مسئولیت مدنی بیمارستانها

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

شمیم سالک ¹ , پژمان پیروزی ^{2 *}

1 - دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات بروجرد
2 - استادیار حقوق دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس

تاریخ دریافت : 1392/07/16 تاریخ پذیرش : 1392/08/08 تاریخ انتشار : 1392/12/10

کلید واژه: مسئولیت- خسارت- جبران خسارت,

چکیده مقاله :

قلمرو مسئولیت مدنی شخصی و مستقیم بیمارستانها، جز در مواردی که قراردادی فی مابین طرفین وجود دارد، تا حدی است که مربوط به نقص وسایل درمانی و عدم رعایت تعهدات و احتیاطها ی ایمنی باشد. در نتیجه بیمارستان شخصاً پاسخگوی خطای کادر درمانی خود نیست مگر در صورت نقص وسایل درمانی و عدم رعایت تعهدات ایمنی با عنایت به تقسیم مسئولیت به قراردادی و غیرقراردادی، در فرض وجود مسئولیت قراردادی هرگاه در اثر خطای پزشکان یا سایر پرسنل خسارتی به بیمار وارد شود؛ بیمارستان مسئول است چرا که قرارداد درمان و معالجه مستقیماً بین بیمار و بیمارستان منعقد شده، در نتیجه بیمارستان متعهد به ارایه ی خدمات درمانی مناسب است. هم چنین با وحدت ملاک از ماده 12 ق.م.م اگر از ناحیه پرسنل یا پزشک کارمند بیمارستان خسارتی وارد شود که در حین انجام وظیفه یا به مناسبت آن باشد، بیمارستان مسئول خواهد بود. مسئولیت بیمارستان ممکن است غیرقراردادی و قهری باشد؛ که ممکن است ناشی از فعل یا ترک فعل و تخلف از تکالیف قانونی باشد. مثل بطلان قرارداد معالجه، خودداری بیمارستان از معالجه بیمار در وضعیت خطرناک، معالجه ی بیمار اورژانسی که از مصادیق مسئولیت قهری بیمارستان محسوب می شوند. در فرض مسئولیت خارج از قرارداد؛ مسئولیت بر پایه و مبنای هیچ تعهد و قراردادی استوار نبوده و بین زیاندیده و عامل زیان هیچ نوع رابطه ی مستقیم حقوقی وجود خارجی ندارد، که ممکن است ناشی از غفلت، عمد یا جمع بین این دو باشد. برخلاف مسئولیت قراردادی، مسئولیت قهری مربوط به نظم عمومی بوده و اسقاط آن از طریق تراضی ممنوع می باشد

منابع و مأخذ:

الف) فارسی

1. آتش خانه، مریم، حقوق بیمار، انتشارات مدیریت درمان و تأمین اجتماعی استان فارس، چاپ اول، 1380

2. امیری قایم مقام، حقوق تعهدات، عبد المجید، به نقل از موسی جوان، جلد اول، انتشارات دانشگاه

تهران، 1356

3. پاتریس ژوردن، اصول مسئولیت مدنی ، ترجمه مجید ادیب، انتشارات میزان، چاپ دوم، 1385

4. جعفری تبار، حسن، مسئولیت مدنی سازندگان و فروشندگان کالا، نشر دادگستر، چاپ اول، 1375

5. جعفری لنگرودی، محمد جعفر ، ترمینولوژی حقوق، نشر گنج دانش، چاپ شانزدهم، 1385

6. حسینی نژاد، حسین قلی، مسئولیت مدنی، انتشارات بخش فرهنگی جهاد دانشگاهی دانشگاه شهید بهشتی،

چاپ اول، 1379

7. ره پیک، حسن، حقوق مسئولیت مدنی و جبرانها، انتشارات خرسندی، چاپ ششم، 1388

8. شجاع پوریان، سیاوش، مسئولیت مدنی ناشی از خطای شغلی پزشک، انتشارات فردوسی، 1373

9. قاسم زاده، سید مرتضی، مبانی مسئولیت مدنی، انتشارات گنج دانش، چاپ اول، 1378

10 . قهرمانی، نصراله، مسئولیت مدنی وکیل دادگستری، انتشارات چاپ و نشر نظر، 1377

11 . کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی (الزامهای خارج از قرارداد-ضمان قهری) جلد اول، انتشارات دانشگاه تهران،

چاپ پنجم، 1385

12 . کاتوزیان، ناصر، مسئولیت مدنی، جلد اول، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، 1374

13 . کاتوزیان، ناصر، نظریه عمومی تعهدات، انتشارات یلدا، چاپ اول، 1376

14 . کاتوزیان، ناصر، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، انتشارات میزان، چاپ نوزدهم، 1387

15 . مصدق راد، علی محمد، درس نامه سازمان و مدیریت تخصصی بیمارستان، جلد او ل، موسسه

دیباگران، 1384

16 . لیندا، بنیت، حقوق پزشکی ، ترجمه محمود عباسی، انتشارات جی، 1383

ب) منابع عربی

1. انصاری، شیخ مرتضی، مکاسب، جلد هفتم، چاپ اول، النجف الاشرف، نشر مطبقه الاداب، 1396 ه.ق

2. انصاری، شیخ مرتضی، رسایل محشی، اصول عملیه، تهران، انتشارات تهران

3. طباطبایی، سید علی بن محمد علی، ریاض المسائل فی بیان الاحکام بادلائل، من تحقیقات مؤسسه آل البیت،

مؤسسه النشر الاسلامی بقم، الطبعه الاولی، 1412 ه.ق

ج) پایان نامه ها

1. ایزانلو، محسن، رساله دکتری، نظام جبران خسارت (بیمه )، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دا نشگاه

تهران، 1383

2. خوانساری، حسین، پایان نامه ارشد، مقایسه ی مسئولیت ناشی از قرارداد با مسئولیت قهری، دانشگاه امام

صادق، 1377

3. ضامنی، سحر، پایان نامه کارشناسی ارشد مسئولیت مدنی بانک در قبال مشتری، دانشگاه تهران، 1389

4. کاظمی، محمود، رساله دکتری، مسئولیت مدنی ناشی از اعمال پزشکان با مطالعه تطبیقی، دانشگاه تهران، 1386

د) مجلات حقوقی و مقالات

1. اسماعیل آبادی، علیرضا، مقاله شرط برایت در قرارداد پزشک با بیمار، مجله نظام پزشکی، سال دوم، 1350

2. صفایی، سید حسین، مقاله مفهوم تقصیر سنگین، مجله حقوقی دفتر خدمات بین الملل

3. عباسی، محمود، فصل نامه حقوق پزشکی، آموزشی و پژوهشی، انتقال بیماری از طریق تماس جنسی و انتقال

خون از آثار حقوقی تا پیامدهای کیفری، سال دوم، 1387

ه) مجموعه قوانین

1. قانون آیین دادرسی مدنی

2. قانون مدنی

3. قانون مسئولیت مدنی