تحولات مسئولیت مدنی پزشک در قانون جدید مجازات اسلامی (با تأکید بر نقش زیان‌دیده)

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

تاریخ دریافت : 1394/11/11 تاریخ پذیرش : 1394/12/05 تاریخ انتشار : 1395/03/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

چکیده رویکرد قانون جدید مجازات اسلامی در مسؤولیت مدنی پزشک، اھمیت دادن بھ تقصیر پزشکی و قصور وی در امر طبابت می باشد. گاھی ممکن است حادثھ زیان بار بدون تقصیر پزشک و بھ علت تقصیر بیمار واقع شود و گاھی ممکن است ناشی از تقصیر مشترک آن ھا باشد و زیان دیده خود در حادثھ زیان بار نقش داشتھ باشد؛ در این صورت با توجھ بھ اینکھ وی خود در حادثھ زیان بار سھیم است بنابراین موجب رفع مسؤولیت کامل یا نسبی پزشک خواھد بود. تعیین مواردی کھ زیان دیده از نظر حقوقی خود در حادثھ نقش دارد و تاثیر آن در رفع مسؤولیت کامل یا نسبی پزشک بسیار حایز اھمیت است. با توجھ بھ تحولات بھ وجود آمده در قانون مجازات اسلامی، امکان تاثیر زیان دیده بھ طور نسبی فراھم شده است؛ در حالی کھ، بر اساس قانون قبل چنین امکانی وجود نداشت. علاوه بر این در قانون جدید در صورتی کھ ھیچکدام در حادثھ نقش نداشتھ باشند پزشک فاقد مسؤولیت خواھد بود.

منابع و مأخذ:

منابع و مآخذ

الف - منابع حقوقی فارسی

١. اداره وحدت رویھ دیوانعالی کشور، مذاکرات و آراءھیات عمومی دیوانعالی کشورسال، چاپ دوم، نشر دفتر مطالعات و

تحقیقات دیوان عالی کشور. ١٣٨٣

٢. امامی رضوی، سیدحسن، آشنایی با مبانی حاکمیت بالینی، چاپ سوم، نشر تندیس. ١٣٩٠

٣. انصاری مسعود، دانشنامھ حقوق خصوصی، چاپ اول، انتشارات محراب فکر. ١٣٨٤

٤. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، چاپ ھفتم، کتابخانھ گنج دانش. ١٣٧٤

٥. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، چاپ سوم، کتابخانھ گنج دانش. ١٣٨٦

٦. دمیرچی، محمد، قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی، چاپ چھارم، میثاق عدالت. ١٣٧٩

٧. رشدیھ، ھرمز، فرھنگ تشریحی- کاربردی حقوق (فارسی – انگلیسی)، چاپ اول، تھران، انتشارات نوربخش. ١٣٩٠

٨. سماواتی، حشمت الھ، خسارات ناشی از عدم انجام تعھدات قراردادی، چاپ چھارم ،تھران، ناشر خط سوم. ١٣٩٠

٩. صفایی، سید حسین، رحیمی ، حبیب الله، مسؤولیت مدنی، انتشارات سمت. ١٣٩٠

١٠ . عباسلو، بختیار، مسؤولیت مدنی (با نگرش تطبیقی)، تھران، نشر میزان، ١٣٩١

١١ . عباسی، محمود، نقش رضایت در پژوھش ھای علوم پزشکی، تھران، انتشارات حقوقی. ١٣٨٤

١٢ . عباسی، محمود، تحولات مسؤولیت پزشکی، تھران، نشر حقوق. ١٣٥٨

١٣ . عباسی، محمود، مسؤولیت اختصاصی پزشکی، چاپ اول، تھران، انتشارات حقوقی. ١٣٨٢

١٤ . عباسی، محمود، مجموعھ مقالات حقوق پزشکی، جلد دوم، تھران، انتشارات حقوقی. ١٣٧٦

١٥ . عباسی، محمود، مجموعھ مقالات حقوق پزشکی، جلد سوم، تھران، انتشارات حقوقی. ١٣٧٧

١٦ . عباسی، محمود، مجموعھ مقالات حقوق پزشکی، جلدششم، تھران، نشر حقوقی. ١٣٨٣

١٧ . عباسی، محمود، مجموعھ مقالات حقوق پزشکی، جلد ھفتم، تھران، انتشارات حقوقی. ١٣٨٤

١٨ . عباسی، دکتر محمود، مجموعھ مقالات حقوق پزشکی (رضایت در پزشک)، تھران، انتشارات حقوقی. ١٣٨٥

١٩ . عباسی، دکترمحمود، مجموعھ مقالات حقوق پزشکی، جلد اول، تھران، انتشارات حقوقی. ١٣٧٥

٢٠ . غمامی، مجید، قابلیت پیش بینی ضرر در مسؤولیت مدنی، چاپ اول، تھران، شرکت سھامی انتشار. ١٣٨٣

٢١ . کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادھا، جلدسوم، چاپ اول، تھران، بھنشر. ١٣٦٨

٢٢ . کاتوزیان، ناصر، کلیات حقوق، جلداول، تھران، انتشار دانشگاه تھران. ١٣٧٩

٢٣ . کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادھا، جلد اول، چاپ دوم، تھران، بھمن برنا. ١٣٧٢

٢٤ . کاتوزیان، ناصر، الزام ھای خارج از قرارداد، جلداول، چاپ دوم، تھران، دانشگاه تھران. ١٣٧٨

٢٥ . کاتوزیان، ناصر، عقود معین، جلداول، چاپ پنجم، تھران، بھمن برنا. ١٣٧٣

٢٦ . کاتوزیان، ناصر، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، چاپ سیزدھم، تھران، نشر میزان. ١٣٨٥

٢٧ . کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادھا، جلدچھارم، چاپ دوم، بھمن برنا. ١٣٧٦

٢٨ . کاتوزیان، ناصر، مسؤولیت مدنی، جلد دوم، چاپ دوم، دانشگاه تھران. ١٣٧٠

٢٩ . کاھانی، علیرضا، مجموعھ پزشک و قانون، تھران، سازمان پزشکی قانونی تھران. ١٣٧٩

٣٠ . گروه مؤلفین، مجموعھ قوانین و مقررات جرائم و مجازات ھا، چاپ ششم، تھران، انتشارات قوانین و مقررات. ١٣٩٠

٣١ . گودرزی، فرامرز، پزشکی قانونی، جلد اول، چاپ اول، تھران، انتشارات انیشتین. ١٣٨٤

٣٢ . محقق داماد، سید مصطفی، مباحثی از اصول فقھ، جلد نھم ودھم، چاپ ھفتم، اندیشھ ھای نو در علوم اسلامی. ١٣٧٢

٣٣ . محمدی ری شھری، محمد، منتخب میزان الحکمھ، چاپ اول، سازمان چاپ و نشر دارالحدیث. ١٣٨٧

٣٤ . مصطفوی الخمینی، سید روح الله، تحریرالوسیلھ، ترجمھ سیدمحمد باقرموسوی ھمدانی جلدچھارم، چاپ سوم، قم، مؤسسھ

انتشارات دارالعلم . ١٣٩٠

٣٥ . موحد، ضیاء، البتھ واضح و مبرھن است کھ، چاپ سوم، تھران، انتشارات نیلوفر. ١٣٨٩

٣٦ . نعیمی، عمران و ھمکاران، قانون تأمین اجتماعی ھمراه با قوانین و مقررات مرتبط، چاپ اول، انتشارات جنگل. ١٣٩٠

٣٧ . یعقوبی، عبدالھاشم، فرھنگ ھفت ستون، چاپ دوم، انتشارات بھنامی. ١٣٨٤

ب- منابع فقھی - عربی:

١ . حسینی العاملی، سید محمد جواد، مفتاح الکرامھ فی شرح قواعدالعلامھ، جلدششم، مؤسسھ آل البیت.

٢. حلی، ابوالقاسم نجم الدین جعفربن الحسن شرایع الاسلام، جلد چھارم، چاپ اول، نجف، مطبعھ الادب، ١٣٨٩ ه.ق

٣. خویی، سید ابوالقاسم، مبانی تکلمھ المنھاج، جلد دوم.

٤. العوجی، مصطفی، المسؤولیة المدنیة، بیروت، منشورات الحلبی الحقوقیھ. ٢٠٠٤

٥. مصطفوی الخمینی، سید روح الله، تحریرالوسیلھ، ج ٤ ، چ ٣ قم، مؤسسھ انتشارات دارالعلم.

٦. نجفی اصفھانی، شیخ محمد حسن، جواھرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، جلد ٣٧ ، بیروت.

٧. السنھوری، عبدالرزاق، الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید، جلداول، بیروت. ١٤١٧ .ه.ق

ج- پایان نامھ ھا ومقالھ ھا:

١. احمدی، منصور، پایان نامھ کارشناسی ارشد، شرط عدم مسؤولیت در امور پزشکی با تکیھ بر رویھ قضایی، دانشگاه آزاد

اسلامی نراق. ١٣٨٧

٢. پیلوار، رحیم، پایان نامھ کارشناسی ارشد، نقش تقصیر زیان دیده در دعوای مسؤولیت مدنی، دانشگاه تھران، ١٣٨٣

٣. کاظمی، دکتر محمود، پایان نامھ دکترا، مسؤولیت مدنی ناشی از اعمال پزشکی (با مطالعھ تطبیقی)، دانشگاه تھران. ١٣٨٤