پیام‌هایِ جهانی کار و فعالیّت برای انسان امروزی در مصیبت نامۀ عطّار نیشابوری

محورهای موضوعی : فصلنامه بهارستان سخن

منیره محفوظی موسوی ¹ , منصوره تدینی ² , مسعود پاکدل ³ , سیما منصوری ⁴

1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران
4 - استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/02/06 تاریخ پذیرش : 1400/06/20 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: مصیبت نامه, عطّار, پیام‌های جهانی, کار و فعالیّت,

چکیده مقاله :

بیکاری یکی از بزرگترین مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی جامعه کنونی است. این پژوهش با بهره گیری از شیوۀ توصیفی– تحلیلی در نظر دارد به کار و فعالیّت، از دیدگاه عطّار نیشابوری بپردازد. فرض بر این است که انسانِ امروزی می‌تواند با عمل به رهنمودهایِ تربیتیِ عطّار، بر مشکلاتِ خود فایق آید. در پژوهش‌های پیشین، اغلب از نگاه عرفانی به آثار عطار پرداخته شده است. مهمّ ترین هدف این پژوهش، یافتن پیام هایی اثربخش برای تغییر و تحوّل جوانانِ امروزی نسبت به بیکاری است. حاصل مطالعه نشان می دهد از دید عطار انسان تا زمانی که در این دنیا زندگی می کند و قدرت و توانایی کار کردن دارد، باید کار کند. لحظه ای زندگی با کار و تلاش به اندازۀ صد جهان ارزشمند است. عطّار، فتح و گشایش در زندگی را در گرو کار با اِخلاص و بی ریا، سعۀ صدر و اخلاق نیک مرتبط می‌داند. او معتقد است انسان باید هر کاری را کامل و تمام انجام دهد تا سرانجام به مقصود خود نائل شود. طبیعت می تواند برای انسان سرمشقی شود که از آن عبرت گیرد و با تحمّل سختی ها کار و تلاش کند.

چکیده انگلیسی:

One of the greatest economical, cultural and social problems of today's community is unemployment.  By utilizing the descriptive – analytic method, this research is to deal with labour and activity from the view point of Attar Nishabouri. It is supposed that today's man can overcome his difficulties by applying the educational guidance of Attar. In the previous researches, it has often been looked at attar's works from mystical point of view. The most significant  aim of this research is to find impressive messages  to transform of today's youth towards unemployment. The result of the study shows that as long as man lives in this world and has the capability of struggling, must occupy himself with work. One moment of endeavor equals with one hundred world. In Attar's tenets success in life is related to magnanimity and good ethics  and it must be accomplished thoroughly and in perfect manner. In this case nature can be considered as a model to attain this. 

منابع و مأخذ:

الف: کتب

• قرآن کریم.


• درایتی، مصطفی، (1366)، ترجمۀ تصنیف غرر الحکم و دُرر الکلم، قم: مرکز النشر التابع لمکتب الاعلام الاسلامی.


• ریتر، هلموت، ( 1377)، دریای جان، ترجمۀ عباس زریاب خویی و مهر آفاق بابیوردی، تهران: الهدی.


• زرّین کوب، عبدالحسین، (1372)، باکاروان حُلّه، تهران: علمی.


• سبحانی، جعفر، ( 1375)، رمز پیروزی مردانِ بزرگ. قم: نسل جوان.


• صارمی، سهیلا، (1383)، سیمای جامعه در آثار عطّار، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.


• صفا، ذبیح الله، ( 1373)، تاریخ ادبیّات در ایران، تهران: ققنوس.


• عطّار، فریدالدّین، (1386)، مصیبت نامه، تصحیح وتعلیقات محمّدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن.


• غفاری، علی‌اکبر و غفاری، محمّدجواد و بلاغی، صدر، (1367)، ترجمه من لا یحضره الفقیه شیخ صدوق، تهران: صدوق، چاپ اوّل.


• فروزانفر، بدیع الزّمان، ( 1353)، شرح احوال و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدّین محمّد عطّار نیشابوری. تهران: دهخدا.


• کلینی، محمّد بن­یعقوب، (1413 ق)، اصول کافی، ج 3، تهران: مکتبه اسلامیّه.


• مطهری، مرتضی، ( 1371)، تعلیم و تربیت در اسلام، قم: صدرا.


• یوسفی، محمّدرضا، (1375)، کلیّات اقتصاد اسلامی، قم: خرم.

 

ب – مقالات و سایت

• ابن بابویه، محمّد بن علی (شیخ صدوق)، ( 1413 هجری قمری)، من لایحضره الفقیه، چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات جامعة مدرّسین حوزة علمیّه قم.


• بیرانوند، نسرین و تلاوری، پگاه، (بی­تا)، تعالیم و آموزه­های اخلاقی و دینی در الهی­نامه عطّار نیشابوری، کنفرانس بین‌المللی آینده ­پژوهی، علوم انسانی و توسعه، 25-1.


• اشرف‌زاده، رضا؛ ناروئی، مسعود، (1395)، پیام های انسان ساز عرفان عطّار و مولانا برای بشر امروز، مشهد: فصل نامه تخصّصی زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، (5)161-143.


• ایرانی، محمّد و صادقی، حسین، (1390)، رابطۀ انسان با خدا بر پایۀ اندیشۀ خداگونه­ پنداریِ انسان در آثار عطّار نیشابوری، سنندج: فصلنامۀ علمی پژوهشی زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، سال دوم، دورۀ سوم، شمارۀ هفت، صص: 108 تا 73.


• قبادی، حسینعلی؛ طاهری، قدرت­الله؛ قاسم­زاده، سیّدعلی؛ فولادی، علیرضا، (1390)، پیام‌های­جهانی­ عطّار برای مشکلات فکری انسان معاصر، تهران: پژوهشگاه ادبیّات تعلیمی3(11)، صص: 110-87.


• کاظم خانلو، ناصر و محمّدی، سیّده لونا، ( 1395)، فضایل اخلاقی در الهی­نامه عطّار نیشابوری. تهران: کنگره بین المللی علوم اسلامی، علوم انسانی.1-13.


• http://noo.rs/HVGX7) سایت حوزه)