راه‌های دستیابی به آرامش در تحلیل روانشناختی آثار نجم‌الدّین رازی
محورهای موضوعی : فصلنامه بهارستان سخن
محمد جوانمردی
1
(گروه الهیات ، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، اصفهان، ایران)
محسن فهیم
2
(گروه الهیات، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد ، ایران)
علیرضا فهیم
3
(الهیات و معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، نجف آباد، ایران و عضو هیئت علمی گروه ادیان و عرفان دانشگاه شهرکرد)
خلیل بهرامی قصرچمی
4
(الهیات_حقوق، الهیات و معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد _نجف آباد _اصفهان_ایران و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی دهاقان.)
کلید واژه: عشق, رنج, حکومت, ذکر, آرامش, نفسانیّات,
چکیده مقاله :
در سال‌های اخیر برای افزایش آرامش مردم و رهایی آنها از رنج و مشغله‌های فکری از طریق به کارگیری مکاتب و عرفان‌های نوظهور در جوامع بشری تلاش زیاد شده است. در این شرایط حفظ دین اصیل، و جلوگیری از ترویج این مسلک‌های کاذب، و همچنین افزایش آرامش مردم از اهمّیّت به سزایی برخوردار است. آنچه مطرح می‌شود این است که آیا عرفای اسلامی بالاخص نجم‌الدّین رازی، مطالبی ارائه کرده‌اند که بتواند راه حلّی برای رفع این معضل دینی، اجتماعی و روان شناسی باشد؟ آیا نجم‌الدّین در تعالیم خود به مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی توجّهی داشته است؟ و... جهت رسیدن به پاسخِ پرسش‌های فوق بارجوع به آثار نجم‌الدّین به ویژه کتاب مرصادالعباد و به روش اسنادی و با فرض اینکه اندیشه‌های ایشان با تعالیم عرفای پیش از خود تفاوت دارد و ما را به راه حلّی مؤثّر سوق می‌دهد؛ پرداخته شده است. بنابه آنچه که از مکتوبات نجم‌الدّین مشهود است برخلاف نوشته‌های بسیاری از عرفا، که تنها به سلوک فردی می‌اندیشیدند، در مسائل سیاسی و اجتماعی نیز تأمل ویژه‌ای داشته است. مشکلات سیاسی و اجتماعی در روزگار وی و دیدن ظلم و ستم وارده برمردم، وی را به فکر چاره‌ای برای رفع دردها و رنج‌های مردم انداخته بود. رازی سلوک عرفانی را تنها در گرو خلوت‌گزینی و ریاضت‌های فردی نمی‌دانست و روش صوفیانی که به مسائل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه بی‌توجّه بودند را به عنوان روشی مناسب نمی‌پذیرفت و راه رسیدن به آرامش را در گرو عمومی‌سازی سلوک عرفانی می‌دانست.