliar application, F3: zinc foliar application, and F4: iron foliar application + zinc (each at a ratio of 3 per thousand) As sub-factors, they were factorial placed in sub-plots. The results of composite data analysis showed that the main effect of irrigation, cycocel foliar application and the interaction effect of irrigation × cycocel at the level of five percent and foliar application of micronutrient elements at the level of one percent was significant on grain yield. The results of comparing the averages of the effect of irrigation and cycocel on grain yield showed that the highest grain yield belonged to the cycocel application treatment under normal irrigation conditions with an average of 7077 kg/ha. The use of cycocel in normal irrigation conditions and also in stress conditions in the spike stage or 51 Zadoks increased grain yield. This increase was more evident under normal irrigation conditions. The results of comparing the averages of the effect of foliar application of micronutrients on grain yield showed that iron + zinc foliar application had the highest grain yield with an average of 5543 kg/ha, and the lowest grain yield belonged to the control treatment with an average of 4638 kg/ha. According to the obtained results, although the drought is causing damage to wheat, but cycocel, iron and Zinc foliar application partially compensated the damage caused by drought stress.
_||_