شناسایی و تبیین ابعاد و شاخص‌های امنیت شغلی کارگران؛ مطالعه‌ای ترکیبی با رویکرد اکتشافی
محورهای موضوعی : مسائل اجتماعی ایران
منصوره نظری‌تنها
1
,
عالیه شکربیگی
2
*
,
علی پژهان
3
1 - گروه جامعه‌شناسی، واحد تهران‌مرکزی، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران.
2 - گروه جامعه‌شناسی، واحد تهران‌مرکزی، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران.
3 - گروه جمعیت‌شناسی، واحد تهران‌مرکزی، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران.
کلید واژه: شاخص‌های امنیت, امنیت شغلی, شرایط شغلی کارگران, شستا.,
چکیده مقاله :
باتوجه‌به تغییرات اخیر فناوری، اقتصادی و سیاسی، ناامنی شغلی به‌یک نگرانی روبه رشد و موضوعی مهم در حوزه‌های دانشگاهی و مباحث عمومی تبدیل شده است. مطالعۀ حاضر باهدف شناسایی و تبیین ابعاد و شاخص‌های امنیت شغلی در میان کارگران انجام شده است. این پژوهش با رویکرد آمیخته اکتشافی متوالی، شامل مراحل کیفی و کمی، انجام گرفته است. در بخش کیفی، پژوهشگر بااستفاده‌از تحلیل مضمون و مرور ادبیات، مدل مفهومی اولیه را طراحی کرد. سپس ازطریق انجام مصاحبه‌های عمیق با ۱۵نفر از خبرگان دانشگاهی و اجرایی، مدل مفهومی نهایی شامل ۳بُعد، ۸مؤلفه و ۳۳شاخص تدوین شد. در بخش کمی، شاخص‌های مدل ازطریق تحلیل عاملی اکتشافی و تأئیدی موردارزیابی قرار گرفت. جامعۀ آماری شامل ۳۸۴نفر از کارگران وابسته‌به شرکت سرمایه‌گذاری تأمین‌اجتماعی (شستا)، در تهران بود. نتایج این پژوهش منجربه اعتبارسنجی و عملیاتی‌سازی یک مدل چندبعدی برای ارزیابی امنیت شغلی شد که در 3سطح خرد، میانه و کلان دسته‌بندی گردید. این مدل می‌تواند به‌عنوان مبنایی ارزشمند برای سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی راهبردی و بهبود شرایط شغلی کارگران در سازمان‌های دولتی و خصوصی مورداستفاده قرار گیرد.
In light of recent technological, economic, and political transformations, job insecurity has emerged as a growing concern and a key issue in both academic research and public discourse. This study aims to identify and explain the dimensions and indicators of job security among workers. Employing a sequential exploratory mixed-methods approach, the research was conducted in two phases: qualitative and quantitative. In the qualitative phase, thematic analysis and literature review were used to develop an initial conceptual model. Subsequently, in-depth interviews with 15 academic and executive experts led to the final model, comprising 3 dimensions, 8 components, and 33 indicators. In the quantitative phase, these indicators were assessed through exploratory and confirmatory factor analyses. The statistical population consisted of 384 workers affiliated with the Social Security Investment Company (SSIC or "Shasta") in Tehran. The findings validated and operationalized a multidimensional model for evaluating job security, structured across micro, meso, and macro levels. This model offers a valuable framework for policymaking, strategic planning, and improving employment conditions in both public and private sector organizations.
احمدی، رودابه. موسوی، زهره. نوری، ابوالقاسم. (1401). شناسایی و تبیین ابعاد شایستگی‌های شغلی کارکنان حراست دانشگاه اصفهان. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات روان‌شناسی صنعتی و سازمانی، دورۀ 9، شمارۀ 1، 42-27.
اشتراوس، انسلم‌ال. کوربین، جولیت. (1395). مبانی پژوهش کیفی فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای. ترجمۀ: ابراهیم افشار، چاپ‌پنجم، تهران: انتشارات نشر نی.
آرزمجو، هانیه. رحمان‌سرشت، حسین. ناصحی‌فر، وحید. (1393). الگوی یکپارچۀ پذیرش تغییرات با روش ترکیبی-اکتشافی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، دورۀ 13، شمارۀ 19، 86-67.
بازرگان، عباس. (1400). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته: رویکردهای متداول در علوم رفتاری. چاپ‌دوازدهم، تهران: انتشارات کتاب دیدآور (دیدار).
حسن‌پور، اکبر. جعفری‌نیا، سعید. وکیلی، یوسف. قلعه‌بانی، احسان. (1402). شناسایی و رتبه‌بندی ابعاد و مؤلفه‌های تجربیات کارکنان: رویکرد فراترکیب و دلفی فازی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-علوم مدیریت ایران، دورۀ 18، شمارۀ 69، 26-1.
خرسند موقر، نسترن. هاشمی، سیدمحمد. محبی، محسن. ابدی، سعیدرضا. (1401). مفهوم امنیت شغلی در قراردادهای کار با جنبۀ مستمر و مدت موقت، با نگاهی به آرای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-دانش حقوق عمومی، دورۀ 11، شمارۀ 37، 56-30.
صفرلو، شیرزاد. وظیفه، زهرا. قاسمی، محمد. کشته‌گر، عبدالعلی. (1403). چارچوب انگیزشی نگهداشت نیروی انسانی متخصص: رویکرد فراترکیب. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات منابع‌انسانی، دورۀ 14، شمارۀ 3، 179-148.
قائمی، فاطمه. حسنی، محمد. خان‌محمدی، محمدحامد. (1401). ارائۀ مدل جامع بعد اقتصادی کیفیت زندگی به‌روش نظریه‌پردازی زمینۀ بنیان. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی- اقتصاد مالی، دورۀ 16، شمارۀ 58، 46-23.
کاوند، ندا. دانشور عامری، الناز. (1400). انگیزۀ خدمت عمومی انگیزه‌ای پویا در سازمان‌های دولتی: بررسی موانع و چالش‌ها. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات رفتاری در مدیریت، دورۀ 12، شمارۀ 27، 62-45.
كيخا، عالمه. (1400). نقش رهبري حكمت‌محور بر انگيزۀ خدمت عمومي كاركنان با ميانجي‌گري متغيرهاي مبادله رهبر-پيرو و هويت‌يابي سازمان. فصلنامه علمی‌پژوهشی-پژوهش‌هاي مديريت عمومي، دورۀ 14، شمارۀ 51، 252-225.
محمدی، مصطفی. اسدی، اسماعیل. دانشفرد، کرم‌اله. (1401). شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های توازن زندگی-کار با رویکرد سبک زندگی ایرانی-اسلامی. دوفصلنامۀ علمی‌پژوهشی-پژوهش‌نامۀ سبک زندگی، دورۀ 8، شمارۀ 2؛ (پیاپی 15)، 153-121.
Cascio, Wayne F. Montealegre, Ramiro. (2016). How Technology Is Changing Work And Organizations. Annual Review Of Organizational Psychology And Organizational Behavior, 3(1): 349-375.
Corbin, Juliet. Straus, Anselm.(2015). Basics Of Qualitative Research: Techniques And Procedures For Developing Grounded Theory. SAGE.
Greenhalgh, Leonard. Rosenblatt, Zehava. (2010). Evolution Of Research On Job Insecurity. International Studies Of Management And Organization Journal, 40(1): 6-19.
Hassan, Sobia. Ansari, Nighat. Rehman, Ali. (2022). An Exploratory Study Of Workplace Spirituality And Employee Well-Being Affecting Public Service Motivation: An Institutional Perspective. Qualitative Research Journal, 22(2): 209-235.
Klandermans, Bert. Klein Hesselink, John. Van Vuuren, Tinka. (2010). Employment Status And Job Insecurity: On The Subjective Appraisal Of An Objective Status. Journal Of Economic and Industrial Democracy, 31(4): 557-577.
Mustafa, Besim. Lleshi, Samir. (2024). The Impact Of lifelong learning And Investments In Employee Development On Employee Productivity And Performance. Journal Of Multidisciplinary Reviews, 7(8): 1-8.
Ramawickrama, Jayarani. Opatha, Henarath H. D. N. P. Pushpakumari, M.D. (2017). Quality Of Work Life, Job Satisfaction, And The Facets Of The Relationship Between The Two Constructs. Journal Of International Business Research, 10(4): 167-189.
Shen, Yingying. (2024). Artificial Intelligence And The Economy-The Impact Of Artificial Intelligence On The Job Market. Journal Of Advances In Economics Management And Political Sciences, 92(1): 71-74.
Sora, Beatriz. Höge, Thomas. Caballer, Amparo. Peiró, José Maria. (2023). The Construct Of Job Insecurity At Multiple Levels: Implications For Its Conceptualization And Theory Development. International Environmental Research And Public Health Journal, 20(4): 1-30.