تحلیل الگوهای کنش فعالان حزبی در ایران (موردمطالعه احزاب دهه 60 تا 90)

محورهای موضوعی : خانواده

مردان حیدری ¹ , ابوالفضل دلاوری ² , فرح ترکمان ³

1 - دانشجوی دکترای جامعه شناسی سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
2 - استادیار دانشکده علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی
3 - استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

تاریخ دریافت : 1396/04/19 تاریخ پذیرش : 1396/11/25 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: دموکراسی, تحزب, ماکس وبر, الگوی کنش, فعالان حزبی,

چکیده مقاله :

حزب یکی از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه سیاسی و عاملی جهت ثبات و مشارکت سیاسی است. تاریخچه تحزب در جامعه ایرانی، به عصر مشروطه بازمی‌گردد. تأسیس‌ها، انشقاق‌ها و انحلال های پی‌درپی احزاب از مشروطیت تا به امروز، حکایت از وجود مسائل عدیده، پیش روی این پدیده اجتماعی دارد. بیشتر مطالعات موجود در زمینه ی احزاب سیاسی بر عوامل ساختاری و کلان اجتماعی، نظیر ویژگی‌های دولت، مناسبات قدرت و فرهنگ سیاسی تمرکز داشته‌اند و کنش فعالان حزبی کمتر موردبررسی و تحلیل قرارگرفته است. بررسی الگوهای کنش فعالان حزبی در دهه‌های 60 تا 90 خورشیدی، می‌تواند به فهم بهتر ما از آسیب‌های پیش روی این پدیده اجتماعی کمک کند. در این تحقیق با رویکردی متأثر از نظریه کنش ماکس وبر، متون مرتبط با تأثیرگذارترین احزاب در دهه‌های موردنظر بررسی شد. یافته‌های تحقیق نشان می دهد که الگوی کنش فعالان حزبی بیش از آنکه عقلانی (به‌عنوان لازمه فعالیت و تحکیم احزاب) باشد احساسی و سنتی بوده، بنابراین پدیده تحزب دچار چالش‌های اساسی است. دلیل وجود چنین چالش‌هایی، پیش روی کنش فعالان حزبی، موضوعی است که خود تحقیقات مجزایی را می‌طلبد.

چکیده انگلیسی:

Partisan is one of the most important indicators of political development and a factor for political stability and participation. History of partisanship in Iranian society dates back to constitutional era. Establishments, divisions and successive dissolutions of parties from the constitutional era to the date refer to existence of various issues in front of this social phenomenon. Majority of researches in field of political parties are focused on structural factors and macro social as state features, power relations and political culture and party activists action have been less analyzed. Examining the patterns of party activists action in the 60s to 90s solar can help us better understanding of damages in front of this social phenomenon. In this study, with an approach affected by Max Weber's theory of action, relevant texts of the most effective parties in the decades were evaluated. Research results from the study show that party activists action pattern is more emotional and traditional than rational (as required the parties activities and consolidation), therefore the partisan phenomenon is challenged by basic questions. The reason for existence of such challenges in front of party activists is an issue that needs independent investigations by itself.