تأثیر تاریخ‎های مختلف کاشت بر عملکرد ارقام مختلف گیاه دارویی کتان

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

محمد مهدی رحیمی ¹ , قربان نورمحمدی ²

1 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی یاسوج.
2 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی تهران. واحد علوم تحقیقات.

تاریخ دریافت : 1388/09/25 تاریخ پذیرش : 1389/03/09 تاریخ انتشار : 1389/06/01

کلید واژه: عملکرد, شاخص سطح برگ, رقم, زمان کاشت, سرعت رشد محصول, سرعت رشد نسبی, کتان,

چکیده مقاله :

به منظور تعیین تاریخ کاشت مناسب ارقام مختلف کتان دانه‎ای آزمایشی به صورت کرت‎های یک بار خرد شده با طرح پایه بلوک‌‎های کامل تصادفی با 12 تیمار و چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج اجرا شد. تیمارها شامل چهار تاریخ کاشت (اول اسفند، پانزدهم اسفند، سی ام اسفند و پانزدهم فروردین) و سه رقم اصلاح شده (سوماکو، ایندیا، فوستر) بودند. صفات اندازه‎گیری شده شامل: ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی، بودند. نتایج آزمایش نشان داد که بین تاریخ های مختلف کاشت از نظر ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیکی، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی، شاخص سطح برگ، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، در سطح احتمال 1% و برای شاخص برداشت در سطح احتمال 5% تفاوت معنی‎دار وجود داشت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ارقام مورد مطالعه از نظر ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیکی، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی، شاخص سطح برگ، عملکرد دانه، وزن هزار دانه و شاخص برداشت در سطح احتمال 1% تفاوت معنی‎دار وجود داشت. اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر عملکرد دانه در سطح احتمال 1% معنی‎دار بود. تیمار تاریخ کاشت اول و رقم سوماکو با میانگین 6/1437 کیلوگرم در هکتار بیشترین و تیمار تاریخ کاشت چهارم و رقم فوستر با میانگین 9/479 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد دانه را تولید کردند.

چکیده انگلیسی:

In order to determine the optimum planting date of different medicinal flax cultivates, a split plot experiment with completely randomized block design with 12 treatments and four replications were conducted at the experimental field of Yasooj Islamic Azad University. The treatments were composed of four different combinations of sowing dates ((Feb. 20, Mar. 6, Mar. 21, and Apr. 4) and three flax cultivars (Somaco, India, and Foster). The measured traits were: plant height, 1000-kernel weight, harvest index, grain yield, biological yield, leaf area index, crop growth rate and relative growth rate. The results showed that there was a significant effect for various sowing dates for the plant height, biological yield, relative growth rate, net photosynthesis rate, leaf area index, grain yield, 1000-kernel weight and harvest index. Besides, the analysis of variance showed that there was a significant effect of genotypes for the plant height, biological yield, crop growth rate, relative growth rate, leaf area index and grain yield. According to the results of the experiment, the first sowing date (Feb. 20) and Somaco cultivar are considered as a reliable sowing date and well performance variety.

منابع و مأخذ:

Ahmadi B (2004) Study of planting date and row distance on yield and yield components of oil flax. Agricultural Science of Iran. 27 (2): 49-58. [In Persian with English Abstract].

Alisi A (2002) Benefits of flaxseed. www. flaxseed shop.com.

Bahreinizadeh, B (2002) Effect of density and planting date on yield of oil flax. M.Sc. Thesis, Shiraz Univercity. 122 pp.

Bang H (2003) Sixty years of Canadian flaxseed quality surveys at the grain research laboratory. Proceeding of Flax Institute, 55: 192-200.

Concuner A (2000) Variation for oil quantity and quality in flaxseed. Australian Journal of Agricultural Research, 32(4): 599-607.

Garside J (2004) Sowing time effects on the development, yield and oil of flaxseed in semi arid tropical Australia. Journal of production Agriculture 23(6): 607-612.

Hornoc R (2005) Effect of Planting date and planning distance on growth of flaxseed. Agronomy Journal
136: 113-118.

Huge J (2001) Flaxseed plant population relative to cultivar and fertility. Food Nutrients Research 44: 195-246.

Mundel D (2000) Temperature effects on flax grow in seed production and oil quality. Crop Science 5:1084.

Omidbeigi R (2005) Production of medicinal flax. Astan Ghods Press.Vol.1, pp. 347. [In Persian with English Abstract].

Omidbeigi R Tabatabaei M, Akbari T (2001) Effect of nitrogen fertilizer and irrigation on growth and yield of oil flax. Agricultural Science of Iran 33 (1): 53-64. [In Persian with English Abstract].

Saeidi Gh (2005) Effect of planting date on quality and quantity of flax. Journal of Research in Crop Science
2: 88-95.

Walker A J (2001) The effects of planting date and moisture on yield, oil and protein of flax seed. Field Crops Research 932: 101-114.