بررسی ارجحیت غذایی ماهی قزل آلای خال قرمز در رودخانه شفارود استان گیلان

محورهای موضوعی : علوم تکثیر و آبزی پروری

سید محمد صلواتیان ¹ , کیوان عباسی ² , اکبر پورغلامی ³ , حمید عبدالله پور بی ریا ⁴

1 - پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، بندر انزلی، ص پ 66، ایران
2 - پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، بندر انزلی، ص پ 66، ایران
3 - پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، بندر انزلی، ص پ 66، ایران
4 - پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، بندر انزلی، ص پ 66، ایران

تاریخ دریافت : 1396/02/12 تاریخ پذیرش : 1396/02/12 تاریخ انتشار : 1396/02/12

کلید واژه: گیلان, ایران, رژیم غذایی, قزل آلای خال قرمز, ((Salmo trutta fario, شفارود,

چکیده مقاله :

قزل آلای خال قرمز جمعیتی آسیب پذیر از ماهی آزاد دریای خزر بوده ولی در اغلب آبهای شیرین حوزه ایرانی دریای خزر انتشار دارد و در رودخانه شفارود نیز، این ماهی دارای فراوانی مناسبی در مناطق بالادست است. این بررسی با هدف آشنایی از خصوصیات زیست شناختی تغذیه قزل آلای خال قرمز و از زمستان 1388 تا پاییز 1389 انجام و از دستگاه الکتروشوکر و تور پرتابی جهت صید ماهیان استفاده شد. ماهیان مورد بررسی دارای اوزان 54/7 تا 4/78 (7/14±56/26) گرم، طول کل 89 تا 192 (میانگین 8/21± 43/128) میلیمتر و سن +0 تا +4 (میانگین 8/0±15/2 سال) بودند. میانگین های شاخص طول نسبی لوله گوارش (RLG) 10/0±85/0، شاخص پری لوله گوارش (GSI) 5/3±08/6 و شاخص شدت تغذیه (IF) در آنها 4/157±45/195) برآورد و شاخص تهی بودن لوله گوارش (CV) صفر (0) تعیین گردید. در لوله گوارش قزل آلای خال قرمز شفارود 31 خانواده از 14 راسته شامل کرمهای کم تار (Lambricidae و Lumbriculidae)، ناجورپایان (Gammaridae)، جورپایان (Asellidae)، عنکبوت های آبی (Hygrobatidae)، هزارپایان (Myriapoda)، حشرات قاب بال (Dytiscidae و Elmidae)، دوبالان (Blephariceridae، Chironomidae، Empididae، Simuliidae، Stratiomyidae، Tabanidae و Tipulidae)، یکروزه ها (Baetidae ، Ephemeridae و Heptagenidae)، پرده بالان (Formicidae)، مگالوپترا (Sialidae)، سنجاقکها (Agrionidae)، بهاره ها (Leucteridae ، Nemouridae ، Perlidae و Taeniopterygidae)، بال موداران (Hydropsychidae،Lepidostomatidae ، Limnephilidae، Philopotamidae و Rhyacophilidae) و نیم بالان جداسازی گردید و لذا این ماهی در منطقه مطالعاتی، گونه ای وسیع خوار و گوشتخوار محسوب می گردد. بررسی فراوانی مشاهدات طعمه ها نشان داد که در لوله گوارش قزل آلای خال قرمز در زمستان دوبالان و یکروزه ها، در بهار ، دوبالان ، یکروزه ها و بال موداران، در تابستان، دوبالان، یکروزه ها، بال موداران، بهاره ها و پرده بالان و در پاییز، دوبالان و یکروزه ها بعنوان غذای اصلی مصرف شده که در سنین مختلف نیز تغییرات دیده می شود و در کل، دوبالان (9/97 درصد)، یکروزه ها (3/83 درصد)، بهاره ها (1/52 درصد) و بال موداران (1/52 درصد) بعنوان غذای اصلی و سایر اقلام غذایی بعنوان غذای ثانویه (فرعی) یا اتفاقی (تصادفی) مصرف شده اند.

چکیده انگلیسی:

Salmo trutta fario is vulnerable population belong to Caspian brown trout and the fish exists in upstream areas of most Iranian rivers at southern Caspian sea basin and it has a relatively suitable density in Shafarud River. The fish was caught with electro-shocker, Cast-net and lines from winter 2009 to autumn 2010 and the aim was more information on the fish, biology. Body weight was measured in studied fish specimens 7.54-78.4 (26.54±14.7) g, total length 89-192 (128.43±21.8) mm and age was 0+ - 4+ (2.15±0.8) years old, too. The relative length average of gut was measured 0.85±0.10, gastero-somatic index 6.08±3.5, intensity of food, 195.45±157.4 and coefficient of vacuity was 0 (Zero), too. The fish has fed on 31 families belong to 14 invertebrate orders in Shafarud River consist of Oligochaet vorms (Lumbricidae and Lumbriculidae), Isopoda (Asellidae), Hydroacrina (Hygrobatidae), Myriapoda, Coleoptera (Dytiscidae and Elmidae), Diptera (Blephariceridae,   Chironomidae, Empididae,  Simuliidae, Stratiomyidae, Tabanidae and Tipulidae), Ephemeroptera (Baetidae, Ephemeridae and Heptagenidae), Hymenoptera (Formicidae), Megaloptera (Sialidae), Odonata (Agrionidae), Plecoptera (Leucteridae, Nemouridae, Taeniopterygidae and  Perlidae), Trichoptera (Hydropsychidae, Lepidostomatidae, Limnephilidae, Philopotamidae and   Rhyacophilidae) and Hemiptera and thus the fish is a euryphagous and carnivore species in studied area. Study on food preference or frequency of observance of food items in alimentary tract of studied fish showed Diptera and Ephemeroptera orders are main food items in winter, Diptera, Ephemeroptera and Trichoptera orders in spring, Diptera, Ephemeroptera, Trichoptera, Plecoptera and Hymenoptera orders in summer and Diptera and Ephemeroptera orders in autumn, too. These changes took place in different fish ages, too. In general, Diptera (97.9%), Ephemeroptera (83.3%), Plecoptera (52.1%) and Trichoptera (52.1%) were main food for the studied fish in Shafarud River and other orders were secondary or accidental food.     Keywords: Salmo trutta fario, Diet, Shafarud River, Guilan, Iran.