نقش خدا در اندیشه افلاطون
محورهای موضوعی : پژوهشهای معرفت شناختی
محمد اکوان
1
(استادیار فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)
بهاره سادات سیاقی
2
(دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)
کلید واژه: عالم مثل, ایده خیر, ایده واحد, ایده زیبائی, دمیورژ(صانع),
چکیده مقاله :
بی شک مقوله خدا مهمترین و سوال برانگیزترین مقوله ای است که در طول تاریخ، ذهن بشر را به خود مشغول داشته است. در این میان فلسفه نیز از این امر مستثنی نیست. در فلسفه الهی افلاطون که هدف از آن وصول به اصلی است الهی و غیرمحسوس که ذاتش حقیقی و مطلق است، مسئله خدا با تعابیری گوناگون در رسالات مختلف مطرح گردیده است. در این فلسفه خدا با عناوینی چون ایده خیر یا مثال نیک که موجودی در راس عالم مثل و علت تمام موجودات و سرمنشا حقیقت و معرفت است، ایده واحد که کاملترین و برترین صورت است و ایده زیبایی که امری مطلق، جاوید و قائم به ذات است، نام برده می شود که تمامی این ایده ها یکی اند و دارای حقیقتی یکسان هستند. افلاطون به دمیورژ نیز اشاره می کند که او را صانع می داند و نه خالق. این صانع، جهان را از حالت بی نظمی (خائوس) به نظم(کاسموس) در می آورد. هدف از این تحقیق، بررسی مفهوم خدا در تفکر افلاطون است.
Undoubtedly the concept of God is the most important and the most controversial concepts of man’s history which has engaged man’s– especially the philosophers’– attention for long. In divine philosophy of Plato that aims at reaching to a divine and imperceptible principle– one who is absolute in essence– the concept of God has been expressed by different terms in several treatises. In Plato’s philosophy God is called by different titles such as: the Good or Good Idea, placed at the top of the ideal forms, is the cause of every beings and the origin of reality and knowledge; the One which is the most complete and the best form; and the Beauty which is absolute, eternal and self-existent. All these titles are the same and identical in essence. Plato also talks about Demiurge and calls him the Fashioner, not the Creator. Demiurge changed the world from the state of Chaos into the Cosmos. This article tries to study the concept of God from Plato’s viewpoint.
۱- افلاطون ، دوره آثار افلاطون ، جلد ۱ ، به کوشش محمد حسن لطفی،انتشارات خوارزمی،تهران،1380ش.
۲- افلاطون،دوره آثار افلاطون جلد ۲ ، ترجمه محمد حسن لطفی،انتشارات خوارزمی،تهران،1380ش.
۳- بریه ،امیل،تاریخ فلسفه جلد۱ ، ترجمه علی مراد داودی،مرکز نشر دانشگاهی،تهران،1352ش.
۴- بورمان،کارل،افلاطون ، ترجمه محمد حسن لطفی ، انتشارات خوارزمی،تهران،1375ش.
۵- پاپکین ،ریچارد هنری ،کلیات فلسفه، ترجمه جلال الدین مجتبوی،انتشارت حکمت،تهران،1375ش.
۶- کاپلستون ، فردریک ، تاریخ فلسفه جلد ۱ ، ترجمه سید جلال الدین مجتبوی،انتشارات سروش،تهران،1385ش.
۷-گاتری ،ویلیام کیت چمبرز ،افلاطون(محاورات میانی) ، ترجمه حسن فتحی ، انتشارات فکر روز،تهران،1378ش.
۸-گاتلیب ، آنتونی ، رویای خرد (از یونان باستان تا رنسانس) ، ترجمه لی لا سازگار، انتشارات ققنوس،1384ش.
۹- گمپرتس ، تئودور ،متفکران یونانی جلد۱ ، ترجمه محمد حسن لصفی، انتشارات خوارزمی،تهران،1375ش.
۱۰- ورنر ، شارل ، حکمت یونان ، ترجمه بزرگ نادرزاده، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی،تهران،1373ش.
۱۱- هومن ، محمود ، تاریخ فلسفه ، نشر پنگان،تهران،1382ش.
۱۲-یگر ، ورنر،پایدیا ،ترجمه محمد حسن لطفی،انتشارات خوارزمی، تهران،1376ش.
منابعی که به طور غیر مستقیم از آن ها استفاده شده است اما در متن مقاله به آن ها ارجاع داده نشده است.
۱- افلاطون ، جمهور، ترجمه فواد روحانی،شرکت انتشارات علمی و فرهنگی،تهران،1374ش.
۲- راسل ، برتراند ،تاریخ فلسفه غرب جلد۱ ، ترجمه نجف دریابندری، انتشارات کتاب پرواز،تهران،1374ش.
۳- ژیلسون ، اتین ، خدا و فلسفه ، ترجمه شهرام پازوکی، انتشارات حقیقت،تهران،1374ش.
۴- فروغی، محمد علی ، سیر حکمت در اروپا ، انتشارات زوار،تهران،1381ش.
۵- مگی ، برایان ، فلاسفه بزرگ ، ترجمه عزت الله فولادوند، انتشارات خوارزمی،تهران،1385ش.
-6 Ariew, R, Montaigne, USA, Hackett Press,2003
-7 Blackburn, S, Oxford Dictionary ofPhilosophy, New York, Oxford University Press,1994
-8 Combie, I. M., an Examination of PlatoDoctorines, London, Routledge Press,1962
-9 Frede, D, Traditions of Theology, USA, Brill Press,2001
-10 Hyland, D, Plato and the Question of Beauty, USA, Indian University Press,2008
-11 Solmsen, F, Plato’s Theology, JSTOR (American Journal of Philology), USA, Ithaea, Cornell University Press,1942