تأثیر عینیت حسابرسی داخلی بر بهبود شفافیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در نهادهای دولتی

محورهای موضوعی : مسائل اجتماعی ایران

آیناز جابری‌خسروشاهی ^{1 *}

1 - گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاداسلامی، بناب، ایران.

تاریخ دریافت : 1403/09/12 تاریخ پذیرش : 1404/03/16 تاریخ انتشار : 1404/04/05

کلید واژه: مسئولیت‌پذیری اجتماعی, نهادهای دولتی, جامعه, حسابرسی داخلی, اعتماد عمومی.,

چکیده مقاله :

امروزه شفافیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی به‌عنوان دو رکن اساسی در کارآمدی و مشروعیت عملکرد نهادهای دولتی شناخته می‌شوند. با افزایش پیچیدگی‌های محیطی و توقعات جامعه، نیازبه استقرار نظام‌های نظارتی قوی، عینی و بی‌طرف بیش‌ازپیش احساس می‌شود. دراین‌راستا، عینیت حسابرسی داخلی به‌عنوان رویکردی مستقل و غیرجانبدار، می‌تواند نقش مؤثری در بهبود فرایندهای تصمیم‌گیری و ارتقای پاسخ‌گویی به ذی‌نفعان ایفاء کند. پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر عینیت حسابرسی داخلی بر ارتقای شفافیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در نهادهای دولتی، به‌صورت توصیفی-تحلیلی و با بهره‌گیری از مطالعات کتابخانه‌ای و تحلیل اسناد انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که عینیت حسابرسی داخلی با کاهش تعارض منافع، تقویت استقلال تصمیم‌گیری و بهبود فرایندهای گزارش‌دهی و نظارت، به افزایش شفافیت مالی و عملکردی در نهادهای دولتی منجر می‌شود. به‌طورخاص، تقویت عینیت در حسابرسی داخلی، اعتماد عمومی و شاخص‌های مسئولیت‌پذیری اجتماعی را بهبود می‌بخشد. افزون‌براین، سیاست‌گذاران و مدیران نهادهای دولتی می‌توانند با اصلاح ساختارها و فرایندهای مرتبط، زمینه‌ساز ارتقای عملکرد و مشروعیت سازمان خود در برابر جامعه و ذی‌نفعان باشند.

چکیده انگلیسی:

Nowadays, transparency and social accountability are recognized as two fundamental pillars in the efficiency and legitimacy of governmental institutions. With increasing environmental complexities and rising societal expectations, the need for establishing strong, objective, and impartial oversight systems has become more crucial than ever. In this context, the objectivity of internal audit, as an independent and unbiased approach, can play a significant role in improving decision-making processes and enhancing accountability to stakeholders. This study aims to examine the impact of internal audit objectivity on enhancing transparency and social accountability in governmental institutions. Conducted through a descriptive-analytical method and relying on library studies and document analysis, the research findings indicate that internal audit objectivity, by reducing conflicts of interest, strengthening decision-making independence, and improving reporting and monitoring processes, leads to increased financial and operational transparency in governmental institutions. Specifically, reinforcing objectivity in internal auditing enhances public trust and social accountability indicators. Furthermore, policymakers and managers in governmental institutions can foster improved performance and organizational legitimacy by reforming related structures and processes, thereby strengthening their accountability toward society and stakeholders.

منابع و مأخذ:

قاسمی‌اسفهلان، لیلا. خباز باویل، صمد. (1399). الگوی شفاف‌سازی عملکرد سازمان‌های دولتی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مدیریت سازمان‌های دولتی، دورۀ 9، شمارۀ 1؛ (پیاپی 33)، 122-107.
امیری، مرجان. (1404). تأثیر عدم شفافیت مالی بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی و عملکرد مالی شرکت. فصلنامۀ علمی‌تخصصی-رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، دورۀ 9، شمارۀ 32، 417-404.
آهنگری، مهناز. غلامی‌زارع، مهدی. (1403). بررسی رابطۀ حاکمیت شرکتی بر عملکرد مالی شرکت بادرنظرگرفتن نقش تعدیل‌گر کیفیت حسابرسی. سومین کنفرانس بین‌المللی آزمایشگاه مدیریت و رویکردهای نوآورانه در مدیریت و اقتصاد، تهران-ایران، 22-1.
پروین، خیراله. فیروزی، مهدیه. (1401). شفافیت در امور عمومی به‌مثابۀ راهکار جلب اعتماد عمومی باتأکیدبر نظام حقوقی ایران. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 51، شمارۀ 2، 616-597.
تورانی، عدنان. تکه، عطا. (1401). بررسی رابطۀ بین اخلاق و عینیت با شفافیت و ایفای مسئولیت پاسخ‌گویی حسابرسان داخلی. هفتمین همایش ملی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری ایران، تهران-ایران، 15-1.
جابرانصاری، محمدرضا. نجف‌بیگی، رضا. الوانی، سیدمهدی. (1395). عوامل زمینه‌ای مؤثر بر اعتماد عمومی به سازمان‌های دولتی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، دورۀ 8، شمارۀ 8، 124-11.
جودکی چگنی، زهرا. (1400). عینیت‌گرایی در حسابداری. فصلنامۀ علمی-چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، دورۀ 4، شمارۀ 8، 112-98.
خان‌محمدی، هادی. خداپرست، عباس. (1401). نظریۀ حکمرانی از منظر اندیشمندان. چاپ‌اول، تهران: انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی تهران.
رستمی، امین. ودیعی، محمدحسین. باقرپور ولاشانی، محمدعلی. (1399). طراحی مدل و اولویت‌بندی ابعاد شایستگی مدیران‌ حسابرسی داخلی: رویکرد ترکیبی. دوفصلنامۀ علمی‌پژوهشی-حسابداری ارزشی و رفتاری، دورۀ 5، شمارۀ 9، 267-225.
رئوفی‌مرام، ناجی. امیرنژاد، قنبر. مکوندی، فواد. چناری، وحید. (1400). طراحی الگوی اخلاق‌مداری و مسئولیت‌پذیری اجتماعی با رویکرد توسعۀ پایدار. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-اخلاق در علوم و فنّاوری، دورۀ 16، شمارۀ 4، 165-155.
زیوری کامران، محمدجعفر. فخاری، حسین. (1398). تبیین الگوی حسابرسی داخلی اثربخش از منظر ذی‌نفعان. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات تجربی حسابداری مالی، دورۀ 16، شمارۀ 64، 111-81.
صالحی، تابنده. (1395). رابطۀ اخلاق حرفه‌ای حسابرس و کیفیت حسابرسی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-اخلاق در علوم و فنّاوری، دورۀ 11، شمارۀ 3، 86-77.
گنجی، حمیدرضا. جهاندوست مرغوب، مهران. (1402). رابطۀ بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و اهرم مالی شرکت. فصلنامۀ علمی‌تخصصی-تحقیقات حسابداری و حسابرسی، دورۀ 15، شمارۀ 59، 140-121.
مشایخ، شهناز. پارسایی، منا. کرانی، اکرم. (1400). رابطۀ بین مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها با کیفیت اطلاعات حسابداری و گزارش حسابرس. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، دورۀ 13، شمارۀ 51، 64-41.
ولی‌زاده لاریجانی، اعظم. خدایی، مونا. (1400). اثر تعدیل‌کنندۀ کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی بر رابطۀ بین کیفیت حاکمیت شرکتی و عملکرد شرکت. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، دورۀ 13، شمارۀ 53، 22-1.
Abdelrahim, Ayman. Al-Malkawi, Husam-Aldin N. (2022). The Influential Factors Of Internal Audit Effectiveness: A Conceptual Model. International Journal Of Financial Studies, 10(3): 1-23.
Georgiou, Omiros. (2024). The Politics Of Prudence In Accounting Standards. Accounting. Journal Of Organizations And Society, 113(101571): 1-24.
Harrison, Teresa M. Sigit Sayogo, Djoko. (2014). Transparency, Participation, And Accountability Practices In Open Government: A Comparative Study. Journal Of Government Information Quarterly, 31(4): 513-525.

متن کامل:



Journal Of Socio-Cultural Changes      Spring 2025. Volume 22. Issue 1; (Ser. 85) ISSN: 2008-1480 https: https://journal.khalkhal.iau.ir/

 

Type of Article (Review Article)

The Impact Of Internal Audit Objectivity On Enhancing Transparency And Social Accountability In Governmental Institutions

 

¹Aynaz Jaberi Khosroshahi: Department of Accounting, Bon.C., Islamic Azad University, Bonab, Iran.

 

Abstract	Article Einfo
Nowadays, transparency and social accountability are recognized as two fundamental pillars in the efficiency and legitimacy of governmental institutions. With increasing environmental complexities and rising societal expectations, the need for establishing strong, objective, and impartial oversight systems has become more crucial than ever. In this context, the objectivity of internal audit, as an independent and unbiased approach, can play a significant role in improving decision-making processes and enhancing accountability to stakeholders. This study aims to examine the impact of internal audit objectivity on enhancing transparency and social accountability in governmental institutions. Conducted through a descriptive-analytical method and relying on library studies and document analysis, the research findings indicate that internal audit objectivity, by reducing conflicts of interest, strengthening decision-making independence, and improving reporting and monitoring processes, leads to increased financial and operational transparency in governmental institutions. Specifically, reinforcing objectivity in internal auditing enhances public trust and social accountability indicators. Furthermore, policymakers and managers in governmental institutions can foster improved performance and organizational legitimacy by reforming related structures and processes, thereby strengthening their accountability toward society and stakeholders.	Received: 2024/12/02 Accepted: 2025/06/06 PP: 144-154.       Keywords:  Social Accountability Governmental Institutions Society Internal Audit Public Trust
Citation: Jaberi Khosroshahi, Aynaz. (2025). The Impact Of Internal Audit Objectivity On Enhancing Transparency And Social Accountability In Governmental Institutions. Journal Of Socio-Cultural Changes, 22(1; Ser. 85): 144-154.   DOI:

 

 

---

[1]  

Corresponding Author: Aynaz Jaberi Khosroshahi

E-mail Address: [e-mail]

Tel: [phone]

Extended Abstract   

Introduction

In recent decades, transparency and social accountability have emerged as key components in improving the performance and legitimacy of governmental institutions. Financial and administrative transparency is not only a legal requirement but also the foundation of public trust in the government. Objectivity in internal auditing, which includes impartiality and independence, plays a crucial role in enhancing transparency and accountability. A lack of objectivity reduces the effectiveness of reports and undermines public trust. Challenges such as political pressures and resource shortages, especially in developing countries, hinder the realization of objectivity in internal auditing. In Iran, despite the legal emphasis on objectivity, structural problems and political influence have complicated its implementation. Information technology can strengthen objectivity by increasing accuracy and reducing errors. This study examines how objectivity in internal auditing affects the enhancement of transparency and social accountability within governmental institutions, hypothesizing that objectivity leads to improved independence, report quality, and ultimately increased public trust and responsiveness. The goal is to provide recommendations for improving the oversight system.

 

Methodology

This study employs a descriptive-analytical approach, utilizing library research and document content analysis for data collection. Through a comprehensive review of scientific sources and examination of available documents, the research aims to identify and analyze the role of internal audit objectivity in enhancing transparency and social accountability within governmental institutions. The analysis of findings is conducted qualitatively, focusing on elucidating conceptual relationships and effective mechanisms in this context.

 

Results And Discussion

The present study demonstrates that objectivity in internal auditing plays a fundamental and influential role in improving the financial transparency of governmental institutions. This approach facilitates the provision of accurate and impartial financial reports by reducing conflicts of interest and strengthening audit independence. Consequently, oversight processes become more transparent, enabling managers and stakeholders to evaluate the organization’s financial performance with greater confidence and accuracy. Furthermore, internal audit objectivity contributes to enhancing social accountability within governmental institutions by identifying weaknesses and inefficiencies in social commitments, thereby compelling managers to be more accountable to society and the environment. This leads to a reduction in corruption and an increase in public satisfaction. Another significant finding of this research is the positive relationship between objectivity and the enhancement of public trust and managerial decision-making, highlighting the key role of this principle in improving organizational performance and strengthening the social capital of governmental institutions. Based on the conducted analyses and the results presented in the study’s tables and charts, it can be stated that the greatest impact of objectivity pertains to financial transparency, accounting for 26% of the overall index, followed by social accountability, public trust, and improved managerial decision-making, respectively. Therefore, it is recommended that supervisory structures in governmental institutions be reformed with a focus on ensuring the independence of internal audit units and that continuous training programs for auditors be implemented to reduce human errors and reinforce audit objectivity. The adoption of modern technologies can also facilitate this process. Ultimately, internal audit objectivity is recognized as a key instrument for achieving good governance, transparency, and social accountability, which, by enhancing public trust and citizen participation, lays the foundation for the sustainable development of organizations and society.

 

 

 

 

 

 

نوع‌مقاله (علمی‌مروری)

تأثیر عینیت حسابرسی داخلی بر بهبود شفافیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی

 در نهادهای دولتی

 

 

¹آیناز جابری خسروشاهی: گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاداسلامی، بناب، ایران.

   

اطلاعات مقاله	چکیده
تاریخ دریافت: 12/09/1404 تاریخ پذیرش: 16/03/1404  شمارۀ صفحات: 154-144     واژگان کلیدی: مسئولیت‌پذیری اجتماعی  نهادهای دولتی  جامعه  حسابرسی داخلی  اعتماد عمومی	امروزه شفافیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی به‌عنوان دو رکن اساسی در کارآمدی و مشروعیت عملکرد نهادهای دولتی شناخته می‌شوند. با افزایش پیچیدگی‌های محیطی و توقعات جامعه، نیازبه استقرار نظام‌های نظارتی قوی، عینی و بی‌طرف بیش‌ازپیش احساس می‌شود. دراین‌راستا، عینیت حسابرسی داخلی به‌عنوان رویکردی مستقل و غیرجانبدار، می‌تواند نقش مؤثری در بهبود فرایندهای تصمیم‌گیری و ارتقای پاسخ‌گویی به ذی‌نفعان ایفاء کند. پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر عینیت حسابرسی داخلی بر ارتقای شفافیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در نهادهای دولتی، به‌صورت توصیفی-تحلیلی و با بهره‌گیری از مطالعات کتابخانه‌ای و تحلیل اسناد انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که عینیت حسابرسی داخلی با کاهش تعارض منافع، تقویت استقلال تصمیم‌گیری و بهبود فرایندهای گزارش‌دهی و نظارت، به افزایش شفافیت مالی و عملکردی در نهادهای دولتی منجر می‌شود. به‌طورخاص، تقویت عینیت در حسابرسی داخلی، اعتماد عمومی و شاخص‌های مسئولیت‌پذیری اجتماعی را بهبود می‌بخشد. افزون‌براین، سیاست‌گذاران و مدیران نهادهای دولتی می‌توانند با اصلاح ساختارها و فرایندهای مرتبط، زمینه‌ساز ارتقای عملکرد و مشروعیت سازمان خود در برابر جامعه و ذی‌نفعان باشند.
استناد: جابری خسروشاهی، آیناز. (1404). تأثیر عینیت حسابرسی داخلی بر بهبود شفافیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در نهادهای دولتی. فصلنامۀ تغییرات اجتماعی-فرهنگی، دورۀ 22، شمارۀ 1؛ (پیاپی 85)، 154-144.   DOI:

                                             

---

[1]  

نویسندۀ مسئول: آیناز جابری خسروشاهی

آدرس پست‌الکترونیک: [e-mail]

تلفن: [phone]

 

مقدمه 

در دهه‌های اخیر، شفافیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی به‌عنوان دو مؤلفۀ حیاتی در بهبود عملکرد و مشروعیت نهادهای دولتی شناخته شده‌اند. با افزایش توقعات عمومی و گسترش فضای اطلاعاتی، توجه‌به سازوکارهای نظارتی مؤثر و پاسخ‌گو بیش‌ازپیش اهمیت یافته است (Harrison, Sigit Sayogo, 2014: 515). شفافیت مالی و اداری نه‌تنها به‌عنوان یک الزام قانونی، بلکه پایه‌ای برای اعتماد عمومی به دولت شناخته می‌شود. درواقع، نهادهای دولتی با سیستم‌های حسابرسی داخلی کارآمد، از سطح بالاتری از اعتماد اجتماعی برخوردارند (پروین، فیروزی، 1401: 599). عینیت در حسابرسی داخلی به‌معنای بی‌طرفی، استقلال و پایبندی به استانداردهای حرفه‌ای است. فقدان عینیت می‌تواند منجربه تحریف اطلاعات و کاهش اثربخشی گزارش‌های حسابرسی شود، که این امر مسئولیت‌پذیری اجتماعی را تضعیف می‌کند. مسئولیت‌پذیری اجتماعی در نهادهای دولتی فراتر از پاسخ‌گویی مالی است و شامل تعهد به اخلاق حرفه‌ای، حقوق ذی‌نفعان و توسعآ پایدار می‌شود. حسابرسی داخلی عینی می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای پایش این تعهدات عمل کند (Georgiou, 2024: 2-8). چالش‌های اصلی در مسیر تحقق عینیت حسابرسی داخلی شامل فشارهای سیاسی، محدودیت منابع و نبود چارچوب‌های نظارتی مستقل است. طوری‌که این چالش‌ها در کشورهای درحال توسعه بارزتر هستند. راهکارهای بهبود عینیت می‌تواند تقویت استقلال واحدهای حسابرسی داخلی، آموزش مستمر حسابرسان و ایجاد سازوکارهای گزارش‌دهی شفاف باشد. اثرات مثبت عینیت حسابرسی بر شفافیت تنها محدود به بعد مالی نیست، بلکه می‌تواند به بهبود عملکرد مدیریتی، کاهش فساد و افزایش کارایی در ارائۀ خدمات عمومی منجر شود (Abdelrahim, Al-Malkawi, 2022: 2-5).

در ایران، باوجود تأکید قوانین بر لزوم عینیت در حسابرسی داخلی، چالش‌های ساختاری نظیر نفوذ سیاسی و کمبود نیروی متخصص، اجرای کامل این اصل را با مشکل مواجه کرده است. نقش فناوری اطلاعات در تقویت عینیت حسابرسی انکارناپذیر است. سیستم‌های هوشمند نظارتی و ابزارهای تحلیل داده می‌توانند خطاهای انسانی را کاهش داده و دقت گزارش‌ها را افزایش دهند. سرمایۀ اجتماعی به‌عنوان یکی‌از پیامدهای شفافیت و مسئولیت‌پذیری، در گرو عملکرد مطلوب نهادهای نظارتی به‌مانند حسابرسی داخلی است. بدون عینیت، امکان جلب مشارکت مردمی و اعتماد عمومی کاهش می‌یابد. باتوجه‌به اهمیت روزافزون شفافیت و پاسخگویی در نهادهای دولتی، یکی‌از چالش‌های کلیدی، تضمین استقلال و عینیت در عملکرد حسابرسی داخلی است. فقدان عینیت می‌تواند منجربه ضعف در گزارش‌دهی و کاهش اعتماد عمومی گردد که این موضوع بر کیفیت تصمیم‌گیری‌های مدیریتی اثر منفی دارد. سؤال اصلی این پژوهش این است‌که - چگونه عینیت در حسابرسی داخلی می‌تواند به‌صورت مؤثر موجب افزایش شفافیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در سازمان‌های دولتی شود؟ همچنین، رابطۀ میان تقویت عینیت و بهبود شاخص‌های اعتماد عمومی و پاسخ‌گویی چه میزان است؟ - فرضیۀ محوری تحقیق برآن است‌که وجود عینیت در فرایندهای حسابرسی داخلی، به کاهش تعارض منافع، ارتقای استقلال و افزایش کیفیت گزارش‌ها منجر شده و به‌تبع آن، شفافیت عملکردی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی نهادهای دولتی به‌شکل قابل‌توجهی بهبود می‌یابد. درنتیجه، این پژوهش با بررسی تأثیر عینیت حسابرسی داخلی بر شفافیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی، درپی ارائۀ راهکارهایی برای بهبود نظام نظارتی در نهادهای دولتی است.

 

پیشینۀ تحقیق

- مرجان امیری (1404)، در پژوهش «تأثیر عدم شفافیت مالی بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی و عملکرد مالی شرکت»؛ باتمرکزبر شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، به‌این نتیجه رسیده است‌که عدم شفافیت مالی که به‌عنوان ممانعت عمدی از دسترسی به اطلاعات، ارائۀ نادرست اطلاعات یا ناتوانی بازار در ارزیابی کیفیت اطلاعات تعریف می‌شود. رابطۀ منفی و معناداری با مسئولیت‌پذیری اجتماعی و عملکرد مالی شرکت‌ها دارد. یافته‌ها حاکی ازآن است‌که شفافیت در فرایند گزارشگری مالی می‌تواند به کاهش اعتماد عمومی و درنهایت ضعف عملکردی در شرکت‌ها منجر شود. این نتایج بیانگر اهمیت شفافیت مالی و لزوم رعایت استانداردهای افشای اطلاعات درراستای تقویت مسئولیت‌پذیری اجتماعی و بهبود عملکرد مالی سازمان‌ها است (امیری، 1404: 417-407).

- حمیدرضا گنجی و مهران جهاندوست مرغوب (1402)، در تبیین خود باعنوان «رابطۀ بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و اهرم مالی شرکت»؛ به‌نقش مسئولیت‌پذیری اجتماعی به‌عنوان مجموعه‌ای از رفتارها و تصمیمات اخلاقی در قبال مسائل مختلفی چون مدیریت منابع انسانی، سلامت کاری، حمایت از محیط‌زیست، روابط اجتماعی و تعاملات با ذی‌نفعان پرداخته‌اند. و برآن باورند با پیاده‌سازی مسئولیت‌پذیری اجتماعی می‌توان بر تصمیمات مالی شرکت‌ها اثرگذار باشد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد میان مسئولیت‌پذیری اجتماعی و اهرم مالی رابطۀ منفی و معناداری وجود دارد. این یافته‌ها بیانگر آن است‌که شرکت‌هایی که مسئولیت‌پذیری اجتماعی بالاتری دارند، نسبت‌های اهرمی پایین‌تری اتخاذ می‌کنند و درنتیجه، ازنظر اعتباردهندگان با ریسک کمتری روبه‌رو می‌شوند. ازسویی، افشای اطلاعات مربوط‌به مسئولیت‌پذیری اجتماعی به شفافیت گزارشگری مالی و کاهش مشکلات ناشی‌از عدم‌تقارن اطلاعاتی کمک می‌کند (گنجی، جهاندوست مرغوب، 1404: 140-121).

- شهناز مشایخ، منا پارسایی و اکرم کرانی (1400)، در مطالعۀ «رابطۀ بین مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها با کیفیت اطلاعات حسابداری و گزارش حسابرس»؛ به‌بررسی نقش مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها در ارتقای کیفیت اطلاعات حسابداری و پذیرش گزارش‌های حسابرسی پرداخته‌اند. و برآن تأکید دارند امروزه جامعه به‌خوبی دریافته است‌که فعالیت‌های شرکت‌ها تنها به سودآوری محدود نمی‌شود و می‌تواند پیامدهای گسترده‌تری داشته باشد. شرکت‌ها با انتشار اطلاعات جامع‌تر و شفاف‌تر می‌توانند بخشی از مسئولیت‌های اجتماعی خودرا دربرابر جامعه ایفاء کنند. ازسویی افشای بیشتر مسئولیت‌های اجتماعی موجب بهبود کیفیت اطلاعات حسابداری و افزایش احتمال تأیید گزارش حسابرس می‌شود. به‌طورکلی، عملکرد اجتماعی مثبت و شفاف‌سازی آن می‌تواند به‌عنوان یک نشانه از کیفیت بالاتر اطلاعات مالی و اطمینان بیشتر برای سرمایه‌گذاران درنظر گرفته شود (مشایخ، پارسایی، کرانی، 1400: 64-41).

- امین رستمی، محمدحسین ودیعی و محمدعلی باقرپور ولاشانی (1399)، باعنوان «طراحی مدل و اولویت‌بندی ابعاد شایستگی مدیران‌ حسابرسی داخلی: رویکرد ترکیبی»؛ تأکید شده است‌که حسابرسی داخلی، فرایندی مستقل و بی‌طرفانه برای ایجاد اطمینان و ارائۀ مشاوره به سازمان به‌منظور بهبود فرایندهای مدیریت ریسک، کنترل‌های داخلی و راهبری شرکتی است و با تغییر نقش آن، نیازبه شایستگی‌های جدید احساس می‌شود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که تجربۀ کاری، تحصیلات دانشگاهی و تسلط بر مباحث حسابرسی داخلی بالاترین اولویت‌ها را در همۀ اندازه‌های شرکت دارند. به‌طوری‌که در شرکت‌های بزرگ، شایستگی‌های تحلیلی، مدیریت ریسک و فناوری اطلاعات اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند که ناشی‌از ساختارهای پیچیده‌تر در این شرکت‌هاست (رستمی، ودیعی، باقرپور ولاشانی 1399: 267-225).

- تابنده صالحی (1395)، باعنوان «رابطۀ اخلاق حرفه‌ای حسابرس و کیفیت حسابرسی»؛ به‌این موضوع پرداخته است‌که سرمایه‌گذاران برای تصمیم‌گیری نیازمند اطلاعات مالی قابل‌اعتماد هستند و حسابرسان در ارزیابی این اطلاعات نقش مهمی دارند. این پژوهش نشان می‌دهد مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای حسابرس، ازجمله؛ تعهد به صداقت و یکپارچگی، استقلال و بی‌طرفی، رفتار حرفه‌ای، رازداری و عملکرد حرفه‌ای، تأثیر مثبت و قابل‌توجهی بر کیفیت حسابرسی دارند. این مطالعه بر ضرورت توجه‌به اخلاق حرفه‌ای در حرفه حسابرسی و اثر آن بر بهبود کیفیت گزارش‌های مالی تأکید دارد (صالحی، 1395: 86-77).

 

ادبیات و مبانی‌نظری

- شفافیت و مسئولیت‌پذیری در نهادهای دولتی

شفافیت در نهادهای دولتی به‌معنای دردسترس‌بودن اطلاعات مرتبط‌با فعالیت‌های عمومی است‌که به شهروندان و ذی‌نفعان این امکان را می‌دهد تا عملکرد دولت را ارزیابی کنند. این اصل، زیربنای حکمرانی خوب محسوب می‌شود و به شکل‌گیری اعتماد عمومی کمک می‌کند (قاسمی‌اسفهلان، خباز باویل، 1399: 108). مسئولیت‌پذیری اجتماعی فراتر از پاسخ‌گویی مالی و اداری، شامل تعهد اخلاقی سازمان به تأثیرات اجتماعی و زیست‌محیطی فعالیت‌های خود است. نهادهای دولتی دراین چارچوب باید پاسخ‌گوی عملکرد خود دربرابر جامعه باشند. در نبود شفافیت و مسئولیت‌پذیری، فساد، سوءمدیریت و ناکارآمدی در نهادهای دولتی رواج می‌یابد و مشروعیت آن‌ها نزد افکار عمومی کاهش می‌یابد. این وضعیت می‌تواند کارآمدی و اثربخشی خدمات عمومی را نیز دچار بحران کند (رئوفی‌مرام و دیگران، 1400: 156). تقویت شفافیت و مسئولیت‌پذیری نیازمند مجموعه‌ای از ابزارها و مکانیزم‌هاست که ازجمله مهمترین آن‌ها می‌توان به نظام‌های حسابرسی داخلی اشاره کرد. این نظام‌ها می‌توانند به‌عنوان ناظر مستقل، نقش کلیدی در ارتقای اعتماد عمومی ایفاء کنند.

- عینیت در حسابرسی داخلی

عینیت در حسابرسی داخلی به‌معنای رعایت بی‌طرفی و استقلال حرفه‌ای در فرایند ارزیابی و گزارش‌دهی است. این اصل، تضمین می‌کند که نتایج حسابرسی، دقیق، منصفانه و مبتنی‌بر واقعیت‌های موجود باشد  (جودکی چگنی، 1400: 105). بی‌طرفی حسابرسی داخلی، تعارض منافع و فشارهای سیاسی یا سازمانی را به حداقل می‌رساند. طوری‌که، حسابرسان قادر خواهند بود شواهد را بدون جانبداری بررسی کنند و یافته‌های خودرا شفاف و قابل‌اعتماد ارائه دهند. عینیت به‌عنوان یک اصل اخلاقی و حرفه‌ای در استانداردهای بین‌المللی حسابرسی داخلی به رسمیت شناخته شده است. رعایت این اصل موجب تقویت استقلال سازمانی و ایجاد یکپارچگی در عملکرد حسابرسی می‌شود (تورانی، تکه، 1401: 5). با تقویت عینیت، کیفیت گزارش‌های حسابرسی داخلی افزایش یافته و این امر زمینه‌ساز تصمیم‌گیری‌های آگاهانه و ارتقای شفافیت عملکردی نهادهای دولتی خواهد بود.

 

- تأثیر عینیت بر گزارش‌دهی

گزارش‌دهی حسابرسی داخلی از مهمترین ابزارهای شفاف‌سازی عملکرد سازمان‌ها به‌شمار می‌آید. این گزارش‌ها باید برمبنای داده‌های واقعی و بی‌طرفانه تهیه شوند تا مورداعتماد ذی‌نفعان باشند (ولی‌زاده لاریجانی، خدایی، 1400: 6-3). عینیت در فرایند گزارش‌دهی موجب می‌شود یافته‌ها دقیق‌تر و کمتر تحت‌تأثیر سوگیری‌های فردی یا فشارهای بیرونی قرار گیرد. درنتیجه، تصمیم‌گیران می‌توانند باتکیه‌بر اطلاعات معتبر، اقداماتی مؤثرتر و مسئولانه‌تر اتخاذ کنند. گزارش‌دهی عینی و بی‌طرفانه همچنین به شناسایی نقاط ضعف و فرصت‌های بهبود در عملکرد نهادهای دولتی کمک می‌کند. این موضوع باعث می‌شود اقدامات اصلاحی مبتنی‌بر واقعیت‌های موجود و نیازهای واقعی جامعه باشد (آهنگری، غلامی‌زارع، 1403: 5-2). تقویت عینیت در گزارش‌دهی نه‌تنها باعث شفافیت بیشتر می‌شود، بلکه نقش مهمی در ایجاد اعتماد عمومی و مشروعیت عملکرد دولت ایفاء می‌کند.

 

- حسابرسی داخلی و اعتماد عمومی

اعتماد عمومی یکی‌از اساسی‌ترین سرمایه‌های اجتماعی نهادهای دولتی به‌شمار می‌آید و بدون آن، اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های عمومی با دشواری‌های زیادی مواجه خواهد شد (زیوری کامران، فخاری، 1398: 82). حسابرسی داخلی به‌عنوان ابزار کنترل درون‌سازمانی، می‌تواند با شفاف‌سازی عملکرد مالی و عملیاتی، به شکل‌گیری اعتماد عمومی کمک کند. نتایج این نوع حسابرسی، به جامعه اطمینان می‌دهد که منابع عمومی به‌درستی مدیریت می‌شوند. زمانی‌که حسابرسی داخلی برپایۀ عینیت و بی‌طرفی انجام شود، یافته‌های آن معتبرتر بوده و قابلیت اتکای بیشتری خواهند داشت. این موضوع موجب افزایش اعتماد ذی‌نفعان به عملکرد نهادها می‌شود (جابرانصاری، نجف‌بیگی، الوانی، 1395: 12). بنابراین، ایجاد محیطی که در آن حسابرسی داخلی بتواند بدون فشار و جانبداری فعالیت کند، لازمۀ تقویت سرمایۀ اجتماعی و ارتقای مسئولیت‌پذیری نهادهای دولتی خواهد بود.

 

برپایۀ (جدول 1)، می‌توان تحلیل خلاصه‌ای از مفاهیم موردبررسی در پژوهش را به‌عنوان شالودۀ نظری برای تحلیل بخش‌های بعد درنظر داشت. 

 

جدول 1. تدقیق و تحلیل ادبیات و مبانی‌نظری-(مأخذ: نگارنده، 1404)

موضوع	شرح مفاهیم	چارچوب حکمرانی و حسابرسی	پیامدها
شفافیت و مسئولیت‌پذیری در نهادهای دولتی	شفافیت: دسترسی به اطلاعات عمومی و ارزیابی عملکرد دولت. مسئولیت‌پذیری: پاسخ‌گویی اجتماعی نهادهای دولتی در قبال جامعه.	بهبود مشروعیت نهادها، جلوگیری از فساد و ناکارآمدی، تقویت اعتماد عمومی.	ارتقای کیفیت خدمات عمومی، افزایش کارآمدی و پاسخ‌گویی.
عینیت در حسابرسی داخلی	استقلال حرفه‌ای در فرایند ارزیابی و گزارش‌دهی، رعایت استانداردهای اخلاقی و حرفه‌ای بین‌المللی.	ایجاد استقلال سازمانی، یکپارچگی در عملکرد حسابرسی، کاهش تعارض منافع.	بهبود کیفیت گزارش‌های حسابرسی، شفافیت عملکردی بیشتر.
تأثیر عینیت بر گزارش‌دهی	تهیۀ گزارش‌های مبتنی‌بر داده‌های واقعی، بی‌طرفانه و قابل‌اعتماد.	افزایش اعتبار و دقت گزارش‌ها، تقویت تصمیم‌گیری‌های مسئولانه و آگاهانه.	شناسایی دقیق نقاط ضعف و فرصت‌ها، اعتماد بیشتر ذی‌نفعان.
حسابرسی داخلی و اعتماد عمومی	نقش حسابرسی داخلی در شفاف‌سازی و کنترل عملکرد مالی و عملیاتی سازمان.	اطمینان‌بخشی به ذی‌نفعان، افزایش شفافیت و مشروعیت عملکرد نهادها.	تقویت سرمایه اجتماعی و پذیرش عمومی، ارتقای مسئولیت‌پذیری.

- چارچوب‌های نظری مرتبط

چارچوب‌های نظری ارائه‌شده برپایۀ (جدول 2)، با بهره‌گیری از دیدگاه‌های نظریه‌پردازان حوزۀ حسابرسی و حکمرانی عمومی طراحی شده است (خان‌محمدی، خداپرست، 1401: 86-63). این چشم‌انداز به‌بررسی نقش عینیت، شفافیت و مسئولیت‌پذیری در بهبود عملکرد و ارتقای اعتماد عمومی در نهادهای دولتی می‌پردازند.

 

جدول 2. مناظر صاحب‌اندیشان حوزه‌های مرتبط‌با پژوهش-(مأخذ: جمع‌آوری‌شده توسط نگارنده، 1404)

ردیف	نظریه‌پرداز	چشم‌انداز
1	رابرت آگریس1	وی بر اهمیت عینیت در حسابرسی داخلی به‌عنوان یکی‌از اصول اساسی اخلاقی تأکید کرده و معتقد است رعایت این اصل، به بهبود عملکرد و کاهش فساد در سازمان‌ها منجر می‌شود.
2	لری سویر2	به‌عنوان پدر حسابرسی داخلی مدرن، بر نقش عینیت و استقلال حسابرسان در افزایش کیفیت حسابرسی و اعتماد عمومی تأکید کرده است.
3	لوئیس آلفرد کوزر3	او در نظریۀ تضاد، بر اهمیت استقلال و شفافیت در کاهش تعارض منافع و افزایش مشروعیت سازمان‌ها تأکید می‌کند.
4	جان اوکانل4	او در مطالعات خود عینیت را یکی‌از ارکان اساسی حسابرسی داخلی معرفی کرده و بر ضرورت آن برای بهبود تصمیم‌گیری‌های مدیریتی تأکید می‌کند
5	آلن پیرسون5	وی در پژوهش‌های خود بر رابطۀ میان عینیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در نهادهای عمومی تأکید کرده و آن‌را شرط تحقق پاسخ‌گویی اثربخش می‌داند.
6	متیو باروز6	او با بررسی سازوکارهای نظارتی در نهادهای دولتی، عینیت را عاملی مؤثر در بهبود شفافیت و ارتقای عملکرد معرفی می‌کند.
7	ادوارد فریمن7	نظریه‌پرداز ذی‌نفعان، عینیت در گزارش‌دهی و حسابرسی را ازمنظر پاسخ‌گویی به تمامی ذی‌نفعان و تحقق مسئولیت اجتماعی موردتوجه قرار می‌دهد.

 

مواد و روش‌تحقیق

روش‌تحقیق این پژوهش توصیفی-تحلیلی است و از شیوه‌های کتابخانه‌ای و تحلیل محتوای اسناد برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است برپایۀ (شکل 1). با مرور منابع علمی و بررسی مستندات موجود، تلاش شده است تا نقش عینیت حسابرسی داخلی در ارتقای شفافیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در نهادهای دولتی شناسایی و تحلیل گردد. تجزیه‌وتحلیل یافته‌ها نیز به‌صورت کیفی انجام شده و تمرکزبر تبیین روابط مفهومی و سازوکارهای مؤثر دراین زمینه بوده است.

 

شکل 1. فرایند روش‌تحقیق-(مأخذ: نگارنده، 1404)

 

بحث و یافته‌های تحقیق

- گسترۀ واکاوی

- تأثیر عینیت بر شفافیت مالی

عینیت حسابرسی داخلی به‌عنوان یک رویکرد مستقل و بی‌طرف، با حذف یا کاهش تعارض منافع در نظام‌های دولتی، شفافیت مالی را بهبود می‌بخشد. این رویکرد باعث شناسایی نقاط ضعف در ثبت و گزارش مالی می‌شود. فرایندهای نظارتی و حسابرسی شفاف، به تصمیم‌گیرندگان امکان می‌دهد تا بااتکاء‌به داده‌های واقعی و بدون سوگیری، عملکرد مالی خودرا به‌طور دقیق و جامع ارزیابی کنند. ازمنظر پاسخ‌گویی، عینیت موجب می‌شود اطلاعات مالی به‌طور صادقانه و بدون دستکاری به ذی‌نفعان ارائه شود که این امر مشروعیت تصمیم‌های مالی را تقویت می‌کند. درمجموع، عینیت حسابرسی داخلی سبب ارتقای استانداردهای گزارشدهی مالی در نهادهای دولتی شده و موجب تقویت اعتماد عمومی به اطلاعات منتشرشده خواهد شد.

 

- نقش عینیت در بهبود مسئولیت‌پذیری اجتماعی

عینیت حسابرسی داخلی به‌عنوان ضامن بی‌طرفی و استقلال، سازمان‌ها را وادار به پاسخ‌گویی به نیازهای اجتماعی و محیطی می‌کند. این رویکرد با شناسایی کاستی‌ها و ناکارآمدی‌ها در تعهدات اجتماعی، باعث می‌شود مدیران دولتی به‌طور جدی درراستای مسئولیت‌پذیری اجتماعی گام بردارند. بهبود مسئولیت‌پذیری اجتماعی ازطریق حسابرسی داخلی عینی، به کاهش فساد اداری و ارتقای رضایت شهروندان منجر خواهد شد. پس، نتیجۀ کلی این است‌که عینیت به‌عنوان ستون شفافیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی، اعتماد و مشارکت جامعه را در ادارۀ نهادهای دولتی تقویت می‌کند.

 

- ارتباط عینیت با ارتقای اعتماد عمومی

عینیت حسابرسی داخلی باعث می‌شود اطلاعات به‌طور بی‌طرفانه و دقیق ارائه شود که این امر مستقیماً بر ادراک و اعتماد عمومی تأثیر می‌گذارد. وقتی جامعه مطمئن باشد که تصمیمات برمبنای داده‌های واقعی گرفته می‌شوند، اعتماد عمومی به دستگاه‌های دولتی افزایش می‌یابد. این اعتماد عمومی به‌عنوان یک سرمایۀ اجتماعی، موجب تسهیل فرایندهای حکمرانی و همکاری شهروندان با نهادها خواهد شد. درنهایت، عینیت حسابرسی داخلی با شفاف‌سازی اطلاعات، اعتماد عمومی را به‌عنوان یک شاخص کلیدی پایداری سازمانی تقویت می‌کند.

 

- عینیت و بهبود تصمیم‌گیری در سطوح مدیریتی

عینیت حسابرسی داخلی، زمینه‌ای را فراهم می‌کند که مدیران با اطلاعات دقیق و شفاف تصمیم‌گیری کنند. تصمیم‌گیری در سایۀ داده‌های عینی، موجب کاهش ریسک‌های مدیریتی و بهبود اثربخشی سیاست‌های دولتی خواهد شد. این مسئله همچنین باعث تقویت پاسخ‌گویی مدیران دربرابر ذی‌نفعان و نهادهای نظارتی می‌شود. بدین‌سان، عینیت حسابرسی داخلی ابزاری کلیدی برای تصمیم‌گیری هوشمندانه و شفاف در سازمان‌های دولتی به‌شمار می‌رود.

 

- تحلیل داده‌ها

درراستای بررسی نقش عینیت حسابرسی داخلی بر بهبود فرایندهای مالی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در سازمان‌های دولتی و عمومی، پژوهش حاضر به واکاوی چهار بُعد اصلی این مفهوم پرداخته است. برای تبیین دقیق‌تر این ابعاد و جایگاه و وزن هریک در شاخص کلی پژوهش، با ارائۀ جداولی تدقیق گردید. طوری‌که برپایۀ (جدول 3)، ارزیابی تحلیلی هر بُعد به‌طور جداگانه مشخص شد و برپایۀ (جدول 4)، مقایسه و تحلیل تطبیقی یافته‌ها صورت گرفت. 

 

جدول 3. ارزیبابی تطبیقی موضوعات پژوهشی بادرنظرداشت درصد امتیازدهی از 100-(مأخذ: یافته‌های پژوهشی، 1404)

ردیف	بُعد مور بررسی	میزان تأثیر برحسب (درصد)	میزان اهمی  برحسب (درصد)	نتیجۀ نهایی  برحسب (درصد)
1	تأثیر عینیت بر شفافیت مالی	88	90	89
2	نقش عینیت در بهبود مسئولیت‌پذیری اجتماعی	85	87	86
3	ارتباط عینیت با ارتقای اعتماد عمومی	82	85	5/83
4	عینیت و بهبود تصمیم‌گیری در سطوح مدیریتی	80	83	5/81

 

همان‌طور که در (جدول 3)، مشاهده می‌شود، بعد «تأثیر عینیت بر شفافیت مالی»؛ بالاترین میزان اثرگذاری و اهمیت را (به‌طور میانگین با تبیین 89درصد)، دارد و تأکیدبر ضرورت حفظ استقلال حسابرسی درراستای کاهش تعارض منافع مالی را نشان می‌دهد. در رتبه‌های بعدی، «نقش عینیت در بهبود مسئولیت‌پذیری اجتماعی»؛ (با تبیین 86درصد)، «ارتباط عینیت با ارتقای اعتماد عمومی»؛ (با تبیین 5/83درصد)، و «عینیت و بهبود تصمیمگیری در سطوح مدیریتی»؛ (با تبیین 5/81درصد)، قرار دارند. این اعداد بیانگر یک رابطۀ مثبت و مستقیم میان عینیت و بهبود عملکرد سازمانی و اجتماعی است.

جدول 4. تطبیقی ابعاد پژوهش با شاخص کلی-(مأخذ: یافته‌های پژوهشی، 1404)

بُعد مورد بررسی	امتیاز کل  برحسب (درصد)	سهم از شاخص کلی  برحسب (درصد)	رتبۀ نهایی
تأثیر عینیت بر شفافیت مالی	89%	26%	1
نقش عینیت در بهبود مسئولیت‌پذیری اجتماعی	86%	25%	2
ارتباط عینیت با ارتقای اعتماد عمومی	5/83%	24%	3
عینیت و بهبود تصمیم‌گیری مدیریتی	5/81%	23%	4
جمع	340%	100%	-

 

(جدول 4)، با تبیین تطبیقی، با جمع کل 340درصد (مجموع چهار بُعد)، شاخص کلی به‌عنوان 100درصد نرمال‌سازی شده است. هر بُعد سهم خودرا از این شاخص نهایی دارد: «تأثیر عینیت بر شفافیت مالی»؛ (با تبیین 26درصد)، بیشترین سهم را به‌خود اختصاص داده است. «نقش عینیت در بهبود مسئولیت‌پذیری اجتماعی»؛ (با تبیین 25درصد)، «ارتباط عینیت با ارتقای اعتماد عمومی»؛ (با تبیین 24درصد)، «عینیت و بهبود تصمیم‌گیری مدیریتی»؛ (با تبیین 23درصد).

باتمرکزبر جداول موردواکاوی می‌توان اذعان داشت‌که عینیت در حسابرسی داخلی و بیرونی نه‌تنها باعث شفافیت مالی می‌شود بلکه در بهبود تصمیم‌گیری مدیریتی، افزایش اعتماد عمومی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی نیز اثرگذار است. درنتیجه برپایۀ (نمودار 1)، عملکردهای بصری موردبررسی پژوهش را می‌توان بابهره‌گیری از برنامۀ پایتون ارائه داد.

 

نمودار 1. تأثیر عینیت حسابرسی داخلی بر موضوعات محور پژوهشی-(مأخذ: یافته‌های پژوهشی، 1404)

نتیجه‌گیری و ارائۀ پیشنهادها

این پژوهش به واکاوی ژرف به‌بررسی تأثیر عینیت حسابرسی داخلی بر بهبود شفافیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در نهادهای دولتی، پرداخته است. یافته‌ها نشان می‌دهد که عینیت در حسابرسی داخلی، به‌عنوان یک اصل اساسی، نقش کلیدی در ارتقای عملکرد سازمانی و اعتماد عمومی ایفاء می‌کند. اولاً؛ عینیت حسابرسی داخلی با کاهش تعارض منافع و تقویت استقلال تصمیم‌گیری، به افزایش شفافیت مالی و عملیاتی در نهادهای دولتی منجر می‌شود. این امر نه‌تنها زمینه‌ساز کاهش فساد و سوءمدیریت است، بلکه امکان ارزیابی دقیق‌تر عملکرد سازمان‌ها را برای ذی‌نفعان فراهم می‌کند. ثانیاً؛ تقویت عینیت در حسابرسی داخلی، مسئولیت‌پذیری اجتماعی نهادهای دولتی را بهبود می‌بخشد. با ارائۀ گزارش‌های بی‌طرفانه و مبتنی‌بر واقعیت، سازمان‌ها می‌توانند پاسخ‌گویی خودرا در قبال جامعه و محیط‌زیست افزایش دهند، که این موضوع به مشروعیت و اعتبار آن‌ها می‌افزاید. ثالثاً؛ ارتباط مثبت و معناداری بین عینیت حسابرسی داخلی و اعتماد عمومی وجود دارد. زمانی‌که جامعه اطمینان یابد تصمیمات دولتی برمبنای داده‌های عینی و شفاف اتخاذ می‌شوند، سطح اعتمادبه نهادهای دولتی افزایش می‌یابد و این امر به‌عنوان یک سرمایۀ اجتماعی، تسهیل‌کنندۀ حکمرانی مؤثر است. رابعاً؛ عینیت در حسابرسی داخلی تصمیم‌گیری‌های مدیریتی را بهبود می‌بخشد. دسترسی به اطلاعات دقیق و بی‌طرفانه، مدیران را قادر می‌سازد تا سیاست‌ها و برنامه‌های خودرا با اثربخشی بیشتری طراحی و اجرا کنند، که این موضوع به‌نوبۀ خود به ارتقای عملکرد سازمانی می‌انجامد. درنتیجه می‌توان اذعان داشت‌که نهادهای دولتی با اصلاح ساختارهای نظارتی، استقلال واحدهای حسابرسی داخلی را تضمین کنند. همچنین، آموزش مستمر حسابرسان و به‌کارگیری فناوری‌های نوین نظارتی می‌تواند به تقویت عینیت و کاهش خطاهای انسانی کمک کند. در مجموع، عینیت حسابرسی داخلی به‌عنوان یک ابزار کارآمد، می‌تواند در تحقق حکمرانی خوب، شفافیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی نقش به‌سزایی ایفاء کند. توجه‌به این اصل، نه‌تنها عملکرد نهادهای دولتی را بهبود می‌بخشد، بلکه به ایجاد جامعه‌ای مبتنی‌بر اعتماد و مشارکت فعال شهروندان نیز کمک می‌کند.

 

منابع

−       قاسمی‌اسفهلان، لیلا. خباز باویل، صمد. (1399). الگوی شفاف‌سازی عملکرد سازمان‌های دولتی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مدیریت سازمان‌های دولتی، دورۀ 9، شمارۀ 1؛ (پیاپی 33)، 122-107.

−       امیری، مرجان. (1404). تأثیر عدم شفافیت مالی بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی و عملکرد مالی شرکت. فصلنامۀ علمی‌تخصصی-رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، دورۀ 9، شمارۀ 32، 417-404.

−       آهنگری، مهناز. غلامی‌زارع، مهدی. (1403). بررسی رابطۀ حاکمیت شرکتی بر عملکرد مالی شرکت بادرنظرگرفتن نقش تعدیل‌گر کیفیت حسابرسی. سومین کنفرانس بین‌المللی آزمایشگاه مدیریت و رویکردهای نوآورانه در مدیریت و اقتصاد، تهران-ایران، 22-1.

−       پروین، خیراله. فیروزی، مهدیه. (1401). شفافیت در امور عمومی به‌مثابۀ راهکار جلب اعتماد عمومی باتأکیدبر نظام حقوقی ایران. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 51، شمارۀ 2، 616-597.

−       تورانی، عدنان. تکه، عطا. (1401). بررسی رابطۀ بین اخلاق و عینیت با شفافیت و ایفای مسئولیت پاسخ‌گویی حسابرسان داخلی. هفتمین همایش ملی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری ایران، تهران-ایران، 15-1.

−       جابرانصاری، محمدرضا. نجف‌بیگی، رضا. الوانی، سیدمهدی. (1395). عوامل زمینه‌ای مؤثر بر اعتماد عمومی به سازمان‌های دولتی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، دورۀ 8، شمارۀ 8، 124-11.

−       جودکی چگنی، زهرا. (1400). عینیت‌گرایی در حسابداری. فصلنامۀ علمی-چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، دورۀ 4، شمارۀ 8، 112-98.

−       خان‌محمدی، هادی. خداپرست، عباس. (1401). نظریۀ حکمرانی از منظر اندیشمندان. چاپ‌اول، تهران: انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی تهران.

−       رستمی، امین. ودیعی، محمدحسین. باقرپور ولاشانی، محمدعلی. (1399). طراحی مدل و اولویت‌بندی ابعاد شایستگی مدیران‌ حسابرسی داخلی: رویکرد ترکیبی. دوفصلنامۀ علمی‌پژوهشی-حسابداری ارزشی و رفتاری، دورۀ 5، شمارۀ 9، 267-225.

−       رئوفی‌مرام، ناجی. امیرنژاد، قنبر. مکوندی، فواد. چناری، وحید. (1400). طراحی الگوی اخلاق‌مداری و مسئولیت‌پذیری اجتماعی با رویکرد توسعۀ پایدار. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-اخلاق در علوم و فنّاوری، دورۀ 16، شمارۀ 4، 165-155.

−       زیوری کامران، محمدجعفر. فخاری، حسین. (1398). تبیین الگوی حسابرسی داخلی اثربخش از منظر ذی‌نفعان. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات تجربی حسابداری مالی، دورۀ 16، شمارۀ 64، 111-81.

−       صالحی، تابنده. (1395). رابطۀ اخلاق حرفه‌ای حسابرس و کیفیت حسابرسی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-اخلاق در علوم و فنّاوری، دورۀ 11، شمارۀ 3، 86-77.

−       گنجی، حمیدرضا. جهاندوست مرغوب، مهران. (1402). رابطۀ بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و اهرم مالی شرکت. فصلنامۀ علمی‌تخصصی-تحقیقات حسابداری و حسابرسی، دورۀ 15، شمارۀ 59، 140-121.

−       مشایخ، شهناز. پارسایی، منا. کرانی، اکرم. (1400). رابطۀ بین مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها با کیفیت اطلاعات حسابداری و گزارش حسابرس. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، دورۀ 13، شمارۀ 51، 64-41.

−       ولی‌زاده لاریجانی، اعظم. خدایی، مونا. (1400). اثر تعدیل‌کنندۀ کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی بر رابطۀ بین کیفیت حاکمیت شرکتی و عملکرد شرکت. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، دورۀ 13، شمارۀ 53، 22-1.

−       Abdelrahim, Ayman. Al-Malkawi, Husam-Aldin N. (2022). The Influential Factors Of Internal Audit Effectiveness: A Conceptual Model. International Journal Of Financial Studies, 10(3): 1-23.

−       Georgiou, Omiros. (2024). The Politics Of Prudence In Accounting Standards. Accounting. Journal Of Organizations And Society, 113(101571): 1-24.

−       Harrison, Teresa M. Sigit Sayogo, Djoko. (2014). Transparency, Participation, And Accountability Practices In Open Government: A Comparative Study. Journal Of Government Information Quarterly, 31(4): 513-525.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

[1]  Robert Agris

[2]  Larry Sawyer

[3]  Lewis A. Coser

[4]  John O’Connell

[5]  Alan Pearson

[6]  Matthew Barrows

[7]  Edward Freeman