استناد به قرآن در روایات و تطبیق فقه و حقوق در احکام اسلام

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق

حسن احمدی ¹ , حسین صابری ² , سید محسن جلالی شهری ³

1 - دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران.
2 - استاد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران
3 - استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران.

تاریخ دریافت : 1399/11/19 تاریخ پذیرش : 1400/06/08 تاریخ انتشار : 1400/07/01

کلید واژه: روایات فقهی, استناد, قرآن, منطوق, مفهوم,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر بررسی استناد به قرآن در روایات و تطبیق فقه و حقوق در احکام اسلام می‌باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و منظور از روایات استنادی، آن دسته از روایاتی است که معصومین(ع) در حین بیان مطلب یا بحث و یا در پاسخ به سؤالی از مسائل مختلف به قرآن استناد نموده و شاهد و دلیلی بر مطلب خود، از قرآن آورده‌اند. نتایج نشان داد که دانشمندان شیعه در باب علم معصوم(ع) نظر واحدی ندارند. بلکه گستره اقوال دانشمندان شیعه به گونه‌ای است که دیدگاهی حداقلی که اعتقاد به علم نامحدود ایشان را غلو و کفر دانسته است تا قول حداکثری که این اعتقاد را از اصول شیعه دانسته است، در آن جای می‌گیرد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of the present study is to review referencing the Qur'an in Ahādith (traditions) and the comparison between Fiqh and law in Islamic rules. The method of study is descriptive-analytic; and the referential Ahādith are those traditions in which Imams (AS) have made a reference to the Qur'an and stated a supporting evidence and reason from the that when narrating or discussing a subject or answering to a question about different issues. The results showed that Shi'ite scholars do not have an identical view about the knowledge of infallible Imams (AS) but rather, the spread of their perception is so various from a minimal view that regards the belief in Imam's infinite knowledge to be exaggeration and heresy to a maximal view that maintains this belief is one of the pillars of Shi'ism.  

منابع و مأخذ:

قرآن کریم.

انصاری قرطبی، محمد بن احمد (1364). الجامع الاحکام القرآن. تهران: ناصرخسرو.

بروجردی، حسین (1399ق). جامع احادیث الشیعه. قم: مطبعه العلمیه، ج1.

جعفری، یعقوب (1386). دلالت سیاق و نقش آن در فهم آیات قرآن. ترجمان وحی، 22.

حرّ عاملی، محمد بن حسین (1403ق). الفوائد الطوسیه. قم: چاپخانه علمیه، ج17، 4، 25، 27.

راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). جامع التفاسیر. کویت: دارالدعوه، ج22.

سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر (1993م). تفسیر الدار المنثور فی تفسیر الماثور. تهران: کتابخانه دیجیتال.

صدوق، محمد بن علی (1345ق). من لا یحضره الفقیه.‏ مصحّح على اکبر غفارى. قم: دفتر انتشارات اسلامى‏، ج4.

طوسی (1387). التبیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات المکتبه المرتضویه، ج3،1.

عربشاهی، سید امیر ابوالفتح (1362). تفسیر شاهی او آیات الاحکام. تهران. انتشارات نوید.

عمید زنجانی، عباسعلی (1386). مبانی و روش‌های تفسیر قرآن. در: دانشنامه فقه سیاسی. بی‌جا: بی‌نا.

قطب راوندی، سعید بن هبه‌الله (1351). فقه القرآن. قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، چاپ دوّم.

کاشف شیرازی، محمد شریف (1341). سراج المنیر. قم: انتشارات مولوی.

کلایی، شمس‌الله (1345). نقش سیاق از نگاه علامه فضل‌الله. پژوهش‌های قرآنی، 64، ص 185- 162.

کلینی، یعقوب بن اسحاق (1429‍ق). الکافی. قم: دارالحدیث للطباعه و النشر، ج10، 1.

مقداد، فاضل (1378). کنز العرفان فی فقه القرآن. بی‌جا: انتشارات شرکت چاپ؛ انتشارات سازمان اوقاف و امور خیریه، ج2.

نجفی، محمدحسین (1445ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. قم: جامعة مدرسین، چاپ دوم.