ارائۀ الگوی مفهومی گزارشگری مسئولیت اجتماعی شرکتها با رویکرد توسعۀ پایدار
محورهای موضوعی : توسعهمهدی محبعلیپور 1 , حیدر محمدزادهسالطه 2 * , اکبر کنعانی 3 , علیاکبر نونهالنهر 4
1 - گروه حسابداری، واحد مرند، دانشگاه آزاداسلامی، مرند، ایران.
2 - گروه حسابداری، واحد مرند، دانشگاه آزاداسلامی، مرند، ایران.
3 - گروه حسابداری، واحد مرند، دانشگاه آزاداسلامی، مرند، ایران.
4 - گروه حسابداری، واحد بستانآباد، دانشگاه آزاداسلامی، بستانآباد، ایران.
کلید واژه: گزارشگری, مسئولیت اجتماعی, شرکت, توسعۀ پایدار.,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش شناسایی و تبیین عوامل کلیدی مؤثر بر گزارشگری مسئولیت اجتماعی شرکتها و ارائۀ الگویی مفهومی با رویکرد توسعۀ پایدار است. بسیاری از شرکتها با تمرکز صرف بر توسعۀ اقتصادی و اهداف مالی، از تعهدات اجتماعی غافل میشوند؛ مسئلهای که دستیابی به پایداری سازمانی را با چالش جدی مواجه میسازد. فقدان شناخت جامع نسبتبه عوامل اثرگذار و نبود چارچوب مفهومی کارآمد، از مهمترین دلایل این کمتوجهی محسوب میشود. روشتحقیق بهصورت ترکیبی است. در بخش کیفی، دادهها از طریق مصاحبۀ نیمهساختاریافته با صاحبنظران و کارشناسان حسابداری رسمی گردآوری و پساز 11مصاحبه اشباعنظری حاصل شد. دادههای کیفی با روش گراندد تئوری کدگذاری و تحلیل گردید. در بخش کمی، نیز 384پرسشنامه بهصورت تصادفی ساده میان کارکنان سازمانهای حسابداری توزیع شد و دادهها بااستفادهاز نرمافزار SmartPLS موردتحلیل قرار گرفت. یافتهها نشان داد که 12مقولۀ اصلی در شکلگیری گزارشگری مسئولیت اجتماعی نقش دارند و میتوانند ابعاد گوناگون از الزامات حرفهای و ساختاری تا فشارهای محیطی و بازار سرمایه را دربرگیرند. نتایج پژوهش بیانگر آن استکه این عوامل میتوانند انگیزهها و دلایل اصلی گرایش سازمانها به گزارشگری مسئولیت اجتماعی را تبیین کنند. همچنین الگوی مفهومی ارائهشده نشان میدهد که پیادهسازی این رویکرد، علاوهبر پاسخگویی به الزامات محیطی، زمینهساز تحقق اهداف توسعۀ پایدار و ارتقای مشروعیت و پاسخگویی سازمانی خواهد بود.
This study aims to identify and elucidate the key factors influencing corporate social responsibility (CSR) reporting and to develop a conceptual model based on a sustainable development approach. Many companies, by focusing solely on economic growth and financial objectives, neglect their social responsibilities—a problem that poses significant challenges to organizational sustainability. A lack of comprehensive understanding of influencing factors and the absence of an effective conceptual framework are among the main reasons for this neglect. This research employs a mixed-methods approach. In the qualitative phase, data were collected through semi-structured interviews with experts and certified public accountants, and theoretical saturation was achieved after 11 interviews. The qualitative data were coded and analyzed using grounded theory. In the quantitative phase, 384 questionnaires were randomly distributed among employees of accounting organizations, and the data were analyzed using SmartPLS software. The findings revealed 12 main categories that shape CSR reporting, encompassing various dimensions from professional and structural requirements to environmental and capital market pressures. The results indicate that these factors can explain the motivations and primary drivers for organizations’ engagement in CSR reporting. Furthermore, the proposed conceptual model demonstrates that implementing this approach not only addresses environmental obligations but also facilitates the achievement of sustainable development goals while enhancing organizational legitimacy and accountability.