بررسی انتساب سند یک گروه از نسخه خطی کتاب سلیم به ابن‌شهرآشوب
محورهای موضوعی : نشریه پژوهشنامه معارف اهل بیت علیه السلام
کاظم استادی
1
(پژوهشگر علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران.)
کلید واژه: سلیم بن قیس, کتاب سلیم, ابن‌شهرآشوب, ابن‌طرق شهرآشوب,
چکیده مقاله :
از دیرباز، مناقشاتی پیرامون هویت تاریخی و شخصیت سلیم بن قیس و نیز اعتبار کتاب سلیم در منابع شیعی وجود داشته است. جدای از بررسی محتوایی کتاب کنونی سلیم، بررسی اسناد نسخه‌های خطی این کتاب نیز، می‌تواند برای اعتبارسنجی اثر حائز اهمیت باشد. بیشتر نسخه‌های خطی کتاب کنونی سلیم، بدون سند هستند و اغلب نسخه‌هایی که دارای سند می‌باشند، سندشان به ابان عن معمر بن راشد ختم می‌شود. اما در این میان، چند نسخه خطی محدود، اسناد شیخ طوسی و ابن‌شهرآشوب بر ابتدای خود دارند، که سندشان به ابان عن عمر بن اذینه ختم می‌گردد. با توجه به وجود ابهاماتی در اصالت کتاب سلیم و تفاوت نسخه های خطی کنونی آن، این سوال مطرح می‌شود که آیا اسناد منسوب به ابن‌شهرآشوب برای این نسخه‌ها، اصیل و غیرمخدوش هستند یا خیر؟ در این نوشتار، با ارائه دلایل و قرائنی که از آثار ابن‌شهرآشوب و منابع پیشینیان او وجود دارد، توضیح داده خواهد شد که اسناد موجود در یک مدل نسخۀ خطی کتاب سلیم منسوب به ابن‌شهرآشوب، نونویس و غیراصیل است؛ یعنی برخی افراد، آن را به صورت جعلی در نسخه‌برداری‌های خود به کتاب منسوب به سلیم، افزوده‌اند
For a long time, there have been controversies surrounding the historical identity and personality of Sulaym ibn Qays, as well as the validity of the "Book of Sulaym" in Shiite sources. Apart from the content review of Sulaym's current book, the review of the documents of the manuscripts of this book can also be important for validating the work. Most of the manuscripts of Sulaym's current book are without a document, and most of the copies that have a document end with "Iban related from Muʿammar ibn Rāshid". But in the meantime, a few limited manuscripts have at the beginning the documents of Sheikh Tusi and Ibn Shahrāshūb, whose document ends with "Ibān quoted from Umar ibn Udhaynah". Considering the existence of ambiguities in the authenticity of Sulaym's book and the difference between its current manuscripts, the question arises as to whether the documents attributed to Ibn Shahrāshūb for these versions are authentic and unaltered or not? In this article, by presenting the reasons and clues that exist from the works of Ibn Shahrāshūb and the sources of his predecessors, it will be explained that the documents in a manuscript model of Sulaym's book attributed to Ibn Shahrāshūb are new and unoriginal; that is, some people added it in a fake form in their copies of the book attributed to Sulaym.
_||_