تاثیرپذیری زبان وادب بلوچی از زبان و ادبیات فارسی و ارتباط واژگانی آن ها

محورهای موضوعی : زبان، گویش ها و ادبیات سیستان و بلوچستان

عبدالغفور جهاندیده ¹

1 - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار

تاریخ دریافت : 1390/06/29 تاریخ پذیرش : 1390/09/20 تاریخ انتشار : 1390/09/27

کلید واژه: زبان بلوچی, ادبیات بلوچی, زبان پارسی در بلوچستان, ارتباط واژگانی بلوچی با پارسی,

چکیده مقاله :

زبان بلوچی یکی از زبان های ایرانی است که قدمتی دیرینه دارد. زبان و ادب فارسی از قرن ها پیش بر زبان و ادب بلوچی، تأثیر فراوانی گذاشته است. مردم بلوچ، فارسی را زبانی مقدس میدانستهاند و این زبان چندین قرن، مستقیم و نیرمستقیم بر ادب و اجتماع بلوچستان تأثیرگذار بوده است. این تأثیر و جایگاه سبب شده است که ارتباط واژگانی بلوچی با فارسی ارتباتی تنگاتنگ باشد. البته به دلیل همسایگی بلوچان با سرزمین خراسان بزرگ، تأثیرگذاری گویش فارسی خراسان محسوستر است و شدر شاعران فارسیِ سبک خراسانی، گواهی مستند بر این ادعاست.

چکیده انگلیسی:

The Baluchi language is one of the Iranian language that it has existed many years ago. The Persian language greatly influenced on Baluchi language and literature.the Balhch people has known the Persian language as a holy language and this language directly or indirectly impacted on Baluch literature and society. This causes that both languages greatly correlated each other. The persian influence increased since Baluchestan was the big Khorasan neighbor so that the impact of Pesian Khorasan dialect is more than the other Persian dialects and the Khorasani’s poetry style is the witness.

منابع و مأخذ:

1. ابوالقاسمی، محسن (1382)، زبان فارسی وسرگذشت آن، انتشارات هیرمند، چاپ دوم.

2. ارانسکی، ای.م (1378 )، زبانهای ایرانی، ترجمۀ دکترعلی اشرف صادقی، انتشارات سخن.

3. بیهقی، ابوالفضل (1374)، تاریخ بیهقی، به تصحیح فیاض، انتشارات علمی، چاپ چهارم.

4. جوینی، محمد(1375)، تاریخ جهانگشای جوینی، محمدقزوینی، دنیای کتاب.

5. جهاندیده، عبدالغفور( 1377)، فرهنگ لغات و اصطلاحات بلوچی، پایان­نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر ماهیارنوابی، دانشگاه تهران.

6. خرمشاهی، بهاءالدین(1371)، حافظ­ نامه، انتشارات علمی ­و ­فرهنگی و انتشارات سروش، چاپ چهارم.

7. درافشان، شیخ محمد (1985)، دُرّ وجود(دیوان شیخ محمد درافشان قصرقندی)، به اهتمام شیخ محمد نوری، کراچی.

8. رامپوری، غیاث­الدین محمد (1375)، غیاث اللغات، به کوشش دکتر منصور ثروت، انتشارات امیر کبیر، چاپ دوم.

9. رودکی سمرقندی (1379)، دیوان رودکی، برومند سعید، کرمان، انتشارات عماد کرمانی.

10. سعدی شیرازی (1372)، بوستان، غلامحسین یوسفی، انتشارات خوارزمی، چاپ چهارم.

11. سنایی غزنوی (1374)، حدیقه الحقیقه، مدرس رضوی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم.

12. سیدسجادی، سید منصور (1374)، باستان‌شناسی و تاریخ بلوچستان، انتشارات میراث فرهنگی کشور.

13. شفیعی کدکنی،  محمدرضا (1373)، در اقلیم روشنایی، انتشارات آگه.

14. ـــــــــــــــــ (1386)، قلندریه در تاریخ، انتشارات سخن.

15. عطارنیشابوری (1386)، مصیبت نامه محمدرضاشفیعی­کدکنی، انتشارات سخن، چاپ دوم.

1. عفیفی، رحیم( 1372)، فرهنگ­نامه‌ی شعری، انتشارات سروش.


2. فرخی سیستانی (1363 )، دیوان حکیم فرخی سیستانی، محمددبیرسیاقی، چاپ سوم.


3. قزلباش، علی کمیل، اشعار زیب مگسی در وصف امام علی (ع)، سایت مرکز تحقیقات ایران و پاکستان.www.ipips.ir 


4. کزازی، میر جلال الدین (1384 )، آب و آیینه، انتشارات آیدین.


5. ــــــــ (1384)، نامه‌ی باستان، (ویرایش وگزارش شاهنامه فردوسی) جلد 6، سمت.


6. ــــــــ ( 1385 )، نامه‌ی باستان، (ویرایش و گزارش شاهنامه فردوسی) ج 1، سمت، چاپ پنجم.


7. ــــــــ ( 1384)،  نامه‌ی  باستان، (ویرایش و گزارش شاهنامه فردوسی)جلد 5، سمت.


8. ــــــــ (1384)، نامه باستان، (ویرایش و گزارش شاهنامه فردوسی)جلد 3، سمت، چاپ دوم.


9. محقق، مهدی (1368)، تحلیل اشعار ناصرخسرو، دانشگاه تهران. 


10. مولوی، جلال‌الدین بلخی(1378)، مثنوی معنوی (دفتر چهارم)، کریم زمانی، انتشارات اطلاعات، چاپ سوم.


11. نزاری قهستانی(1371)، دیوان حکیم نزاری قهستانی، مظاهر مصفا، انتشارات علمی.


12. نصرالله منشی (1366)، کلیله دمنه، به کوشش مجتبی مینوی، امیرکبیر.


13. نظامی گنجوی (1370)، خسرو شیرین، به کوشش عبدالمحمد آیتی، کتابهای جیبی(ندا).


14. ـــــــــــ بی­تا، کلیات نظامی گنجوی، به تصحیح وحید دستگردی، مؤسسه‌ی انتشارات نگاه.


15. شرافت، عباس 2000م، « فارسی ادب »، بیسوین صدی مین بلوچستان کا ادب، افضل مراد، کویته(پاکستان)