بررسی مبانی فقهی و حقوقی پیوند اعضا بدن انسان

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق

مصطفی عامری سیاهویی ¹ (استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندر عباس، بندر عباس، ایران)
فاروق طولی ² (استادیار، گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان، تاکستان، ایران.)
لیلا امینی ³ (مربی، گروه معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندر عباس، بندر عباس، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/03/13 تاریخ پذیرش : 1398/04/06 تاریخ انتشار : 1398/10/01

کلید واژه: مرگ مغزی, پیوند عضو, اذن میت, وصیت,

چکیده مقاله :

به منظور پیوند اعضاء از انسانی به انسان دیگر، علاوه بر تشخیص وقوع مسلم مرگ مغزی، وصیت بیمار در این خصوص و یا در صورت فقدان وصیت بیمار، موافقت ولی میت امری لازم است. لذا، در صورت عدم تحقق دو شرط اخیر و علی‌رغم تشخیص وقوع مرگ مغزی و حتی توقف نجات جان انسانی بر پیوند اعضاء، به لحاظ قانونی این امر امکان پذیر نمی باشد، در حالی که برخی فقها تکلیف مسئله را در چنین شرایطی معلوم ساخته و معتقدند در صورت توقف نجات جان انسان مسلمانی بر پیوند عضو و در شرایط عدم وصیت، بدون نیاز به کسب موافقت ولی میت، برداشت عضو از بدن مرده مسلمان و پیوند به بیمار نیازمند جایز و بلکه واجب خواهد بود. بررسی مشروعیت پیوند اعضاء به بدن انسان از دیدگاه فقهی و حقوقی محورهای اصلی بحث استدلالی پژوهش حاضر می باشد. با توجه به اهمیت مباحث مربوط به برداشت و پیوند عضو، می توان گفت مهمترین هدف تحقیق و بررسی مبانی فقهی و حقوقی آن ها، هموارسازی رویکرد مثبت و مقبول به دستاوردهای علمی و پزشکی در این زمینه است که در نتیجه، تصویب قوانین کامل تر و دقیق تری در راستای آزادی خرید و فروش و پیوند اعضاء درپی خواهد داشت. در پژوهش حاضر روش توصیفی – تحلیلی، به تبیین مبانی فقهی و حقوقی پیوند اعضاء و مشروعیت برداشت عضو از انسان زنده پرداخته شد.

چکیده انگلیسی:

In order to transplant organs from one human to another, in addition to diagnosing the obvious occurrence of brain death, the patient's will in this regard or in the absence of the patient's will, the consent of the deceased is required. Therefore, if the last two conditions are not met and despite the diagnosis of brain death and even the cessation of saving human life on organ transplantation, this is not legally possible, while some jurists have determined the task in such circumstances and believe in In case of stopping the salvation of a Muslim human life on organ transplantation and in case of no will, without the need to obtain the consent of the deceased, removal of the organ from the dead Muslim body and transplantation to the patient will be permissible and even obligatory.The study of the legitimacy of organ transplantation from the human body from a jurisprudential and legal perspective is the main focus of this research. Given the importance of issues related to organ harvesting and transplantation, it can be said that the most important purpose of research and study of their jurisprudential and legal foundations is to smooth a positive and acceptable approach to scientific and medical achievements in this field, resulting in the adoption of comprehensive laws. It will lead to more accuracy in the freedom of trade and association of members. In this article, we aim to explain the jurisprudential and legal principles of organ transplantation and the legitimacy of organ harvesting from a living human being by collecting information in a descriptive-analytical method.