بررسی تطبیقی طبیعت مشترک و ابعاد معرفت¬شناختی و زبان¬شناختی آن در آراء فلسفه زبانی ابن‌سینا و جان دانژ اسکوتوس
محورهای موضوعی : پژوهشهای معرفت شناختی
پریسا نجفی
1
*
,
فاطمه کوکرم
2
,
محمود رضا مرادیان
3
1 - گروه زبان انگلیسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
2 - گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران
3 - گروه زبان انگلیسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
کلید واژه: طبیعت مشترک, معرفت¬شناسی, زبان¬شناسی, ابن‌سینا, جان دانژ اسکوتوس,
چکیده مقاله :
هدف این پژوهش بررسی تطبیقی طبیعت مشترک و ابعاد معرفت شناختی و زبان شناختی آن از دیدگاه ابن سینا و اسکوتوس است. بر اساس منابع موجود، ابن سینا و اسکوتوس طبیعت مشترک را نه کلی و جزئی، نه واحد و نه کثیر، بلکه ماهیت محضی می دانند که پیشینی و بی تفاوت است. این ماهیت محض به صورت وجود خارجی، وجود عقلی و وجود زبانی متعیّن می شود. همچنین، آنان معتقدند مفاهیمی مانند کلیت، فردیت، وحدت و کثرت مفاهیمی عقلی هستند که در نفس انسان شکل می گیرند. البته، اسکوتوس ماهیت مشترک را کمتر از واحد می داند و از این حیث دیدگاه او با دیدگاه ابن سینا تفاوت دارد. از نظر اسکوتوس، از انواع وجود عقلی مانند خیالات فردی، تصورات کلی و تصدیقات عقلی، تصورات کلی بعنوان بازنمود عقلی طبیعت مشترک در قالب تصدیق یا تعریف انتزاعی درمی آید. در منطق سینوی، تصور کلی در قالب الفاظ کلی پنجگانه و تعریف به حد در قالب گزاره های ذاتی کامل و ناقص صورتبندی می شود. از دیدگاه اسکوتوس نیز مفاهیم کلی در قالب الفاظ انتزاعی یا حقیقی و تصدیق انتزاعی به صورت گزاره انتزاعی یا حقیقی صورتبندی می شود.
The purpose of this paper is a comparative investigation of the common nature and its epistemological and linguistic realizations in Avicenna's and Scotus’s philosophy of language. As the primary and secondary sources show, Avicenna and Scotus recognize the common nature as a proper existence which is neither universal nor particular. Instead, it is prior and indifferent. The, the common nature is realized in the real or physical existence. In the next realization, it is conditioned to mental existence. According to these two philosophers, universality, particularity, unity, and plurality are concepts that are related to the mental existence. For Scotus, the common nature is even less than unity. The mental existence for them includes individual phantasms and universal concepts, which are later synthesized into definitions of different types, the explanation and exemplification of which would appear in the text of the paper. Avicenna talks of complete and incomplete essential definitions, complete and incomplete descriptive definitions, and nominal definitions of different kinds. Scotus also talks of intuitive and abstractive definitions. For his elaborative logic, Avicenna's realm of definitions is more elaborate. Finally, the mental existence is projected into linguistic existence is proper utterance of simple and compound ones, which are united into propositions of different types. The details of the linguistic expression come in the paper.
ابراهیمی دینانی، غلامحسین. (1375). منطق و معرفت در نظر غزالی. تهران: انتشارات امیر کبیر
ابن¬سینا. (1379). الهیات نجات، چاپ اوّل. ¬ترجمه محمد محمدی گیلانی. قم: بوستان کتاب.
ابن¬سینا. (1391). رساله عرشیه. در مجموعه رسائل ابن¬سینا، چاپ دوّم. ¬ترجمه سید محمود طاهری. قم: انتشارات آیت اشراق.
ابن¬سینا. (1398). دانشنامه علایی، چاپ دوّم. تهران: انتشارات مولی.
ابن¬سینا. (1401). منطق المشرقیین، چاپ اوّل. ترجمه محمد جعفر اسدی. زنجان: نشر نیکان.
ابن¬سینا. (1401). منطق اشارات و تنبیهات، چاپ دهم. ترجمه دکتر حسن ملک¬شاهی. تهران: انتشارات سروش.
ابن¬سینا. (1401). دانشنامه علائی، چاپ سوّم. با مقدمه، حواشی و تصحیح محمد معین، سید محمد مشکوه و تقی بینش. تهران: انتشارات مولی.
اسدی، محمد جعفر. (1396). ترجمه و توضیح کتاب منطق المشرقین ابن¬سینا. زنجان: انتشارات نیکان کتاب.
افلاطون. (1380). جمهوریت. ترجمه محمد حسن لطفی. انتشارات خوارزمی.
Aristotle. (1991). Topics. In The Complete Works of Aristotle. Edited by Janthan Barnes. Princeton: Princeton University Press.
Aristotle. (1991). Prior Analytics. In The Complete Works of Aristotle. Edited by Janthan Barnes. Princeton: Princeton University Press.
Avicenna. (1971). Avicenna's Treatise on Logic: Part One of Danesh-Name Alai. Translated, introduced and annotated by Michael E. Marmuura. USA: Brigham Young University Press.
Avicenna. (2005). The Metaphysics of the Healing. Translated by Asad Q. Ahmad. Oxford: Oxford University Press.
Avicenna. (2011). Avicenna's Deliverance: Logic. Translated by Asad Q. Ahmad. Oxford: Oxford University Press.
Copleston, Fredrick. (1985). History of Philosophy: Greece and Rome, Vol. I. New York: Doubleday.
Grajewsky, Maurice, J. (1994). The Formal Distinction of Duns Scotus. Washigton, D. C.
Janos, Damien. (2020). Avicenna on the Ontology of Pure Quiddity. Berlin. De Gruyter.
Jaramillo, M. J. (2017). The Metaphysical Conept of Nature by John Duns Scotus and Its Epistemological Implications. Forum. Vol. 3, pp. 415-432.
King, Peter. (2002). Duns Scotus on the Common Nature. Philosophical Topics, 20, 50-76.
Leaman, Oliver. (2009). Islamic Philosophy: An Introduction, Second Edition. Cambridge: Polity Press.
Lonergan, Bernard J. F. (1997). Verbum: Word and Idea in Aquinas. Edited by Frederick E. Crowe and Robert M. Doran. Torono: Torono University Press.
Marenbon, John. (2016). Medieval Philosophy. Oxford: Oxford University Press.
Mignes, Parthenius. (1908). Der Angeliche Exzesive Realismus des Dun Scotus. Munster.
Morvarid, Hashem. (2024). Avicenna on Common Natures and the Ground of the Categories. British Journal for the History of Philosophy, Vol. 32, No. 4, pp. 766-797.
Pini, Giogio. (2002). Categories and Logic in Duns Scotus: An Interpretation of Aristotle's Categories in Late Thirteenth Century. Koln: Brill.
Pini, Giogio. (2012). Scotus on Intuitive and Abstrative Knowledge. In Debates in Medieval Philosophy: Essential Readings and Contemporary Responses, edited by Jeffery Hause, 348-365. London: Routledge.
Plato. (2002). Mino. In Five Dialogues, 2nd Edition. Translated by M. A. Grube. Cambridge: Hackett Publishing Company, Inc.
Plato. (2002). Phaedo. In Five Dialogues, 2nd Edition. Translated by M. A. Grube. Cambridge: Hackett Publishing Company, Inc.
Primac, Daniel Wedelin. (1913). Intuitive Knowledge in the Philosophy of John Duns Scotus. Unpublished M.A. Thesis, Loyola University: Chicago.
Ross, S. D. (1995). Aristotle, Sixth Edition. London: Rutledge.
Scotus, John Duns. (1994). Ordinatio. Translated and edited by Paul Vincent Spade. Cambridge: Kackett Publishing Company, Inc.
Buzzetti, Dino. (2005). Common Natures and Metaphysics. Quaestio, 5, 543-557