بررسی ومقایسه ماهیت علیت از دیدگاه ملاصدرا وهیوم
محورهای موضوعی : فلسفه اسلامی
زینب درویشی
1
(دانشجو)
محمدحسین ایراندوست
2
(هیئت علمی)
کلید واژه: علیت, تجربه, معلول, ضرورت تجربی,
چکیده مقاله :
اصل علیت که بر اساس آن هر پدیدهای نیاز به علتی دارد، یکی از مسایلی است کمتر فیلسوفی است که پیرامون آن به بحث وبررسی نپرداخته باشد.این مقاله با روش تحلیلی،اسنادی ونقادی وبا هدف بررسی ومقایسه ماهیت علیت از دیدگاه ملاصدرا وهیوم نگاشته شده است.به نظر می رسد،ریشه انکار علیت درمنظرهیوم با مبانی معرفت شناختی او در نگرش به واقعیت‌های خارجی و ذهنی، یعنی اساس تجربی شناخت ارتباط داشت. از دیدگاهملاصدرا، علیت یک اصل فلسفی است که فهم دقیق و عمیق آن تنها از عهده عقل فلسفی بر می آید. و لذا بروز و ظهور آن نیز عمیق‌تر از تجربه، و در جهان عقلانی است. از این رو، تفسیر علیت ازنظرصدرا از سطح مشاهده و استقرا فراتر می‌رود و به یک اصل فلسفی تبدیل می‌گردد که در آن نسبت معلول به علت نوعی نسبت فقر و امکان وجودی است. ملاصدرا با تغییر دیدگاه وجودشناختی، اصل علیت را به نظریه تجلّی بازگرداند. این نظریه را می‌توان رویکردی عرفانی به اصل علیت تلقی کرد.
The principle of causality , according to which any phenomenon requires a cause , One of the less known , the philosopher is not paid to the discussion. This paper describes the analytical methods , with the aim of evaluating and comparing the nature of causality Vnqady documents written hume Sadra. It seems , denial of causality Drmnzrhyvm the epistemological roots in the attitude to foreign and subjective realities , the empirical basis of the relationship was. The hume and asdra , causation is a philosophical principle and deep understanding not only of the philosophical wisdom comes from. Therefore , its appearance is deeper than experience , and the world is rational. Therefore , the interpretation of the observation and induction Aznzrsdra path goes further and becomes a philosophical principle where the effect is possible due to the kind of poverty. Mulla Sadra has ontological principle of causality to the theory of theophany. This theory can be considered mystical approach to causation.
_||_