اثر بقایای گیاهی گندم بر استقرار اولیه، تحمل به سرما و عملکرد ارقام جو دیم در شرایط مزرعه
محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی
1 - استادیار موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور
سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
کلید واژه: تناوب زراعی, حاصلخیزی خاک, درجه باردهی, کشاورزی حفاظتی,
چکیده مقاله :
جهت بررسی اثر مقادیر مختلف بقایای گندم بر رشد و عملکرد ارقام جو در مناطق سردسیر، آزمایشی به صورت استریپ پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 1398-1396 در مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، ایستگاه مراغه انجام شد. در این پژوهش، میزان بقایای گندم در سه سطح 0، 5/1 و 3 تن در هکتار به عنوان فاکتور افقی و ارقام جو دیم شامل سهند، آبیدر، ریحان 03 و یوسف به عنوان فاکتور عمودی مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش در قطعه زمینی که در تناوب گندم- جو قرار داشت، اجرا شد و بقایای گیاهی گندم در کرت‌های آزمایشی افزوده و به طور یکنواخت روی سطح خاک پخش گردید. بقایای گیاهی گندم به میزان سه تن در هکتار اثرات مثبتی بر استقرار اولیه گیاهچه‌ها در مزرعه، تحمل به سرما، عملکرد و اجزای عملکرد جو داشت و رقم آبیدر بیشترین واکنش مثبت را به اضافه شدن بقایای گندم در مقدار سه تن در هکتار از لحاظ سرعت و درصد سبز شدن، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد زیست توده، درجه باردهی و شاخص بهره‌وری بارش نشان داد. بنابراین، حفظ بقایای گندم به میزان سه تن در هکتار می‌تواند موجب بهبود عملکرد جو دیم در مناطق سردسیر گردد.
To investigate the effect of different amounts of wheat residues on growth and yield of barley cultivars in cold regions, a strip plot design based on a randomized complete block design with three replications was done in two years at Dryland Research Institute of Iran, Maragheh Station. In this research, the amount of wheat residues in three levels of 0, 1.5 and 3 ton/ha as horizontal factors and barley cultivars including Sahand, Abidar, Reyhan 03 and Usef as vertical factors were evaluated. The experiment was carried out on a wheat- barley rotation farm, and the plant residues of the wheat were added to the experimental plots uniformly on the surface of the soil. Plant residues of 3 tons per hectare had positive effects on early establishment of seedlings in the field, cold tolerance, yield and yield components of barley. The results also showed that Abidar cultivar had the highest positive reaction to the addition of wheat residues in the amount of 3 tons per hectare in terms of seedling emergence rate and percentage, thousand kernel weight, grain yield, biomass yield, productivity rate and precipitation efficiency index. Therefore, the maintenance of wheat residues of 3 tons per hectare can improve the yield of barley in cold regions.