تحلیل و نقد افتراقی بودن دادرسی نظامی

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

حامد عطارنیا ¹ (کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرمشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات.)
رجب گلدوست جویباری ² (دانشیار گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی)
محمد علی اردبیلی ³ (استاد گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی)

تاریخ دریافت : 1396/07/29 تاریخ پذیرش : 1396/09/29 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: ارتش, دادرسی افتراقی, محاکم عسکریه, دیوان حرب,

چکیده مقاله :

دادرسی افتراقی از اصطلاحاتی می باشد که در علم حقوق دارای جایگاه خاصی بوده و به جهت محدود بودن گستره فعالیت، صلاحیت و افراد تحت الشمول خود به نسبت دادرسی عمومی کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ فلسفه وجودی و چرایی تشکیل و سازماندهی محکمه ای اختصاصی جهت رسیدگی به جرایم افراد نظامی ممکن است ذهن هر حقوقدان و غیرحقوقدانی را به خود مشغول داشته و این سؤال را با خود مطرح نماید که دلایل و علل ایجاد تفکیک و انشقاق بین افراد نظامی و افراد عادی در نحوه و شکل رسیدگی به جرایم گاهاً یکسان چیست و چرا یک فرد نظامی به هنگام ارتکاب جرم می بایست در محاکمی اختصاصی و جدای از سایر افراد بر مسند پاسخگویی بنشیند و در برابر اتهامات وارده از خود دفاع نموده و در صورت احراز جرم و محکومیت به شیوه و روشی متفاوت از سایر افراد عادی مجازات شده و در صورت لزوم مدت زمان حبس خود را در زندانهایی سوای از سایر زندانیان عادی بگذراند؛ آنچه که در این مقاله با روش تحلیلی – توصیفی تحت مطالعه و بررسی قرار می گیرد، تحلیل و نقد افتراقی بودن دادرسی نظامی خواهد بود.

منابع و مأخذ:

. الهام، غلامحسین، حقوق جزای نظامی. تهران: انتشارات دادگستر.1389

2. اردبیلی، محمد علی، نگهداری تحت نظر، مجموعه مقالات جنایی، تهران: سمت.1383

3. اسکندری، محمدرضا، سیر تحول صلاحیت دادگاه­های نظامی از سال 1318 الی 1373 در ایران، ماهنامه دادرسی سازمان قضایی نیروهای مسلح، شماره 31. 1381

4. تدین، عباس، قانون آیین دادرسی کیفری نیروهای مسلح ایران و فرانسه، تهران: انتشارات خرسندی.1394

5. تدین، عباس. نگاهی به جرایم و مجازات­های نیروهای مسلح ایران و فرانسه. تهران: خرسندی.1390

6. خالقی، علی، آیین دادرسی کیفری. تهران: شهردانش،1395

7. ساداتی، سیدمحمود. تاریخچه محاکم نظامی قبل از انقلاب اسلامی، ماهنامه دادرسی سازمان قضایی نیروهای مسلح، شماره های 9. 1377

8. ساداتی، سیدمحمود. تاریخچه محاکم نظامی بعد از انقلاب اسلامی، ماهنامه دادرسی سازمان قضایی نیروهای مسلح، شماره های 25. 1380

9. زراعت، عباس. تفکیک جرم نظامی و عادی و اثر آن در صلاحیت مرجع قضایی، ماهنامه ماهنامه دادرسی سازمان قضایی نیروهای مسلح، شماره 51. 1384

10. عسکری، غلامحسین. دادرسی­های اختصاصی کیفری. تهران: خرسندی.1390