تعیین روابط عملکرد دانه و سایر صفات مرتبط با عملکرد دانه در ژنوتیپ‌های جو از طریق آمار چند متغیره
محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی
علی احمدی
1
(کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، خرم آباد، ایران)
راضیه پورقاسمی
2
(دانشجوی سابق کارشناسی ارشد اگرواکولوژی
دانشگاه زابل، زابل، ایران،)
طهماسب حسین پور
3
(استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، خرم آباد، ایران)
کلید واژه: تجزیه علیت, تحلیل مسیر, تنوع ژنتیکی, تنوع زیستی, رگرسیون گام به گام, همبستگی,
چکیده مقاله :
به منظور ارزیابی برخی صفات ژنوتیپ های جو، تعداد 20 ژنوتیپ جو در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 91-1390 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خرم آباد مورد ارزیابی قرار گرفت. عملکرد دانه و برخی صفات زراعی دیگر اندازه گیری شدند. اختلاف بین ژنوتیپ های مورد مقایسه از نظر صفات ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و وزن هکتولیتر معنی دار بود. ژنوتیپ های شماره 1 و 15 دارای بالاترین عملکرد دانه بودند. ضرایب همبستگی ساده صفات نشان داد که عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه و وزن سنبله همبستگی مثبت و معنی داری دارد. بیشترین میزان همبستگی عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیک (**90/0r=) مشاهده شد. بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام، عملکرد بیولوژیک، وزن سنبله، طول برگ پرچم، سطح برگ پرچم، طول ریشک و طول سنبله به عنوان صفت مؤثر بر عملکرد دانه گزینش شدند. بنابراین این صفات را می توان به عنوان مهمترین خصوصیات گیاه در افزایش عملکرد دانه محسوب نمود و با تکیه بر آن ها می توان گزینش مناسبی در جهت بهبود عملکرد دانه جو انجام داد. بین صفات انتخابی صفت عملکرد بیولوژیک و وزن سنبله به ترتیب بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه داشتند. با توجه به نتایج به دست آمده می توان اظهار داشت که ژنوتیپ های شماره 1 و 15 دارای بالاترین عملکرد دانه بودند، همچنین صفاتی چون وزن سنبله، طول برگ پرچم، سطح برگ پرچم، طول ریشک و طول سنبله به دلیل همبستگی بیشتر با عملکرد دانه نقش مؤثری در افزایش عملکرد دانه داشتند.
To assess some traits of 20 barley genotypes, the experiment was done in a randomized complete block design with four replications in Agriculture and Natural Resources Research Station, of Khorramabad in 2011-2012 growing season. Grain yield and some other agronomic traits were measured. Differences between genotypes were compared in terms of plant height, biological yield, grain yield and hectoliter weight was significant. Genotypes of 1 and 15 had the highest grain yield. Simple correlation coefficients indicated that grain yield, biological yield, straw yield and spike weight had positive and significant correlation. Highest correlation was observed in grain yield and biological yield (r = 0.90**). The results of stepwise regression analysis showed biological yield, spike weight, flag leaf length, flag leaf area, spike length, awn length were the traits influencing on grain yield. Therefore, these attributes can be considered as the most important plant characteristics and they could be a suitable choice to improve the yield of barley genotypes breeding programs. Spike weight, biological yield had the highest direct effect on grain yield. Also, Genotypes of 1 and 15 had the highest yield. The traits such as weight, spike, flag leaf length, flag leaf area, awn length and head length which had high correlation with grain yield were effective on yield increment.
_||_