عقل از منظر چهارده معصوم علیهم السلام
محورهای موضوعی : فلسفه اسلامی
محمدحسین ایراندوست
1
(هیات تحریریه)
مریم موسوی
2
(دانشجو)
کلید واژه: انواع عقل, چهارده معصوم, معانی عقل, عقل,
چکیده مقاله :
اصطلاح عقل یکی از اصطلاحاتی است که در هر علم و بنا بر دیدگاههای مختلف، تعریفی خاص به خود پیدا کرده و تفاوت هایی که در معانی این اصطلاح وجود داشته همواره باعث سوء تفاهم هایی شده است. یکی از این دیدگاه ها، دیدگاه ائمه معصوم(ع) راجع به عقل و جایگاه آن است که در واقع کامل ترین و جامع ترین دیدگاه هاست. روش این مقاله توصیفی – تحلیلی است که با جستجو در منابع دینی گردآوری شده است. دین اسلام برای عقل ارزش زیادی قائل است و حجّیت آن را می پذیرد و برای ایمانی که متکی به عقل نباشد، ارزشی قائل نیست. در دیدگاه امامان معصوم(ع) هم ارزش بسیار زیادی به عقل و معرفت داده شده و در عین حال توصیفاتی که از عقل ارائه شده در تعارض با عقل منفعت جو و خود محور است. در روایات اسلامی از عقل به عنوان پیامبر درونی تعبیر می شود و فقهای شیعه عقل را یکی از ادّله چهارگانه استنباط احکام شرعی به حساب می آورند؛ و علم و تجربه به برکت عقل کارآیی لازم را پیدا می کنند و نقش عمده‌ی عقل در تعدیل غرائز و عواطف و احساسات انسان قابل انکار نیست. روایات منقول در این نوشتار نیز عهده‌دار بیان این حقایقند.
اصطلاح «عقل» یکی از اصطلاحاتی است که در هر علم و بنا بر دیدگاههای مختلف، تعریفی خاص به خود پیدا کرده و تفاوت هایی که در معانی این اصطلاح وجود داشته همواره باعث سوء تفاهم هایی شده است. یکی از این دیدگاه ها، دیدگاه ائمه معصوم(ع) راجع به عقل و جایگاه آن است که در واقع کامل ترین و جامع ترین دیدگاه هاست. روش این مقاله توصیفی – تحلیلی است که با جستجو در منابع دینی گردآوری شده است. دین اسلام برای عقل ارزش زیادی قائل است و حجّیت آن را می پذیرد و برای ایمانی که متکی به عقل نباشد، ارزشی قائل نیست. در دیدگاه امامان معصوم(ع) هم ارزش بسیار زیادی به عقل و معرفت داده شده و در عین حال توصیفاتی که از عقل ارائه شده در تعارض با عقل منفعت جو و خود محور است. در روایات اسلامی از عقل به عنوان پیامبر درونی تعبیر می شود و فقهای شیعه عقل را یکی از ادّله چهارگانه استنباط احکام شرعی به حساب می آورند؛ و علم و تجربه به برکت عقل کارآیی لازم را پیدا می کنند و نقش عمده‌ی عقل در تعدیل غرائز و عواطف و احساسات انسان قابل انکار نیست. روایات منقول در این نوشتار نیز عهده‌دار بیان این حقایقند.